Deze zwarte punten worden (niet) aangepakt in Antwerpen

Een aantal kruispunten staan, zo vinden zelfs coalitiepartners CD&V en Open Vld, al veel te lang bekend als inktzwart. Wij zochten uit wat er al gebeurde aan de zwarte punten die we vorig jaar in september al aankaartten.

Eerst misschien enkele sprekende cijfers. “Elke dode fietser is er één te veel”, klinkt het unaniem bij het stadsbestuur, maar het gaat al lang niet meer om één. Dit jaar vielen er al vier doden onder fietsers in Antwerpen. Ter vergelijking, in Gent, waar een circulatieplan sinds april de wagen uit grote delen van de binnenstad bant, viel dit jaar nog geen enkele fietsdode. Vorig jaar telde Antwerpen twee dode fietsers. Ook in 2015 vielen er twee dode fietsers te betreuren. Dat ook het vorige bestuur niet vrijuit gaat, bewijst het cijfer van 2014 met maar liefst zeven dode fietsers. In totaal komen we zo aan vijftien dode fietsers op vier jaar tijd. Op dezelfde periode vielen er ook tien dode voetgangers te betreuren.

Het probleem reikt ook verder dan de zwarte punten. Er wordt meer gefietst in de stad, ongeveer 30 procent (cijfer van 2016) van de Antwerpse pendelaars gaat intussen met de fiets naar zijn werk. Maar ook het autoverkeer neemt toe, de drukte op straat wordt enkel groter. Bijkomend probleem is, zo leren ons de vele lezersreacties of een eenvoudige rit door de stad, dat een flink deel van de fietsers het niet zo nauw neemt met de wegcode. Het rood licht negeren, voorrang van rechts niet respecteren of met een gsm aan het oor slalommen over het voetpad, het is schering en inslag.

Franklin Rooseveltplaats

De Franklin Rooseveltplaats en het aansluitende Operaplein is met voorsprong het drukste én gevaarlijkste verkeersplein van de stad Antwerpen. Tussen 2014 en 2016 raakten enkel op de hoek met de Van Ertbornstraat-Osystraat al 48 mensen gewond bij ongevallen. Maar het plein wordt momenteel, kwadrant per kwadrant, verbouwd tot een verkeersluw plein met veel plaats voor voetgangers, groen en extra brede fietspaden. Een kwart van de bussen, onder meer die voor het atheneum, verdwijnt, ten voordele van nieuwe trams en de kruispunten ter hoogte van de Kipdorpbrug en op de Rooseveltplaats worden vereenvoudigd om gevaarlijke verkeerssituaties te vermijden. Tegen de zomer van 2018 moet het Operaplein bovengronds klaar zijn. In mei 2019 moet ook de Rooseveltplaats af zijn.

Quellinstraat

De Quellinstraat en Van Ertbornstraat gaan ook volledig op de schop, maar pas ten vroegste eind 2019. Voor de Osystraat en de hele as tot en met de Van de Wervestraat (aan de AP Hogeschool aan Park Spoor Noord), nu een bussenautostrade, zijn er voorlopig geen fietspaden gepland. Al is het wel de bedoeling die op termijn aan te leggen.

Kroonstraat

De Kroonstraat, waar de vijfjarige Shin Woo Paek in 2015 werd doodgereden door een bestelwagen, krijgt een stuk fietspad dat aantakt op de Plantin en Moretuslei. Of ook de bypass van de Plantin en Moretuslei zal verdwijnen, wordt nog onderzocht door AWV. Gevolg is dat fietsers de Kroonstraat dan veiliger kunnen oversteken en inrijden.

Alle protest van het district en de buurt ten spijt, komt er aan de andere kant van de Kroonstraat wel een laad- en loszone voor het bedrijf Sani-Construct. “Dit zal de laad- en lossituatie daar verbeteren en veiliger maken. In dit stuk van de straat is ook een kort stuk fietspad voorzien dat aansluit op de Turnhoutsebaan”, zegt Kennis. De werken starten in februari 2018. Het fietspad zal echter niet tot aan de eerstvolgende zijstraat (Marinisstraat) verlengd worden zoals het district vroeg, omdat er anders straatgroen en 5 parkeerplaatsen verdwijnen. Dit zou nog meer zoekverkeer in de woonwijk genereren.

