40 procent meer leefloners in tien jaar tijd: minister Homans wijst naar vluchtelingen
Vandaag zijn 40 procent meer mensen afhankelijk van een leefloon dan tien jaar geleden. Vlaams minister Liesbeth Homans verwijst - opnieuw - naar de vluchtelingencrisis als oorzaak. Maar dat is slechts een van de vele oorzaken, zegt de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten (VVSG).
Ze waren met 30.064 in 2008, maar in 2018 trekken liefst 41.343 mensen een leefloon. Dat blijkt uit cijfers van de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie die de VVSG vandaag verspreidt. Opvallend: 30 procent van de leefloners is jonger dan 25 jaar. Van die jongeren is een op de drie nog aan het studeren.
Vlaams minister voor Armoedebestrijding Liesbeth Homans (N-VA) schrikt niet van de cijfers. Ze weet ook waar de oorzaak ligt. “De minister legde in juni al het verband tussen het stijgende armoederisico en onder meer de vluchtelingencrisis. Dat bleek ook uit de studie van Belfius, bijvoorbeeld. Toen vroeg men haar ontslag”, zegt haar woordvoerder.
De VVSG erkent dat de vluchtelingencrisis een van de oorzaken is, maar dat er nog veel meer factoren meespelen. “Van alle leefloners zijn hooguit 13 procent erkende vluchtelingen. Die impact is er dus, maar moet ook worden gerelativeerd”, zegt Nathalie Debast van de VVSG. “De financieel-economische crisis is zeker een grote factor, we weten dat armoede de conjunctuur doorgaans volgt. Ook de veranderde wetgeving rond werkloosheidsuitkeringen spelen wellicht een rol.” Ook Ive Marx, econoom en expert armoedebestrijding(UAntwerpen), beklemtoont dat de impact van de vluchtelingencrisis op de armoedecijfers relatief is.
Het is niet de eerste keer dat Homans de link legt tussen stijgende armoedecijfers en vluchtelingen. Dat deed ze ook in juni, toen bleek dat nooit eerder zoveel kinderen opgroeiden in kansarmoede. Experts zagen daarvoor toen geen bewijs. Homans benadrukt dat “elke persoon die het risico op armoede loopt, er een te veel is”.
Haaks op realiteit
De stijging van het aantal leefloners is bijzonder, omdat de politiek nooit meer aandacht heeft gehad voor armoedebestrijding dan de afgelopen tien jaar. Sinds 2008 is er in de federale regering een staatssecretaris specifiek bevoegd voor de strijd tegen armoede, sinds 2009 is het de uitdrukkelijke taak van een Vlaams minister.
“Mogelijk is de stijging een teken dat meer mensen de weg naar hulp vinden”, zegt Marx. Maar tegelijkertijd tonen de cijfers aan dat de onderliggende problematiek niet kleiner wordt, zegt hij. “We hebben de afgelopen jaren ook constant de mantra gehoord dat de kinderarmoede deze legislatuur zou worden gehalveerd", zegt Marx, die doelt op de belofte van minister Homans. “Als je dan deze cijfers ziet, blijken al die uitspraken haaks te staan op de realiteit.”
De VVSG stelt het nog wat scherper. “Armoedeplannen zijn er de afgelopen jaren genoeg geschreven. We kunnen alleen vaststellen dat als puntje bij paaltje komt, er geen budgetten voor worden vrijgemaakt”, zegt VVSG-woordvoerder Nathalie Debast. Ze verwijst onder meer naar het federale regeerakkoord: daarin stond dat het leefloon zou worden opgetrokken tot de Europese armoedegrens, maar dat is niet gebeurd.
‘In het federale regeerakkoord stond dat het leefloon zou worden opgetrokken tot de Europese armoedegrens. Dat is niet gebeurd’