Alles in het teken van Defensie

De versnelde zoektocht komt er onder impuls van de nieuwe minister van Defensie Theo Francken (N-VA). Alle regeringspartijen willen meestappen in die redenering, al worden er wel kanttekens geplaatst. "Wij zijn met Vooruit bereid een grote inspanning te doen en het budget zo snel mogelijk op te trekken naar 2 procent. Of dat dit jaar al zal lukken, weet ik niet", geeft vicepremier Frank Vandenbroucke (Vooruit) aan in De Zondag.

Ook CD&V-voorzitter Sammy Mahdi ging eerder ook al op de rem staan. Bovendien is het uitgesloten dat er geraakt wordt aan de sociale uitgaven zeggen Vooruit en Les Engagés in koor. "Ik ga niet toelaten dat er geraakt wordt aan mijn budget voor gezondheidszorg", zegt Vandenbroucke.

De minister van Buitenlandse Zaken, Maxime Prévot (Les Engagés), herhaalt die boodschap in Het Nieuwsblad. "Voor ons is het alleszins uitgesloten dat het geld gehaald wordt in de sociale zekerheid en de gezondheidszorg."

Wat voor die 2 partijen wél kan, is een grotere bijdrage vragen van de 'sterkste schouders'. Die term werd tijdens de regeringsonderhandelingen gebruikt voor de meerwaardebelasting. Prévot ziet heil in het optrekken van de bijdrage via die belasting: "Voor Les Engagés is het belasten van de grootste vermogens en de sterkste schouders geen taboe."

En ook Frank Vandenbroucke zit op dezelfde lijn: "Als er extra inkomsten nodig zijn voor defensie, is het evident dat we kijken naar de sterkste schouders." Al beseft Prévot dat andere partijen daar niet akkoord mee gaan.

Nog een mogelijkheid om geld te vinden is lenen. Prévot is blij dat Europa zich daar flexibel opstelt. "We mogen extra schulden maken om defensie te financieren", concludeert hij. Verder kunnen er defensiebons worden uitgeschreven, de deelstaten kunnen een duit in het zakjes doen, of er kunnen participaties van overheidsbedrijven worden verkocht.

Al vindt econoom Koen Schoors (UGent) de verkoop van participaties in de banken Belfius of BNP Paribas "een uitzonderlijk slecht idee". Dat zei hij in De Afspraak op Vrijdag. Schoors is ook vicevoorzitter van FPIM, de instelling die de participaties van de overheid coördineert. "De overheid kan lenen aan een interestvoet die lager is dan de dividenden die die bedrijven betalen."

Volgens De Tijd tenslotte overweegt de regering zelfs om een deel van de Belgische goudreserve te verkopen in haar zoektocht naar extra geld. 

Minister van Defensie Francken – die zich graag mengt in de debatten over de geopolitieke strategie- wordt intussen teruggefloten door de minister van Buitenlandse Zaken, Maxime Prévot. "Het is eigenlijk niet zijn rol om zich te uiten over geopolitiek, wat de indruk zou wekken dat hij zich profileert als buitenlandminister. Maar ik stoor er me niet aan. Nog niet", waarschuwt Prévot in Het Nieuwsblad. "Ik ben altijd voorzichtig met wat ik zeg over defensie. En ik twijfel er niet aan dat Theo Francken voorzichtig zal zijn met wat hij zegt over internationale betrekkingen. En zo niet, dan misschien wel na dit interview." 

Intussen vindt premier De Wever dat uiterst links en uiterst rechts zich niet constructief opstellen in dit debat. "Uiterst rechts stelt zich, ook in ons land, op als de perfecte bondgenoot van Poetin, dat is bijna een 5e colonne. Uiterst links is in datzelfde bedje ziek. Ik hoop dat dat soort lieden nooit aan de macht komt." Dat zei de premier in Terzake. De term ‘5e colonne’ wordt gebruikt om aan te geven dat er in een land al bepaalde krachten die voor de vijand werken aanwezig zijn.

Het is wel opvallend dat net de partijen van de '5e colonne' het goed doen in de meest recente peiling van Het Laatste Nieuws en VTM Nieuws. De uiterst rechtse partij van Tom Van Grieken wordt met 25,7 procent weer de grootste, significant meer dan hun score van 21,8 procent op 9 juni. Naast Vlaams Belang is de uiterst linkse PVDA momenteel de andere oppositiepartij die een sprong maakt van 2 procentpunten naar 10 procent. Zo veert ook de PTB, de Franstalige tegenhanger van de uiterst linkse PVDA, in Wallonië weer op naar 17,4 procent.

In De Zevende Dag zei Vlaams Belangvoorzitter Tom Van Grieken dat ook zijn partij pleit voor het halen van de NAVO-norm. Niet door nieuwe belastingen te heffen, zei Van Grieken, maar wel door "net als Nederland een korting op de EU-bijdrage te eisen, als grootste nettobetaler".

De PVDA op haar beurt pleit voor minder defensieaankopen bij de Verenigde Staten. "De F-35's gaan ons niet beschermen, die sluizen gewoon nog meer geld door naar de VS", zegt ook Jos D'Haese van PVDA. D’Haese die trouwens vindt dat niet iedereen die een andere mening dan de N-VA is toegedaan weggezet mag worden als 'de 5e colonne'.

De informateurs die op zoek gingen naar een Brusselse regering, Christophe De Beukelaer (Les Engagés) en Elke Van den Brandt (Groen), hebben vrijdag hun opdracht beëindigd. Ze stellen voor om de partijen MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD, Vooruit en CD&V samen te brengen. Dat komt neer op de "bundeling van 3 politieke families plus Groen. Deze piste heeft een meerderheid in beide taalgroepen en in het Brussels Parlement als geheel."

Dat betekent ook dat de N-VA buiten de meerderheid wordt gehouden. Cieltje Van Achter, N-VA-minister in de Vlaamse regering, maar ook onderhandelaar in Brussel, is scherp met haar conclusie: "Zo plooien de Brusselse politici voor dictaten van de PS. Met dank aan CD&V, Groen en Les Engagés."

De vraag is of de Open VLD - die zich had vastgeklonken aan de N-VA - van mening zal veranderen. Frederic De Gucht zei, nog voor het eindverslag van de informateurs neerlag van niet, en gisteren herhaalde partijvoorzitter Eva De Bleeker die stelling, waarbij ze steun zocht bij de MR en Vooruit.

De meerderheid om een Brusselse regering te vormen is nog altijd zoek in het Brusselse labyrint. Straks om 15 uur zoeken de partijen verder.