Rome zien en (een beetje) sterven: sinds dit weekend weet Nadal wat die spreuk inhoudt. Tien keer had de beste gravelspeler aller tijden het toernooi in de Italiaanse hoofdstad op zijn naam geschreven, goed voor een recordaantal van 70 wedstrijdzeges, maar leeftijd (37), anderhalf jaar blessureleed en een gehavend lijf maakten dat hij in de tweede ronde zelfs op zijn favoriete ondergrond compleet overrompeld werd door Hubert Hurkacz, het Poolse nummer 9 van de wereld. “Op alle vlakken was dit een zwarte dag”, baalde Nadal. “Ik kon niet tonen tot wat ik op training in staat ben en dat geeft me een slecht gevoel.”

Nadals onmacht was zo groot dat hij zelfs vanop een meter achter de baseline dropshots probeerde. Uiteindelijk kon de 37-jarige Spanjaard amper vier games winnen, het laagste aantal op gravel sinds hij in 2003 in Hamburg met tweemaal 6–2 verloor van Gaston Gaudio. Een jaar eerder had onze landgenoot Olivier Rochus het opkomende tienertalent met dezelfde cijfers ingepakt. Ter verduidelijking: Nadal was toen respectievelijk 16 en 15 jaar oud. Toen stond hij aan het begin van een wonderlijke carrière, dit keer strijdt hij tegen het dimmende licht.

Zoals eerder deze maand in Madrid hadden de organisatoren een ceremonie gepland om hun recordwinnaar bij zijn (allicht) laatste passage op gepaste wijze te huldigen, maar Nadal zocht sneller dan verwacht de kleedkamers op. Was dat de ontgoocheling na de ontnuchtering? Plausibeler is de verklaring die de eeuwige gentleman zelf formuleerde op de persconferentie. “Ik wist niet dat er voor mij iets georganiseerd werd, ik had ook niet aangekondigd – zoals in Madrid – dat dit mijn allerlaatste deelname zou zijn.”

Roger Federer

Hoe moeizaam zijn remontada ook verloopt en hoe groot het tegen-beter-weten-in-gehalte ook is, Nadal doet momenteel wel wat Roger Federer niet gelukt is: een ererondje langs zijn favoriete toernooien. Bij zijn passage over de luchtbrug juichten 15.000 Romeinse fans hem toe. Sinds het afscheid van Federer geldt Nadal als de enige alomgeliefde superster van zijn sport. Djokovic is hem qua palmares al gepasseerd, maar baadt niet in de universele publieksliefde zoals het Zwitsers-Spaanse duo.

De emoties in Rome zullen nog verbleken met het welkom dat hem straks op Roland Garros te wachten staat. Op ’s werelds beroemdste gravel staat zijn naam al veertien keer op de erelijst. Nergens heeft een tennisser zo gedomineerd als Nadal in Parijs, nergens is hij populairder. Maar om van dat gedroomde vaarwel te kunnen genieten, moet hij wel Parijs halen natuurlijk. Met zijn huidige conditie en spel lijkt hij kansloos om zelfs maar de eerste week te overleven in een ‘best of five’-evenement. Niemand beseft dat beter dan de voormalige nummer 1. “Ik zie twee mogelijkheden. Ofwel zeg ik: ik ben fysiek niet klaar en ik speel niet goed genoeg, dus ik schrap Roland Garros. Ofwel blijf ik werken om over veertien dagen een betere conditie te hebben. Zo’n beslissingen neem ik niet op momenten van ontgoocheling, maar ik neig wel naar de tweede optie: starten aan het belangrijkste evenement uit mijn loopbaan.”

En als de tweede major van het jaar toch nog te vroeg zou komen, krijgt Nadal nog een herkansing met de Olympische Spelen. Dat is ook Parijs, ook Roland Garros, ook op gravel, maar wel twee maanden later.