Oekraïne beschuldigt Rusland van inzet clustermunitie bij het bestoken van ‘Harry Potter-kasteel’ in Odessa

Odessa kondigde dinsdag een dag van rouw aan na de raketaanval van maandag, waarbij ook tientallen gewonden vielen. De aanval was gericht op een bekend academiegebouw, dat vanwege zijn uiterlijk ook bekendstaat als ‘Harry Potter-kasteel’. Vorig jaar raakte de orthodoxe kathedraal in de stad zwaar beschadigd, bij een eveneens Russische aanval op Odessa.

Onder de gewonden was opvallend genoeg de oprichter van de academie, Serhi Kivalov. Hij was lange tijd een van de bekendste pro-Russische politici in Oekraïne. Kivalov zat jarenlang in het parlement voor de partij van de pro-Russische president Viktor Janoekovytsj, die tot 2014 Oekraïne leidde. Janoekovytsj werd in 2014 afgezet en week daarna uit naar Rusland.

Volgens procureur-generaal Andri Kostin wijst voorlopige onderzoek uit dat bij de aanval maandag een zware Iskander-raket is ingezet, uitgerust met een clusterbom. Deze bevat kleinere bommen die over een groot gebied worden verspreid.

Zo veel mogelijk slachtoffers

Op een video die Kostin vrijgaf, zijn tal van kleine ontploffingen te zien in de buurt die werd getroffen. Dat duidt er mogelijk op dat er inderdaad clustermunitie is gebruikt bij de aanval. “Het onderzoek geeft aanleiding om aan te nemen dat de beslissing om een ​​dergelijk wapen te gebruiken opzettelijk is genomen, om zoveel mogelijk vreedzame Oekraïners te doden”, aldus Kosten. “Rusland negeert op cynische wijze alle normen van het internationaal humanitair recht.” Volgens Kostin werden delen van de raket tot op 1,5 kilometer aangetroffen. Veel van de meer dan 30 gewonden waren op het moment van de aanval in een park.

Er zijn echter ook berichten dat de Iskander werd neergehaald door de Oekraïense luchtverdediging. Een student van de getroffen juridische privé-academie zei tegen persbureau Reuters dat ze zag hoe de raket werd neergeschoten, waarna het gebouw vlam vatte.

Clustermunitie is omstreden omdat het in oorlog geen onderscheid maakt tussen militairen en burgers. Het is niet de eerste keer dat Moskou ervan wordt beschuldigd clustermunitie te hebben gebruikt in Oekraïne. Volgens Human Rights Watch (HRW) heeft het Russische leger sinds de invasie talloze malen het omstreden wapen ingezet waarbij honderden burgers zijn gedood en onder andere ziekenhuizen, scholen en huizen zijn getroffen.

Volgens HRW heeft ook Oekraïne clusterbommen gebruikt, zij het veel minder. Een internationaal verdrag verbiedt de inzet van clusterbommen, maar Rusland en Oekraïne behoren niet tot de meer dan honderd landen die het verdrag hebben ondertekend.

Historische stad

Ook de burgemeester van Odessa, Hennadi Troechanov, haalt woedend uit naar de Russen. “Monsters, beesten, wilden, uitschot”, aldus de burgemeester op Telegram. “Ik weet niet wat ik anders moet zeggen. Mensen gaan wandelen langs de zee en ze schieten en moorden.”

Odessa, dat ook wel de ‘parel van de Zwarte Zee’ wordt genoemd, werd in het begin van de invasie nog ongemoeid gelaten omdat de stad ook voor Rusland een belangrijke historische stad is. Maar vorig jaar zomer, na afloop van de internationale deal die de export van Oekraïense graan moest waarborgen, werd de stad zwaar onder vuur genomen. Doelwit was daarbij vooral de haven. Ook toen raakte de bekende orthodoxe Spaso-Preobrazjensky-kathedraal zwaar beschadigd. Italië tekent medio mei een overeenkomst met Kiev en werelderfgoedorganisatie Unesco om de kathedraal te herstellen.