Jong Japan heeft geen (zin in) seks

Seks blijft voor een groeiend aantal Japanners ver van hun bed. Een op de vier volwassenen onder de veertig jaar is nog maagd en dat aantal is in de afgelopen decennia flink opgelopen, blijkt uit grootschalig onderzoek door de Universiteit van Tokio en het Zweedse Karolinska Instituut. In 1992 lag het aandeel maagden nog rond de 20 procent. De toename is bij mannen groter dan bij vrouwen.

Over het seksleven van de Japanners blijft veel onbekend: zo is niet gevraagd waarom ze geen seks hebben en bovendien betreft het onderzoek alleen traditionele heteroseks. De ondervraagden hebben gemeld of ze ooit seikosho hebben gehad, door de onderzoekers vertaald als ‘vaginale gemeenschap’. Degenen die ‘nee’ antwoordden hebben dus misschien wel aan orale of anale seks gedaan, met iemand van het eigen of het andere geslacht.

Uit de antwoorden blijkt wel een duidelijke trend: sinds 1987 stijgt het aantal mensen dat in de traditionele zin nog maagd is. Vooral onder de dertigers gaat de ontwikkeling al sinds 1987 maar een kant op: meer maagden. Van de late dertigers is nu bijna 10 procent maagd in heteroseksuele zin, in 1992 was dat nog ongeveer 5 procent. In westerse landen ligt dat cijfer op die leeftijd rond 1 procent, iets minder voor vrouwen en iets meer voor mannen. Voor andere Aziatische landen zijn er geen vergelijkbare cijfers.

De trend dat jonge Japanners weinig geïnteresseerd lijken in seks en relaties is al vaker beschreven en vaak steken daarbij, volgens de onderzoekers, clichés en vooroordelen de kop op. Zo is in de media de ‘herbivore man’ geïntroduceerd, die liever thuisblijft en films kijkt of computerspelletjes speelt dan uit te gaan en vrouwen te ontmoeten. En dan zijn er de ambitieuze jonge vrouwen, die liever studeren en werken dan uitgaan met mannen, vooral als die mannen op zoek zijn naar een onderdanige vrouw. 

Peter Ueda, onderzoeker aan de Universiteit van Tokio, vindt die beelden te simpel. “Onder de Japanse bevolking zijn er veel verschillende soorten mannen, net als in ieder ander land.” Wat is volgens hem wel de verklaring voor de toenemende maagdelijkheid? Sociaal-economische factoren spelen een grote rol, schrijft Ueda per e-mail. “Onze bevindingen laten zien dat, zeker voor mannen, inkomen en status de kans om maagd te blijven beïnvloeden.”

Mannen met een vaste baan en een hoger inkomen zijn wel tien tot twintig maal minder vaak maagd dan werklozen, freelancers of laagbetaalden. “Heteroseksuele onervarenheid is voor mannen tenminste deels een sociaal-economische kwestie”, zegt Ueda’s collega Cyrus Ghaznavi in een persbericht van de universiteit. Geen geld of geen baan? Dan ook geen seks. 

Traditioneel huwelijk

Voor vrouwen geldt juist het omgekeerde: degenen zonder eigen inkomen of met een slecht betaald baantje, zijn minder vaak maagd. De onderzoekers verklaren dit uit het traditionele Japanse huwelijk, tussen een man met een vaste baan en een vrouw die thuisblijft of alleen wat bijverdient. Zij gaan ervan uit dat huwelijkspartners geen maagd zijn, al is dat niet met zekerheid vastgesteld. De vraag naar maagdelijkheid is alleen gesteld aan ongehuwden.

Homoseksuelen, lesbiennes en andere niet-hetero’s kunnen het beeld uit dit onderzoek enigszins nuanceren, volgens de onderzoekers. Op basis van gegevens uit andere landen concluderen zij dat zo’n 5 procent van de bevolking gedurende zijn leven alleen seks heeft met iemand van hetzelfde geslacht. Als dat in Japan ook zo is, blijft nog altijd rond de 5 procent van de late dertigers maagd. 

Als het waar is dat Japanners vaker maagd blijven dan mensen in andere landen, is dat dan een probleem? Wel als het aan henzelf wordt gevraagd: rond 80 procent van de ondervraagden geeft aan ooit te willen trouwen.

En afgezien van de persoonlijke voorkeur, is er nog de bevolkingspolitiek: Japan heeft een van de laagste geboortecijfers ter wereld en het land krijgt de komende decennia met een gigantische vergrijzing te maken.

Voor de geboorte van meer kinderen is heteroseks toch echt nodig, stellen de onderzoekers, ook al bestaan er alternatieve methoden zoals ivf. De Japanse overheid probeert het krijgen van kinderen te bevorderen met financiële prikkels, zoals kinderbijslag. Seksuele voorlichting in het onderwijs ligt gevoelig en lessen in het maken van afspraakjes worden nauwelijks gegeven. 

Anoniem onderzoek

De onderzoekers hebben de cijfers niet zelf verzameld, maar uit een groot bevolkingsonderzoek gehaald dat meestal om de vijf jaar wordt gehouden. In die anonieme enquêtes geeft 70 tot 90 procent van de ondervraagden, tussen de 11.000 en 18.000 mensen, ook antwoord. Sociaal wenselijke antwoorden komen wellicht voor, schrijven de onderzoekers, maar dankzij de anonimiteit zal dit geen groot probleem zijn.

Meer onderzoek is nodig, vinden zij, onder meer naar een groep die nu niet is geïdentificeerd, maar waarvan ze het bestaan vermoeden: mensen die ooit wel aan heteroseks hebben gedaan, maar die zijn afgehaakt of die tegen hun zin buiten de boot zijn gevallen. “Die dynamiek zouden we graag nog onderzoeken”, zegt Ghaznavi.