Vlaanderen staat droog. Zo droog dat de Vlaamse Milieumaatschappij aan een afschakelplan werkt bij watergebrek. Twee derde van de Aarde bestaat nochtans uit water, én de technieken om het grootste deel ervan - dat zout water is - om te zetten in zoet water, bestaan. Gouverneur van West-Vlaanderen Carl Decaluwé zei gisteren in Het Nieuwsblad dat hij grote hoop stelt in de ontzilting van zout water. Ook dan om toe te passen op de landbouw.

Druk van een waterkolom

Maar hoever staan we met dat proces in België? Marjolein Vanoppen, onderzoekster aan de UGent, schreef een doctoraat over het proces van ontzilting op een energie-efficiënte manier. De techniek bestaat uit een combinatie van omgekeerde osmose en omgekeerde elektrodialyse. ‘De klassieke manier om zeewater te ontzilten is omgekeerde osmose: een membraan werkt als filter en houdt alles tegen behalve water en zuivert zo het zeewater’, vertelt Vanoppen. ‘Omdat er in zeewater zoveel zout zit, heb je veel druk nodig, 50 à 60 bar. Ter vergelijking: een waterkolom van 500 meter creëert ook zoveel druk. De techniek kost dus veel energie. Deze methode wordt nu al in Israël en elders in het Midden-Oosten toegepast. Maar door die techniek te koppelen aan omgekeerde elektrodialyse, kunnen we de installaties veel energie-efficiënter maken. We halen zeewater binnen, gaan uit het water energie halen, en meteen ook al een deel van het zout. Met de energie die we eruit halen, kunnen we de verdere ontzilting met omgekeerde osmose afronden.’

Installatie aan de kust

De gesprekken om ook in België een eerste installatie op te stellen, zijn aan de gang. ‘We bestuderen op dit ogenblik de omstandigheden aan de Belgische kust. Afhankelijk van de samenstelling van het zeewater beslissen we over de logische locatie en technieken die het meest geschikt zijn. Het moet zo duurzaam mogelijk zijn en we gaan daarom ook in overleg met bedrijven die met duurzame energie bezig zijn. Met de drinkwatermaatschappijen praten we over hoe zij dat water willen gebruiken: alleen als back-up, voor lokale toevoer, of nog andere toepassingen. Sowieso testen we op korte termijn een installatie in het veld. Nog dit jaar doen we de aanvraag. In een ideale wereld gaan we volgend jaar van start.’

De installaties om zout water om te zetten in zoet water kunnen enorme hoeveelheden produceren. Het gaat dus niet om een marginale oplossing. ‘De grootste installatie ter wereld (in Saoedi-Arabië) produceert een miljoen kubieke meter per dag.’

Extra betalen voor zwembad

Het ontzilte zeewater zal volgens Vanoppen wel duurder zijn dan het drinkwater dat we vandaag gebruiken. ‘Maar ons drinkwater is nu absoluut niet zo duur. Duurder drinkwater is geen onrealistisch scenario. Vooral grootverbruikers moeten we dringend aanpakken. Het dagelijks gebruik, om te koken en te wassen, afstraffen zou geen goed idee zijn. Maar mensen die dagelijks hun gras besproeien, of twee keer per zomer hun zwembad vullen, zouden daar meer voor moeten betalen.