Wie is Thierry Baudet, de grote winnaar van de Nederlandse verkiezingen?

Forum voor Democratie jubelt na de Nederlandse Provinciale Statenverkiezingen. De partij wordt in een klap de grootste – samen met de VVD van Mark Rutte – in de Eerste Kamer, vergelijkbaar met onze Senaat: van 0 naar 12 zetels op een totaal van 75. Een huzarenstukje, temeer omdat FvD als politieke partij amper drie jaar bestaat. Net geen twee jaar terug raakte ze voor het eerst de Tweede Kamer binnen, met twee zetels. 

De man die de steile opgang mogelijk maakte, is de 36-jarige Thierry Baudet – oprichter, partijleider, fractieleider in de Tweede Kamer, maar bovenal het gezicht van FvD.

Als er een ding is dat Baudet niet wil zijn, is het een klassiek partijpoliticus die zich opwerkt door dossierkennis en politiek dienstbetoon. Het laatste wat Nederland nodig heeft, zo redeneert hij, is nog meer partijsoldaten die zich inschrijven in de bureaucratie van eindeloos overleg en afgewaterde compromissen. Baudet heeft daarentegen een zwak voor sterke leiders die voor alles de natie en het volk willen beschermen. Exemplarisch is zijn proefschrift De aanval op de natiestaat, waarin hij zich afkeert van multiculturele dromen van de elites en van de opwaartse beweging naar het Europese niveau.

Lees ook:

Het opiniestuk van de Volkskrant-columnist Bert Wagendorp over de strategie van Thierry Baudet: “Hou het simpel, manipuleer de waarheid en ga geil aan het zwembad liggen”

Homeopathische verdunning

Promotoren van die verhandeling waren de conservatieve denkers Paul Cliteur en Roger Scruton, met wie Baudet ideologisch heel wat raakpunten heeft. Bij Scruton leende hij overigens de titel van zijn boek Oikofobie, wat zoveel betekent als angst voor de eigen cultuur. De Haagse politiek correcte elite omarmt de superdiverse samenleving en vergeet onderhand te koesteren wat Nederland Nederland maakt, zo luidt de these van de man die zichzelf op zeker moment omschreef als ’s lands belangrijkste intellectueel. Ze geeft de eigen waarden, vrijheden en tradities – denk aan Zwarte Piet – op in een poging om nieuwkomers te paaien.

Baudet omschreef het als “zelfhaat die we proberen te ontstijgen door de Nederlandse bevolking homeopathisch te verdunnen met alle volkeren van de wereld, zodat er nooit meer een Nederlander zal bestaan.” Die laatste uitspraak leverde Baudet striemende kritiek op, omdat ze een amper verscholen pleidooi voor raciale of op zijn minst culturele zuiverheid leek te maken. Ze sloot ook aan bij de theorie die de laatste jaren opgang maakt in uiterst rechtse kringen: dat de blanke autochtone bevolking wordt vervangen door nieuwkomers, die hogere fertiliteitscijfers laten optekenen.

Binnen Forum voor Democratie zijn die uiterst rechtse opvattingen en referentiepunten niet ongewoon. FvD-Kamerlid Theo Hiddema kwam vorig jaar in opspraak toen hij, in navolging van zijn partijgenoot Yernaz Ramataursing, het idee verdedigde dat ras en IQ aan elkaar gekoppeld zijn. “Nou, wat is daar nou weer mis mee? Dat is allang bewezen. Dat is wetenschap”, zei Hiddema. Alleen: dat is het niet. De theorie, die erg populair is in Amerikaanse ultraconservatieve kringen en bij alt-right, gaat terug op slordig onderzoek van de Amerikaan Robert Yerkes dat bij herhaling is weerlegd. “De discussie over IQ en huidskleur is een van de lelijkste voorbeelden van cijfermisbruik”, besloot De Correspondent-journalist en statistiekexpert Sanne Blauw.

De episode schetst wel enkele krijtlijnen waarbinnen de partij en haar voorzitter zich begeven: identiteitspolitiek, flirten met blank nationalisme, gedweep met ultrarechts. Baudet gaat op bezoek bij controversiële, radicaalrechtse figuren als Milo Yiannopoulos en Jean-Marie Le Pen. 

In het discours van Baudet zit daarnaast een goede scheut cultuurpessimisme. In zijn overwinningstoespraak na de Statenverkiezing leek de ondergang van het avondland een feit. “En zo staan we hier vanavond te midden van de brokstukken van wat ooit de grootste en mooiste beschaving was die de wereld heeft gekend.” Zelfs de architectuur van Nederland is ten prooi gevallen aan het verderf, klonk het in de speech die bol stond van de verwijzingen naar een geïdealiseerd, zuiver en vooral onbestaand verleden. Op een alt-rightkanaal van het onlineforum 4chan werd de toespraak op applaus onthaald. Baudet sprak over culturele capitulatie en indoctrinatie van het onderwijs. Het is een van de stokpaardjes van een man die in het verleden moeilijk kon begrijpen dat hij niet per direct als bijzonder hoogleraar werd benoemd.

Ook dat is vintage Baudet: hij zet zich af tegen de elites aan universiteiten en politiek, maar wil er wel zelf toe behoren. Bovenal ziet hij zichzelf immers als een intellectueel, een zeldzaam denker die de politiek correcte dogma’s van de goegemeente doorprikt. Het kenmerkt zijn verzet tegen het ook in Nederland politiek gecontesteerde migratiepact van Marrakesh, net als zijn verzet in het klimaatdebat – in de aanloop naar de verkiezingen bleken weinig thema’s voor Baudet meer politiek correct dan het klimaat.

1.000 miljard

De ingrepen die nodig zijn voor een duurzaam klimaatbeleid gaan Nederland liefst 1.000 miljard euro kosten, rekende hij voor. Hij herhaalde het cijfer zo lang dat het een vaststaand feit leek te worden, ook al toonden media en overheid aan dat het om een stevige overdrijving ging of dat Baudet in ieder geval flink de rek zette op moeilijk te maken voorspellingen. Feiten blijken wel vaker het slachtoffer wanneer Baudet het woord neemt. VVD-kopstuk Klaas Dijkhoff verwoordde het zo: “Ik vind het kwalijk hoor, dat u altijd cijfers uit hun verband trekt en de context weglaat. U heeft een wetenschappelijke achtergrond; u zou beter moeten weten.”

Ook in het migratiedebat krijgt Baudet de kritiek dat hij cijfers selectief aanhaalt, enkel en alleen om zijn eigen waarheid gestalte te geven. Het legt hem evenwel geen windeieren, zo tonen de Statenverkiezingen. De rechtsfilosoof spreekt immers een publiek aan voor wie het gros van de Haagse bewindvoerders sowieso leugenaars en demagogen zijn: dat uitgerekend zij hem dat verwijt aanwrijven, versterkt voor Baudets kiezers enkel het outsidergevoel. Hij is de man die zegt waar het op staat, de vrijbuiter die keet komt schoppen in de ingeslapen politieke kaste.

Die beschrijving zit ook Geert Wilders, met wie Baudet wel eens wordt vergeleken, als gegoten. Maar terwijl Wilders zich profileert als hardliner en ongenadig islamcriticus en zichzelf zo voor veel mensen moeilijk verteerbaar maakt, pakt Baudet het slimmer aan. Hij is de gepatineerde versie van Wilders: eloquenter, ad rem, intellectualistisch. Leep, maar sinds woensdag ook met klinkende resultaten.