EU overweegt migrantencentra buiten de unie

Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk wil dat economische migranten de toegang tot de EU ontzegd worden nog voor ze voet op EU-grondgebied hebben gezet.Beeld REUTERS

De Europese Unie gaat aan de slag met het idee om migranten die op zee worden gered over te brengen naar centra buiten de EU. Op deze zogenoemde 'ontschepingsplatforms' moeten economische migranten snel worden gescheiden van vluchtelingen die bescherming nodig hebben, iets wat zou gebeuren in samenwerking met het VN-Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen (UNHCR) en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).

ADn 19 juni 2018, 14:51

De uitwerking van dit 'concept' kan rekenen op steun van de EU-regeringsleiders, blijkt uit de uitgelekte ontwerpconclusies van de top van EU-regeringsleiders op donderdag 28 en vrijdag 29 juni in Brussel. Vorige week stemden ook de Franse president Emmanuel Macron en de nieuwe Italiaanse premier Giuseppe Conte al met het idee in. "Iedereen is het hiermee eens," zegt een topdiplomaat, "maar deze centra lossen maar een deel van het probleem op." Er is nog veel overleg gaande, dus de tekst kan nog wijzigen.

Eerder werden Tunesië en Albanië genoemd als plekken voor dergelijke kampen. Maar het is nog onduidelijk of deze landen daarmee instemmen. Enkele weken geleden stelde ook de Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) voor om migranten die vanuit Afrika de oversteek naar Europa wagen en op de Middellandse Zee worden gered, naar Tunesië over te brengen en hen daar te triëren. In 2016 lanceerde de Hongaarse eerste minister Viktor Orban een gelijkaardig idee.

Illegale migratie terugdringen

De EU-landen verkeren al jaren in een patstelling over de omgang met het migratievraagstuk, onder meer over het eerlijk verdelen van asielzoekers over de lidstaten heen. De nieuwe maatregelen moeten migranten ervan weerhouden aan de levensgevaarlijke reis te beginnen. De EU-regeringsleiders zijn "vastbesloten'' illegale migratie, vooral door mensensmokkelaars vanuit Libië, verder terug te dringen. Het gereis van asielzoekers door Europa brengt het asielsysteem ernstig in gevaar, klink het. Lidstaten moeten daarom "alle noodzakelijke maatregelen nemen en nauw samenwerken'' om hier een einde aan te maken.

Over waar de migranten die recht hebben op asiel precies naartoe zouden worden gebracht, staat echter niets in de tekst van Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk. Ook over de haperende hervorming van de Dublin-verordening - die bepaalt welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag - worden voorlopig geen knopen doorgehakt. Het is nochtans precies deze kwestie die de EU-lidstaten het meeste verdeelt.

Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk.Beeld AFP

Regering van Merkel

De zaak ondermijnt ook het voortbestaan van de Duitse regering, waar de Beierse conservatieve CSU bondskanselier Angela Merkel (CDU) tot op de top de tijd gegeven heeft om bilaterale terugnameakkoorden af te sluiten met andere Europese landen. Lukt haar dat niet, dan dreigt CSU-minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer de Duitse grenzen af te sluiten voor asielzoekers die al in een andere lidstaat geregistreerd zijn.

Na hun bilaterale top in het Slot Meseberg zegt de Franse president Emmanuel Macron dat hij Merkel steunt in haar zoektocht naar samenwerkingsakkoorden. "We gaan samen werken aan een intergouvernementele of multigouvernementele oplossing met de verschillende betrokken landen", zegt hij. Het is de bedoeling dat de asielzoekers "zo snel mogelijk teruggenomen worden door de landen waar ze geregistreerd werden". Merkel geeft toe dat ze liever een "Europese oplossing" voor het probleem ziet, die dus door alle 28 lidstaten gesteund wordt, maar dat dat zeer moeilijk zal worden. "De samenwerking tussen bepaalde landen moet ook een optie zijn."

De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel.Beeld AFP

Dublin

Europees commissaris voor Asiel en Migratie Dimitris Avramopoulos roept de Europese landen nogmaals op meer vertrouwen en solidariteit te tonen en "te handelen in de Europese geest". Hij wijst er ook op dat Europa niet met een migratiecrisis geconfronteerd wordt zoals dat drie jaar geleden wel het geval was.

Behalve de oprichting van ontvangstcentra, stelt Tusk voor dat er extra geld wordt uitgetrokken om illegale migratie naar Europa af te remmen en meer steun te bieden aan de Libische kustwacht en lokale Afrikaanse gemeenschappen. In de aanloop naar de top zal de Pool een zo breed mogelijke steun voor zijn voorstellen trachten te vinden bij de verschillende Europese leiders. Hij zal heel wat telefoontjes afwerken en reist onder meer naar Spanje, Italië, Oostenrijk, Hongarije en Berlijn. Gisteren bracht hij ook een bezoek aan Belgisch premier Charles Michel, maar wat daar gezegd werd en welk standpunt Michel verdedigde, raakte niet bekend.