Niet alleen rednecks hebben het moeilijk met Beyoncés countryalbum ‘Cowboy Carter’

“Beyoncé wíst dat de countryhype eraan kwam. Ze was voorbereid. En ondertussen kunnen wij rappers fluiten naar het grote geld!” “Wil men de zwarte muziek opzettelijk zien falen?” Het ging er onlangs verhit aan toe in de Amerikaanse hiphoppodcast Bagfuel, waar Erick Sermon van het legendarische rapduo EPMD van leer trok tegen een muziekindustrie die volgens hem catert voor de witte suprematie.

Kennelijk hebben niet alleen rednecks het moeilijk met Beyoncés gloednieuwe countryalbum Cowboy Carter. Ook de rapwereld, sinds mensenheugenis een medestander van Queen B, durft de neus op te halen voor ‘Texas Hold ’Em’, de single waarmee Bey haar recentste muzikale koerswending aankondigde. Ook onder hiphop heads brandt de kennis van de muziekgeschiedenis duidelijk op een laag pitje. Betekent Cowboy Carter een knieval van een zwarte popkeizerin voor het witte kapitalisme?

Die bewering is even idioot en ongeïnformeerd als die van de bange, witte countryadepten die bij de release van ‘Texas Hold ’Em’ vorige maand “She does not belong!” schreeuwden op de sociale media.

Beyoncé verklaarde zelf dat Cowboy Carter wortelt in een negatieve ervaring met de countrywereld. “Het komt voor uit een incident van jaren geleden waarbij ik mij niet welkom voelde,” schreef ze in een persbericht, “en het was heel duidelijk dat ik mij geen illusies moest maken.”

Daarmee verwijst de zangeres wellicht naar haar performance op de Country Music Association Awards in Nashville, in 2016, waar ze samen met de populaire Dixie Chicks ‘Daddy Lessons’ zong, het enige countryliedje op haar album Lemonade.

Heel wat misnoegde veteranen uit de countryindustrie trakteerden er Bey op een backlash van jewelste. Zo klonk op ­social media de roep om een boycot en werd het optreden van Beyoncé plots niet meer vermeld op de website van de awards. De gedachte aan een zwarte popzangeres die ongevraagd het countrygenre infiltreert, deed er de hicks duidelijk peentjes zweten.

Mainstream cowboys

Met Cowboy Carter zet Beyoncé de puntjes op de i. Ze pleit voor de rehabilitatie van zwarte countryartiesten, die door de muziekindustrie naar de marge werden verbannen of, erger, worden doodgezwegen.

Tijd om legendarische Afro-Amerikaanse countryzangers zoals DeFord Bailey, Charley Pride en Linda Martell het pantheon van de countrygroten in te loodsen. Tijd ook om de jonge garde zwarte countrysterren het spotlight te gunnen én om kruisbestuivingen toe te juichen, zoals ‘Old Town Road’ van rapper Lil Nas X, dat countrypuristen vijf jaar geleden de gordijnen injoeg.

Maar Beyoncé, die in Houston, Texas, opgroeide, wil niet alleen de zwarte country maar de hele zwarte cowboycultuur in ere herstellen en een mainstreamplatform bezorgen.

De geschiedcorrectie rond de zwarte cowboy past perfect bij het Afrocentrische activisme dat Beyoncé sinds 2016 aanhangt, het jaar waarin ze de protestsong ‘Formation’ uitbracht en de Black Panthers eerde op de Super Bowl.

Beys jonge zus Solange stak haar op dat vlak de loef af in 2019. Toen bracht Solange de kortfilm When I Get Home uit, in wezen een aaneenrijging van videoclips die een geësthetiseerde versie van de zwarte cowboy etaleerde. Ze toonde er historisch significante locaties in Houston en zoomde in op zwarte rodeorijders.

Sinds de Black Lives Matter-protesten van 2020 staat Hollywood trouwens open voor verhalen die de Afro-Amerikaanse cowboycultuur duiden: kijk naar Nope van Jordan Peele of de Netflix-film The Harder They Fall.

