Geheel onverwacht komt het verkiezingsresultaat niet. Het rechtse discours van Horst Seehofer, voorzitter van de Beierse Christlisch-Soziale Union (CSU), dreef kiezers weg van de partij. Die deed er de voorbije weken nog alles aan om het tij te keren. Zonder resultaat.

Zondag kreeg CSU een oplawaai van je welste. Het slechtste verkiezingsresultaat in meer dan zestig jaar. De oppermachtige partij - met een patent op een absolute meerderheid moet met 37,3% van de stemmen op zoek naar een coalitiepartner.

Grote winnaars zijn de rechts populistische partij Alternative für Deutschland (AfD, 10,6%) en de Groenen (17,8%). Zij worden de op een na grootste partij.

Laptop en lederhose

Dat doet Beieren pijn. Als vrijstaat ziet de deelstaat zichzelf als onafhankelijk en verheven boven de rest van Duitsland. De regio staat economisch erg sterk - ze is de op een na rijkste - en er is een groot heimatgevoel. “Laptop en lederhose”, in de volksmond. De deelstaat pretendeert onmisbaar te zijn voor Duitsland. Dankzij die houding kon CSU een verbond met de nationale CDU van bondskanselier Angela Merkel afsluiten.

Maar hoogmoed komt voor de val. Een ding is zeker: in Berlijn bokste CSU al maanden boven haar gewicht. “Het resultaat is bitter … maar geen verrassing”, aldus CDU-voorzitter Annegret Kramp- Karrenbauer. Merkel reageerde nog niet. Al is dat niet geheel onlogisch. De bondskanselier ligt al maanden op ramkoers met Seehofer. Eerst over het asielbeleid, daarna over chef binnenlandse veiligheid Hans-Georg Maassen.

Bovendien incasseert haar andere regeringspartij, de sociaaldemocratische SPD, zo mogelijk een nóg zwaardere klap. Die partij ziet haar aantal stemmen in de deelstaat gehalveerd tot 9,6%. Daardoor stellen de Duitse media zich vragen bij de regering in Berlijn. En ook in eigen rangen vragen SPD-toplui zich af de GroKo (grote coalitie, nvdr.) nog wel een bestaansreden heeft. “We hebben een nieuwe stijl nodig bij het regeringswerk in Berlijn”, reageerde algemeen secretaris Lars Klingbeil.

Nieuwe verkiezingen

Hoewel deze regering nog tot 2021 moet doorgaan, heeft AfD al nieuwe verkiezingen gevraagd. De partij vindt dat de GroKo een ‘minicoalitie’ is geworden.

Blijft de vraag welke CSU’er de zwartepiet toegeschoven krijgt in Beieren. Nationale CDU’ers roepen de CSU-top op om conclusies te trekken: “De leiders hebben heel wat fouten gemaakt. Ze moeten de gevolgen dragen.”

Is het minister-president Markus Söder of wordt het toch voorzitter Horst Seehofer, die in de federale regering het postje op Binnenlandse Zaken bekleedt? In een eerste reactie zondagavond liet hij alvast weten “zich niet verantwoordelijk te voelen voor de uitslag”. Hij weigert dan ook op te stappen.