Netanyahu razend: ‘Gantz geeft liever een ultimatum aan zijn eigen premier dan aan Hamas’

Benny Gantz en Yoav Gallant vinden dat Benjamin Netanyahu zonder plan aanstuurt op een Gaza onder militair Israëlisch gezag, een wens van de extreemrechtse en ultraorthodoxe coalitiegenoten. Militaire bezetting van Gaza zal volgens hen leiden tot een langdurige en gevaarlijke bevrijdingsoorlog. Beide ministers zijn er ook van overtuigd dat Netanyahu de oorlog alleen maar wil rekken, om op die manier te voorkomen dat er snel verkiezingen worden gehouden die hij weleens kan verliezen.

Gallant staat op één punt echter vierkant achter zijn partijgenoot Netanyahu: ook hij vindt dat Israël de stad Rafah in Gaza nog moet aanvallen. Tegen de Amerikaanse veiligheidsadviseur Jake Sullivan zei de minister zondag dat ‘verbreding van die aanval’ noodzakelijk is.

Sullivan is een naaste adviseur van de Amerikaanse president Joe Biden, die Israël voortdurend heeft gewaarschuwd tegen een grootschalige aanval op Rafah. Volgens Gallant en Netanyahu is zo’n aanval echter de enige manier om de twee hoofddoelen van de oorlog te bereiken: ontmanteling van Hamas en terugkeer van de gijzelaars. Tegen Sullivan zei Gallant: “Wij zijn vastbesloten om de grondoperaties in Rafah te verbreden.”

Burgerlijk bestuur

Beide ministers zijn het eens dat militair bestuur daarna ten koste van alles moet worden voorkomen. Volgens Gantz moet het burgerlijke bestuur van Gaza in handen komen van de Verenigde Staten, Europa, de Arabische wereld en de Palestijnen gezamenlijk. Israël zou dan toezicht houden op de veiligheid, niet meer dan dat.

Netanyahu reageerde meteen: “Gantz roept in feite op tot de Israëlische nederlaag, door te accepteren dat Hamas aan de macht blijft. Hij geeft liever een ultimatum aan zijn eigen premier dan aan Hamas.”

Gantz heeft de premier tot 8 juni gegeven om met een plan te komen. Komt Netanyahu voor die tijd niet met een goed antwoord, dan zal Gantz met zijn Nationale Eenheidspartij uit de coalitie stappen, zei hij zaterdag op een persconferentie.

Het vertrek van Gantz zal de regering niet meteen opblazen, daarvoor heeft zijn partij te weinig zetels in de Knesset. Zonder Gantz heeft de coalitie nog 64 van de 120 parlementszetels over, maar zijn vertrek zal desondanks een gevoelige klap zijn voor het kabinet. Met Gantz zal namelijk het enige gematigde geluid in de extreemrechtse regering verdwijnen, en dat zal zeker ten koste gaan van het weinige prestige dat de regering nog heeft in het buitenland, en met name in de Verenigde Staten, voorspelt The Times of Israel. Netanyahu zal na het vertrek van Gantz voor zijn politieke overleven helemaal afhankelijk zijn van de extreemrechtse en ultraorthodoxe coalitiegenoten waarmee hij zich heeft omgeven.

Religieuze fanaten

Gantz daagt Netanyahu uit te kiezen voor “het pad van de religieuze fanaten” en “het land de afgrond intrekken”, of voor het alternatief. Netanyahu lijkt vooralsnog alleen maar te denken aan doorvechten. Gantz zegt in The Times of Israel dat hij de oorlog vooral rekt omwille van zijn eigen politieke overleven. “Netanyahu stelt zijn persoonlijke en politieke belangen vóór de existentiële behoeften van de staat.”

Netanyahu had bij de laatste verkiezingen, in 2022, al de grootste moeite om een coalitie van extreemrechtse en ultraorthodoxe partijen bij elkaar te sprokkelen. Gantz, die als gematigd geldt, zat in de oppositie, maar sloot zich na de bloedige Hamas-overval van 7 oktober aan bij de regering omdat hij vond dat voor de vergeldingsoorlog tegen Hamas nationale eenheid nodig was. Gantz’ deelname gaf de “meest rechtse Israëlische regering in de geschiedenis” meer legitimiteit, schrijft The New York Times.

Behalve uit eigen kring krijgt Netanyahu steeds meer kritiek uit het buitenland. Zijn oorlogsdoelen lijken verder weg dan ooit en dat maakt pijnlijk duidelijk dat een visie op de toekomst ontbreekt. Gaza is grotendeels verwoest, er zijn meer dan 34.000 Palestijnen gedood, maar Hamas is niet vernietigd. Niet één kopstuk van Hamas is tot nu toe gedood en Hamas-strijders vechten weer in gebieden in het noorden van Gaza, waar ze volgens het Israëlische leger al maanden geleden zouden zijn verdreven.

Gijzelaars

Extra pijnlijk is dat van de door Netanyahu beloofde bevrijding van gijzelaars niet veel terechtkomt. Het Israëlische leger vond de laatste maanden alleen maar lichamen, inclusief de drie gijzelaars die door Israëlische troepen voor Palestijnen werden aangezien en doodgeschoten. Na vrijlating van ongeveer honderd gijzelaars tijdens een bestand in november, en de bevrijding van twee gijzelaars op 12 februari, is niemand meer levend teruggekomen. Vrijdag en zaterdag werden opnieuw lichamen van vier omgekomen gijzelaars gevonden.

Volgens Israëlische schattingen bevinden zich nog 124 van de oorspronkelijk 254 gijzelaars (cijfers van The Guardian) in Gaza. Van die 124 zouden er zeker 35 niet meer in leven zijn. Naarmate de oorlog langer duurt, wordt de kans groter dat meer gijzelaars omkomen.