Leon krijgt geld, Jente niet: hoe de toekenning van budgetten voor gehandicapte kinderen een pijnlijk gebeuren is

Een verlossend telefoontje voor sommigen, maar drie keer zo vaak: diepe teleurstelling. De toekenning van de nieuwe budgetten die momenteel loopt, is een pijnlijk gebeuren. De Vlaamse Overheid maakte eind vorig jaar 7,6 miljoen euro vrij, goed voor zo’n 200 extra budgetten. Gemiddeld gaat het om 38.000 euro per jaar. Deze maand wordt beslist welke gezinnen dat geld krijgen. Maar dus ook welke gezinnen uit de boot vallen. Sommigen wachten al meer dan tien jaar.

Gemiddeld wachten ouders 4,5 jaar op een PAB. Stuk voor stuk proberen zij hun gehandicapte kind zo veel mogelijk thuis op te vangen, in plaats van in een instelling. Op papier hebben ze allemaal het recht assistentie in te huren om de zorg draaglijk te houden. Maar vaak stelt dat recht in de praktijk niets voor.

Gestraft voor inzet

Volgens de laatste cijfers staan exact 1.191 gezinnen op de wachtlijst, 800 ouders deden begin dit jaar een nieuwe aanvraag. Op de wachtlijst staan volstond immers niet om in aanmerking te komen voor het vrijgemaakte geld. “Keer op keer moeten ouders hun miserie motiveren in de hoop de steun te krijgen waar ze eigenlijk al jaren recht op hebben”, zegt Koenraad Depauw, directeur van de vzw Onafhankelijk Leven. “Schrijnend.”

De verdeling van het beschikbare budget gebeurt door commissies waarin ook mensen uit de gehandicaptenzorg zelf zitten. Zij staan voor de hele lastig taak om het geld te verdelen, op basis van een aantal vaste criteria. Hoe beter (groot)ouders het kind omringen, hoe kleiner de kans op een budget bijvoorbeeld. Wat veel ouders het gevoel geeft dat ze gestraft worden voor hun inzet. Kinderen die in gevaar zijn of een ouder hebben die er niet meer voor hen is, krijgen voorrang. “Een rechtvaardige verdeling tussen al die mensen in nood, is een illusie”, zegt Depauw. “Zolang er onvoldoende geld is, krijg je pijnlijke situaties. We zien veel gezinnen die ontwricht raken door een gebrek aan steun. Ouders gaan uit elkaar, ze moeten hun huis verkopen of ze trekken het mentaal niet meer. Iets waar uiteraard ook hun kinderen onder lijden.” Geen of wel budget voor extra assistentie, kan ook het verschil maken tussen een kind dat wel of niet regelmatig naar school kan.

Het Agentschap Jongerenwelzijn heeft begrip voor de vele verzuchtingen, maar wijst er ook op dat er dit jaar, net als in 2017, meer geld wordt vrijgemaakt dan voordien. In 2015 en 2016 was de situatie nog schrijnender: toen kwamen er amper 29 en 14 budgetten bij.