Direct naar artikelinhoud
Mueller-rapport

Ook toekomstige conclusies van de Democraten zijn nu bij voorbaat verdacht

Robert Mueller.Beeld AFP

De Democraten verdenken de Amerikaanse Justitieminister Barr van partijdigheid in het Mueller-onderzoek. Dat verwijt krijgen ze zeker terug als ze de minister blijven aanvallen. Het stelt de Democraten voor een lastig electoraal dilemma.

De reactie van Jerrold Nadler was razendsnel. Nog geen uur nadat de samenvatting van het Mueller-rapport zondag naar buiten was gebracht, improviseerde de Democratische voorzitter van de juridische Kamercommissie een persconferentie in New York en zei dat hij de minister van justitie, William Barr, de man die die samenvatting had geschreven, wilde dagvaarden. Hij noemde de vier velletjes van Barr een “haastige, partijdige interpretatie van de feiten”.

“President Trump heeft het mis”, zei hij. “Met dit rapport is hij helemaal niet totaal vrijgepleit, zoals hij zegt. Het is onbestaanbaar dat president Trump de bevindingen van de speciaal aanklager (Mueller, red.) verdraait, alsof zijn gedrag ook maar in de verste verte acceptabel is geweest.”

‘Alsof Trumps gedrag ook maar in de verste verte acceptabel is geweest’
Jerrold Nadler, Democratische voorzitter van commissie Justitie

Daarmee ging de Democratische voorman verder op de weg die de ­Democraten dit jaar, met dank aan de verkiezingsoverwinning van november, zijn ingeslagen: die van het verscherpte toezicht op de president en van grootscheepse parlementaire onderzoeken. Een dagvaarding van een minister, omdat die partijdig zou zijn en de feiten zou hebben verdraaid: het wantrouwen spatte ervan af.

Voorbarige conclusie

Het probleem is dat ook zo’n dagvaarding steeds partijdiger lijkt. ­Nadler nam namelijk al in 2017 een voorschot op het rapport van Mueller. “Er was duidelijk veel collusion”, zei hij in oktober dat jaar tegen CNN. “De vraag is hoe hoog dat zat. Elke dag, om de zoveel tijd, krijgen we nieuwe informatie over nieuwe betrokkenen.”

Die voorbarige conclusie wordt hem nu aangewreven door de Republikeinen, die met de “vrijspraak” van Trump in de hand alle Democraten van leugens betichten die “collusion” al (bijna) bewezen achtten. Trumps campagneteam stuurde maandag een brief naar televisieprogramma’s met een lijst van Democraten die de afgelopen anderhalf jaar op televisie hebben beweerd dat er genoeg bewijs was voor samenspanning tussen de campagne van Trump en de Russen. De vrijblijvende en licht vileine suggestie van het Trump-team: “Stel jezelf de basale vraag: verdient deze gast het om terug te komen in mijn programma?”

Het toont aan dat de Democraten voor een lastig electoraal dilemma staan. Ze leiden een groot parlementair onderzoek naar de Russische inmenging in de verkiezingen in 2016, dat vrijblijvender, maar ook uitgebreider is dan dat van Mueller. 

Hoe harder de Democraten zich zullen opstellen om de waarheid te achterhalen, des te politieker het zal overkomen

Mueller was op zoek naar bewijzen voor misdrijven, terwijl het Congres op zoek is naar alle feiten die licht op de zaak kunnen werpen, strafbaar of niet. Door op de voorbarige conclusies van de Democraten te wijzen, maken de Republikeinen ook toekomstige conclusies bij voorbaat politiek (en dus verdacht). Hoe harder de Democraten zich zullen opstellen om de waarheid te achterhalen, des te politieker het zal overkomen. Vooral gematigde kiezers, die sowieso al hun geduld aan het verliezen waren met het Russische onderzoek, zijn daar gevoelig voor.

Presidentskandidaten

Heeft dit ook gevolgen voor de campagnes van de Democratische presidentskandidaten? De meeste van hen pleiten weliswaar voor openbaarmaking van het volledige Mueller-rapport, maar hebben zich verder ver van het onderzoek van Mueller gehouden. De voormalige stafchef van Barack Obama, burgemeester Rahm Emanuel van Chicago, adviseerde hun dat te blijven doen en zich op de economie te concentreren. 

Ook opkomend presidentskandidaat Pete Buttigieg zei in een interview op MSNBC te ­hopen “dat het rapport ons motiveert gefocust te blijven op de dingen die echt invloed hebben op het leven van alledag”. Volgens hem is een van de ­redenen dat de Democraten in 2016 van Trump verloren dat het te veel over Trump ging.

De eerste test voor de Democraten is woensdag, als de mysterieuze Russisch-Amerikaanse maffiaman en FBI-informant Felix Sater tijdens een hoorzitting voor een Congrescommissie komt getuigen over zijn pogingen om voor Trump in 2016 een woon­toren in Moskou van de grond te krijgen. Tot afgelopen zondag was dat reuze interessant.

Voor president Trump leek het rapport-Mueller een struikelblok te worden, maar het wordt nu gebruikt als startblok.