De temperaturen lagen tussen eind januari en begin maart gemiddeld vijf graden hoger dan de voorbije jaren. Het is de eerste keer in 40 jaar dat er in deze tijd van het jaar zo weinig water valt in de regio. Volgens OCHA zijn tussen oktober en februari al 9.000 runderen gestorven door de droogte in Botswana, Namibië, Zambia en Zimbabwe. In het zuiden van Afrika is ongeveer 70 procent van de bevolking voor zijn levensonderhoud afhankelijk van landbouw, blijkt uit cijfers van het Wereldvoedselprogramma van de VN (WFP).

De oorzaak van deze aanslepende droogte is het weerfenomeen El Niño. Bij El Niño warmt het zeeoppervlaktewater in een deel van de Stille Oceaan bij de evenaar, ten westen van Peru, op, waardoor de aarde opwarmt. Het fenomeen brengt onder andere extreem weer met zich mee: sommige streken krijgen met droogte te maken, andere streken net met meer regen.

Terwijl dieren in bepaalde delen van Malawi en Zimbabwe creperen van de dorst, blijft de regen met bakken uit de lucht vallen in andere landen in Afrika. In Burundi regent het al sinds september, waardoor verschillende plaatsen in het land overstroomd zijn. Ook bepaalde delen van Madagascar, Mozambique en Zambia kregen te maken met overstromingen, waardoor duizenden mensen ontheemd zijn. 

In Malawi, het armste land van de regio, leven ongeveer 4,4 miljoen mensen in ernstige voedselonzekerheid. 9 miljoen mensen hebben er dringend humanitaire hulp nodig. In Zambia en Zimbabwe zijn dat respectievelijk 6,6 miljoen mensen en 2,7 miljoen mensen, zegt het OCHA. Zimbabwe en Zambia worden bovendien getroffen door een ernstige cholera-uitbraak. “Dit is niet zomaar een klimaatschok, maar een humanitaire crisis die onmiddellijke actie vereist”, zegt Chikwe Mbweeda van de hulporganisatie CARE in Zimbabwe.