Direct naar artikelinhoud
De gedachteBart Eeckhout

De Britse Rwanda-wet is een grotesk monument voor de bestuurlijke paniek die in het Westen rondgiert over migratie

Bart Eeckhout over de Rwanda-deal van de regering-Sunak.Beeld EVA BEEUSAERT / AP

Bart Eeckhout is hoofdcommentator. Hij buigt zich over de ‘groteske’ Britse Rwanda-wet, waarbij het Verenigd Koninkrijk kandidaat-asielzoekers op het vliegtuig zet naar het Afrikaanse land. ‘Alles om toch maar de obsessie met migratie bij een deel van de politiek en de bevolking te bevestigen.’

De uiteindelijke goedkeuring van de befaamde Rwanda-wet in het Britse parlement zou weleens een historisch moment kunnen geweest zijn. Maar niet zoals de conservatieve regering-Sunak het hoopt. De wet zal historisch zijn, zoals in sommige landen grote, peperdure, nutteloze luchthaven- of stationsgebouwen overblijven als historische gedenktekens van de bestuurlijke waanzin van het tijdperk waarin ze zijn opgericht.

Met de Rwanda-wet wil de Britse regering kandidaat-asielzoekers die via een ‘veilig land’ zoals Frankrijk of België illegaal naar het Verenigd Koninkrijk kwamen naar Rwanda kunnen doorsturen. In opvangcentra daar zal nagegaan worden of de asielaanvraag geldig is, waarna asiel in Afrika kan verleend worden.

De Britse wet is een grotesk monument voor de wanhoop en bestuurlijke paniek die in westerse welvaartstaten rondgiert over migratie. Iedereen die langer dan vijf seconden nadenkt over de wet, beseft dat hij niet deftig kan werken. Toch viert de regering-Sunak, die wellicht nog dit jaar overtuigend weggestemd zal worden, dit als een groot succes en bewijs van daadkracht en controle. Alles om toch maar de obsessie met migratie bij een deel van de politiek en de bevolking te bevestigen.

Het wordt een pijnlijke en extreem dure illusie. De Rwanda-wet kán niet werken. Er is het morele argument. Het vergt zeer veel ethische en juridische rekbaarheid om Rwanda als een veilige bestemming te bestempelen. Het Afrikaanse land heeft een slechte reputatie voor de omgang met migranten. Dat zal voor sommigen juist een argument zijn om ze zeker naar ginds te sturen, want zo ver zijn we inmiddels heen in dit debat, maar het zal in de praktijk leiden tot gerechtelijke betwisting en procedureslagen.

Zeker is wel dat die wrange grap bijzonder veel geld gaat kosten. Het VK betaalt Rwanda al zeker 570 miljoen euro, nog voor de eerste asielzoeker overgevlogen is. Daar komen nog eens zo’n 200.000 euro per persoon bij, zodra het systeem op gang is. De totale factuur kan tot diep in de miljarden oplopen.

De Britse regering zegt dat de winst in het afschrikkingseffect zit: als ze zien dat ze in Rwanda uitkomen, blijven migranten vanzelf weg. Zowat elke migratie-expert betwijfelt dit zeer. Zolang het VK een land van aankomst blijft met grote kansen op werk en welvaart zal massa-migratie voortduren. De Britse migratiekritiek blijft hypocriet zolang die gecombineerd gaat met gesloten ogen voor de massale en vaak precaire en illegale tewerkstelling van migranten in de machinekamers van de eigen economie.

Dezelfde kritiek geldt ook voor de rest van Europa. Het groeiende verzet tegen massa-migratie bij een groot deel van de bevolking is een politiek feit. Maar ook voor migratie geldt dat goed bestuur koelbloedigheid en effectiviteit vergt. In Vlaanderen steunen Vlaams Belang en N-VA de Britse Rwanda-politiek. Ze dwalen.

Betere, snellere procedures om opstropping in de opvang en illegaal verblijf tegen te gaan en een heldere Europese visie op arbeidsmigratie zullen meer helpen dan dure symboolpolitiek. Een cynicus zou zeggen: gelukkig is er nu de Rwanda-wet om dat te bewijzen.