‘De groenen wanen zich de deurwaarders van de gezinnen’

Minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem (CD&V) is er zeker van: “De N-VA heeft het zich al vaak beklaagd dat ze de regering verlaten heeft. Marrakech was een voorwendsel om naar een campagne over migratie toe te werken.” 

Naast hem knikt vicepremier Alexander De Croo (Open Vld) nadrukkelijk. “De Marrakech-crisis was een campagne-event, natuurlijk.” Tegelijk blijken de brokken van de gevallen regering best te lijmen: als het even kan, gaan beide regeringsleden nog eens vijf jaar voor jobs, jobs, jobs.

De regering-Michel laat een aanzienlijk gat in de begroting achter. Meer van hetzelfde gaat die put vullen?

Alexander De Croo: “Het probleem met ons land is niet dat er te weinig belastingen worden geheven. Er zijn te weinig mensen aan de slag en de overheid is relatief duur. Net aan die twee kernpunten willen Groen en de socialisten niet raken. Zij pleiten voor een hele reeks belastingen, maar dat is ongeveer het laatste wat België nodig heeft.”

Pieter De Crem: “Of het nu 6 of 8 of 10 miljard is, de volgende regering zal in ieder geval dat gat moeten dichtrijden. Er moeten meer mensen aan het werk – dat zijn ook mensen die bijdragen betalen, consumeren en zorgen dat er minder geld naar uitkeringen gaat. Nieuwe belastingen zijn niet het verhaal dat wij willen. Voor ons kan de fiscale en parafiscale druk niet meer stijgen.”

De Croo: “Geen marge voor nieuwe belastingen? Dan hoop ik dat je gewicht binnen CD&V groeit en de partij in de toekomst meer naar je luistert. Ik heb altijd geapprecieerd wat je zegt, maar het is de voorbije jaren niet altijd eenvoudig geweest met je partij.”

Vooraanstaande economen als André Decoster en Gerd Peersman zijn de afgelopen weken erg streng geweest voor de budgettaire prestaties van de regering. Wim Moesen zegt in Knack: ‘De verbetering van de overheidsfinanciën was homeopathisch.’

De Croo: “Dat is onzin. Laten we niet vergeten dat we een grote lastenverlaging doorgevoerd hebben.”

Daarvan zegt Peersman dat die grotendeels naar grotere winstmarges voor de bedrijven is gegaan, niet naar jobgroei.

De Croo: “Je gaat altijd wel een econoom vinden die zich wil differentiëren van de anderen. De Nationale Bank zegt zeer duidelijk dat de bedrijven jobs gecreëerd hebben. Dat komt doordat de loonkostenhandicap deels weggewerkt is, en doordat bedrijven vertrouwen hadden in een regering die ging voor sociaal-economische groei. We zijn van een tekort van 3 procent van het bbp naar een tekort van 0,8 procent gegaan. (De prognose is dat het tekort dit jaar wel weer stijgt tot 1,7 procent, SKE)”

De Crem: “Dat parcours is gereden, dat is duidelijk. En het budgettaire doel is ook al gesteld: een evenwicht in 2021-2022.”

Open Vld wil niet alleen een begrotingsevenwicht. U zei deze week dat de belastingen verder omlaag moeten.

De Croo: “Met enkele maatregelen en hervormingen krijg je al snel een impact van een paar miljard. De instroom van SWT (het vroegere brugpensioen, SKE) moet je helemaal stilleggen. De werkloosheidsuitkering moet beperkt worden tot twee jaar. We moeten meer mensen aan de slag krijgen en lange loopbanen haalbaar maken. Wat dat betreft, zit het conservatisme net zo goed bij de vakbonden als bij de werkgevers. De werkgevers zijn evenzeer schuldig: ze schuiven oudere werknemers opzij, en de kosten worden door de maatschappij gedragen.”

De Crem: “Met de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd gaat mijn partij niet akkoord, en ik ook niet. Dat is geen oplossing. De degressiviteit is dat wel, en daarvoor ligt een voorstel van Kris Peeters op tafel. Het economische weefsel is voor de bedrijven trouwens ook erg belangrijk. Ik wil graag een voorstel doen voor een nieuwe versie van de wet-Cooreman-De Clercq voor de KMO’s. Met die wet kon je aandelen van een Belgisch bedrijf fiscaal aftrekken. Een update zou een optimale manier zijn om spaargeld naar het bedrijfsleven te lokken.”

De Croo: “Ik vind dat een goed idee. Maar als dat gaat over familiekapitaal, wil het wel zeggen dat jouw partij de vermogenswinstbelasting in de vuilnisbak gooit waar ze vijf jaar mee geleurd heeft.”

Wat ook goed zou zijn voor bedrijven: duidelijkheid over de kernuitstap.

De Croo: “Ik ben voorstander van de kernuitstap zoals die nu op tafel ligt. Vier partijen, inclusief N-VA, hebben die goedgekeurd. Het bochtenwerk van de N-VA ten opzichte van wat ze goedkeurde, is hallucinant. Rekeningrijden, het inschrijvingssysteem voor scholen, de kernuitstap: telkens keren ze hun kar. De verkiezing van 14 oktober heeft hun kompas doen doorslaan. De CREG en het Planbureau zeggen allebei dat de kernuitstap nog steeds mogelijk is. Over tien jaar zijn de kerncentrales tot op de draad versleten en moet je sowieso in de richting van gas kijken. Dan kunnen we het beter meteen doen.”