Zijstraten Pothoekstraat

In januari 2015 ramde een wagen tegen hoge snelheid twee klanten tegen de gevel van café De Reiger aan het kruispunt Pothoekstraat-Lange Beeldekensstraat-Somméstraat. Het onderzoek tot heraanleg dat 4 jaar geleden werd opgestart, staat nog steeds on hold, tot er meer zekerheid is over de plannen met de Stuivenbergsite. Ondertussen zijn de eerste fase van de werken aan de Lange Beeldekensstraat (van het De Coninckplein tot aan de Pesthofstraat) wel opgenomen in de meerjarenplanning voor uitvoering in 2020. De Somméstraat en andere zijstraten van Pothoekstraat zijn ondertussen ook zone 30 gemaakt.

Prins Boudewijnlaan

Het kruispunt van de Frans Van Dunlaan (R11) met de Prins Boudewijnlaan (N173) staat ook bekend als een zwart punt. Er gebeuren geregeld ongevallen, vaak met zwakke weggebruikers als betrokken partij. Tussen 2014 en 2016 waren er in totaal 25 slachtoffers met letsels. AWV plant al ettelijke jaren een volledige heraanleg van het kruispunt maar voorlopig wordt het steeds opgeschoven. “We hadden een openbare aanbesteding gedaan maar zowel de stad als het district vroegen meer parkingplaatsen. We hopen het nieuwe plan in 2018 dan klaar te krijgen om in 2019 te starten met de heraanleg van dat zwarte punt”, vertelt Gilles Van Goethem van het Agentschap Wegen en Verkeer.

Grote Steenweg/Singel

Het kruispunt van de Grote Steenweg met de Singel in Berchem blijkt ook een zwart punt met 31 letselslachtoffers, waar fietsers en voetgangers zich minder bediend weten dan de auto. Voor de auto’s in alle richtingen werden slimme verkeerslichten voorzien om de doorstroming te verbeteren, maar niet voor de zwakke weggebruikers. AWV gaat na een evaluatie nu ook niet verder met de slimme lichten. “Wij hebben gemerkt dat er voor de wagen een lichte vooruitgang is. Voor de tram staduitwaarts gaat het moeizamer, stadinwaarts beter. Ook de technische problemen met de drukknop voor fietsers en voetgangers heeft parten gespeeld. Alles in overweging genomen gaan we het systeem niet verder uitrollen. Het systeem blijft wel actief op dit punt maar we passen aan waar nodig”, vertelt Gilles Van Goethem van AWV. “Zo komt er voor fietsers een licht op ooghoogte en ook het systeem van de drukknoppen wordt herbekeken.”

Plantin en Moretuslei

Voor het zwarte kruispunt Plantin en Moretuslei met de Quinten Matsijslei en Charlottalei is er wel degelijk een felle verbetering op komst. AWV en de stad zullen het fietscomfort er verhogen. De Plantin en Moretuslei krijgt over heel de lengte een comfortabel fietspad en er worden ook betere en nieuwe oversteekplaatsen voorzien. Tegen 2019 zouden de intensieve werken moeten starten.

Lange Dijkstraat

De plannen om van de Lange Dijkstraat, waar Boris Lauwers het leven liet, een fietsstraat te maken, bestaan al sinds 2015. Maar in januari 2018, zo meent het district, zal het er eindelijk van komen. Het startpunt van de nieuwe fietsas, de fietsbrug aan de IJzerlaan, is intussen afgewerkt. Van daar rijden de fietsers in 2018 via de Samberstraat, Damplein, Park Spoor-Noord, Lange Dijkstraat, Sint-Jansplein, Rotterdam-, Van Stralen-, Pijl- en Van Arteveldestraat naar het centrum. De meeste straten worden een fietsstraat met voorrang voor fietsers. De Van Stralenstraat krijgt een fietssuggestiestrook.