Klokkenluidersregeling vaak niet op orde
Den Haag
Dat blijkt uit een onderzoek van het Huis voor Klokkenluiders. Aan het onderzoek namen 432 ondernemingsraden van bedrijven en instellingen deel.
De ondernemingsraad, een adviesorgaan met werknemers, voert namens het personeel overleg met de werkgever over het beleid van de organisatie. ‘Daarin zitten mensen van alle geledingen van de organisatie. Daarnaast kunnen ondernemingsraden een grote rol spelen bij het invoeren van zo’n regeling. Vandaar dat we het onderzoek onder de ondernemingsraden hebben uitgevoerd’, vertelt Arjen Wilbers, woordvoerder van het Huis voor Klokkenluiders.
Bij dit door de overheid ingestelde orgaan kunnen medewerkers op basis van de Klokkenluiderswet van 1 juli 2016 misstanden in hun bedrijf melden. Die wet bepaalt dat alle bedrijven met meer dan vijftig medewerkers een interne meldprocedure voor klokkenluiders moeten hebben. Daarin moet staan hoe, waar en wanneer werknemers een misstand kunnen aankaarten. Ook heeft de werknemer altijd recht op een vertrouwenspersoon.
Van de onderzochte bedrijven blijkt slechts 48 procent een regeling te hebben die aan die voorwaarden voldoet. Wilbers vermoedt dat dat komt doordat op het ontbreken van de regeling geen straf staat. ‘De wet heeft er in ieder geval wel voor gezorgd dat vijfentwintig procent van de bedrijven die nog geen meldprocedure hadden, er nu wel een heeft.’
angstcultuur
Volgens Wilbers valt verder op dat slechts een op de drie ondernemingsraden denkt dat werknemers een misstand durven melden. ‘En een op de zeven geeft zelfs aan dat er een “angstcultuur” heerst in de eigen organisatie’, zegt hij.
Grote en publieke organisaties doen het beter dan kleine. In de ‘semipublieke’ sector, waar onder meer de gezondheidszorg, het onderwijs en het openbaar vervoer onder vallen, is het het slechtst gesteld met de meldcultuur, meldt Wilbers. ‘Slechts 32 procent van de ondernemingsraden in die sector vindt dat er sprake is van een “open cultuur” en maar 29 procent denkt dat werknemers misstanden durven te melden.’
Het Huis voor Klokkenluiders vindt dat het tijd is voor actie. ‘Werkgevers, brancheorganisaties, ondernemingsraden en de wetgever moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Het is in ieders belang, ook dat van de bedrijven zelf, om misstanden aan de kaak te stellen. Zo voorkom je dat iets kleins uitgroeit tot een grote rel.’ <