De Crem: “Kijk, meer dan 50 procent van onze energie is nucleair. We zullen na de start van de nieuwe regering nog ongeveer 50 maanden hebben om de transitie te maken – dat is 1 procent per maand. Dat is heel veel, en ik hoop dat we er geraken. Ik steun het, maar het is niet uitgesloten dat we en cours de route zien dat we er net niet raken.”

Wat een nieuwe regering betreft: staat al een en ander in de steigers. Jullie beider partijen hebben zich al vastgeklonken aan de MR.

De Crem: “Mijn voorzitter ziet in de MR een krachtige Franstalige partner. We hebben dan ook goed samengewerkt. Maar natuurlijk zijn er eerst nog verkiezingen. Eén zaak staat als een paal boven water: op de genomen maatregelen gaan we echt niet terugkomen. Ook niet op de verhoging van de pensioenleeftijd.”

De Croo: “Wat mij betreft, zijn er twee gevaren bij de regeringsvorming. Het eerste is een gevaar waar N-VA van droomt, het blokkeringsscenario. Het tweede gevaar is een groen-rode belastingcoalitie. Je merkt dat de PS en andere partijen daarvoor naar CD&V lonken.”

De Crem: “Ook een beetje naar Open Vld hoor.”

De Croo: “Ik denk dat wij toch duidelijk gesteld hebben dat we niet meegaan in onuitgewerkte ideeën waarvan niemand weet wat ze gaan voorstellen.”

Samenwerking op links wordt moeilijk?

De Croo: “Op basis van wat we de voorbije weken gezien hebben, denk ik dat het heel moeilijk wordt. Calvo’s voorstellen hangen met haken en ogen aan elkaar. De groenen steken stilaan de socialisten langs links voorbij. We hebben met groen gemeen dat we de lasten op arbeid willen doen dalen, maar de manier waarop kan niet meer verschillend zijn.”

De Crem: “De groenen wanen zich de deurwaarders van de gezinnen. Maar, Alexander, ik zou met Open Vld goed uit de doppen kijken. Er zal een logica zijn om snel een Vlaamse regering te vormen, waarbij de grootste partij eerst aan zet komt. En zoals in 2012 de Antwerpse coalitie de voorbode was van de Vlaamse regering, kan dat nu weer het geval zijn. De socialisten zijn in Antwerpen langs de voordeur buitengezet en langs het keldergat weer binnengekomen.”

Open Vld haalde vorige week in de peiling van VTM Nieuws en HLN nog 11 procent. Dat is gewoon slecht, niet?

De Croo: “Ik maak me daar weinig zorgen over. In 2014 waren we de verrassing ten opzichte van de peilingen, en op 14 oktober ook.”

N-VA haalde 28 procent, CD&V 17. Het is duidelijk wie de brede Vlaamse volkspartij is.

De Crem: “Ik merk dat de grootste partij in die peiling ook beduidend achteruitging tegenover de parlementsverkiezingen van 2014. Voor ons was het een vooruitgang tegenover de vorige peiling. De gemeenteraadsverkiezingen waren voor ons ook heel goed. Maar we gaan voor meer.”

Ondertussen worden her en der veto’s uitgesproken. Zelfs door kleine partijen als cdH. Mag de kiezer eerst even gaan stemmen?

De Crem: “Eigenaardig, toch. Tot juni 2011 zat cdH nog met de N-VA rond de tafel. Ze hebben er meer dan een jaar mee onderhandeld. Blijkbaar is de N-VA nu een andere partij. De uitspraken van het cdH zijn vooral een positionering naar het Franstalig kiezerspubliek toe om vanuit een weinig comfortabele positie toch een behoorlijk resultaat te halen.”

De Croo: “Tot zover het idee van de zusterpartij. (lacht)”

De Crem: “De verwantschap tussen cdH en CD&V is de volgende. Van ver komen twee dieren die op een paard lijken uit de mist opgedoemd. Op een afstand zie je een grote verwantschap: een hoofd, vier poten, een lijf en een staart. Naarmate je dichterbij komt, zie je dat het om een renpaard en een zebra gaat. CD&V is het koerspaard: wij wijken niet voor obstakels.”

Ook niet voor Bart De Wever? Jullie schuiven Hilde Crevits naar voren als minister-president, ook al zal de N-VA waarschijnlijk de beste kaarten in handen hebben.

De Croo: “Het is wel straf dat Crevits erin geslaagd is haar parcours als minister van Onderwijs een beetje te doen vergeten. Ze heeft een aantal dingen goed gedaan, maar veel dingen waren toch niet zo’n succes. Die pagina heeft ze omgeslagen. Dat is goed gespeeld.”

In Jambers in de politiek noemde Bart De Wever Hilde Crevits een scoutsmeisje dat soms kribbig kan zijn.

De Croo: “Ik vind die opmerking nogal seksistisch. Over een man zou hij nooit zoiets zeggen.”

De Crem: “Ik geloof in de rekenkunde. Kribbig en scoutsmeisje zijn allebei negatief: min en min wordt plus. Dus er komt een goed resultaat aan.”

De Croo: “Jij bent duidelijk nooit in de scouts geweest.”

De Crem: “Nee, ik heb geen totem meer nodig. Crembo is al genoeg.”