Duik in de zwarte geschiedenis

Verbaast het u dat de door racisme getergde VS die alternatieve, zwarte geschiedenis decennialang minimaliseerden of ontkenden? Zijn belang voor de economische en maatschappelijke vooruitgang van Amerika valt nochtans nauwelijks te relativeren.

Witte Amerikanen die in het begin van de 19de eeuw op zoek gingen naar goedkoop land, strandden in het zuiden van de VS in de destijds nog Mexicaanse territoria van Texas. Zij namen hun zwarte slaven mee, die werden verplicht te werken op katoenplantages en in de veeteelt. In 1860 maakten zwarten 30 procent van de kolonisten uit, 182.566 slaven om precies te zijn, die zich aan de Mexicaanse grens hadden gevestigd.

Toen Texas zich een jaar later aansloot bij de Confederatie, die een vierjarige burgeroorlog tegen de Noordelijke Unie uitvocht, trokken heel wat Texaanse slaveneigenaars oostwaarts om er op het slagveld te strijden. Zij rekenden op hun slaven om in tussentijd het land te onderhouden en het vee te hoeden. Op die manier leerde die zwarte bevolking de kneepjes van het vak en zouden zij zich ook in de naoorlogse periode van onschatbare waarde tonen voor de Amerikaanse vee-industrie.

Na de Emancipation Proclamation werden de slaven bevrijd en zaten ontelbare witte boeren zonder arbeidskrachten. Ze zagen zich verplicht de vrije zwarten in te huren als veehoeders oftewel ‘cow boys’.

Heel wat Texaanse boeren begonnen bijgevolg hun veestapel te verkopen aan noordelijke staten, waar rundervlees tien keer meer opbracht dan in het rurale zuiden. Het waren diezelfde zwarte cowboys die gigantische koeienkuddes naar de havens van onder andere Kansas, Colorado en Missouri dienden te leiden, tegen betaling.

Zij genoten het respect van hun Kaukasische collega’s, ook al werden ze gediscrimineerd door de racistische Jim Crow-wetten, die hen verboden in bepaalde restaurants te eten of in sommige hotels te verblijven.

Rond de eeuwwisseling, begin 1900, werd het spoorwegennetwerk van de VS geoptimaliseerd, waardoor de veestapels niet langer door mannen met paarden over grote afstanden moesten worden geleid. Heel wat Afro-Amerikaanse cowboys verloren hun job.

Een aantal van hen vond werk in rondreizende Wild West-shows, die inspeelden op de fascinatie van de doorsnee Amerikanen voor the cowboy way of life. Anderen kwamen terecht in het rodeocircuit. Daar gingen heel eigen cultuuruitingen mee gepaard, gaande van westernoutfits tot dansstijlen zoals twostep en ook hillbillymuziek, de voorloper van country.

Queen B ís de hype

Die integrale black country-erlebnis probeert Beyoncé met Cowboy Carter naar het brede publiek te tillen. Het is de zangeres vooral te doen om de geschiedschrijving uit de klauwen van de witte hagiografen te trekken, die sinds het einde van de slavernij proberen de wreedheden en de roofzucht van de witte Amerikaanse machtshebbers toe te dekken.

Jazeker, Beyoncé wist dat de countryhype eraan kwam. Omdat ze ze zelf in gang heeft gezwengeld. Doelbewust. Met een duidelijke politieke en maatschappelijke agenda als drijfveer. Had u kúnnen zien aankomen.

Niet alleen toen ze ‘Daddy Lessons’ (2016) schreef. Ook toen Bey in 2021 met Adidas de kledinglijn Ivy Park Rodeo lanceerde, “inspired by the inimitable style and undeniable influence of black cowboys and cowgirls”, zoals de pitch toen luidde. En kijk, vandaag overspoelen hypes zoals black girl country en cowboy core uw en mijn TikTok en Pinterest.

De niet mis te verstane boodschap van ‘Cowboy Carter’? De rechtmatige erfgenamen van de countrycultuur zijn opgestaan. En deze keer hebben ze wel geld en macht.

Cowboy Carter van Beyoncé is uit via Parkwood Entertainment / Sony.