Zuid-Koreaan wordt nieuwe chef Interpol
Dubai
De benoeming van Kim Jong Yang betekent dat de internationale politiedienst Interpol niet onder leiding komt van iemand uit Putins veiligheidsdiensten, maar van iemand die voorstander is van Zuid-Korea’s zachtaardige ‘K-cops’.
In aanloop naar de stemming in Dubai voerden de VS en Europese landen fel campagne tegen de favoriet in de presidentsverkiezing van Interpol, de Rus Alexander Prokoptsjoek. Gevreesd werd dat hij Interpol zou gebruiken om de jacht van het Kremlin op politieke tegenstanders in het buitenland op te voeren. Europarlementariër Guy Verhofstadt concludeerde dat ‘democratische en vrije landen’ maar een eigen politiedienst moesten opzetten in geval van Prokoptsjoeks verkiezing. Oekraïne en Litouwen dreigden uit Interpol te stappen.
Nu dat scenario afgewend is, is het de vraag wat een Zuid-Koreaan in petto heeft voor de grootste politiedienst ter wereld. Kim Jong Yang (57) is een bekende naam in de internationale politiewereld. Na de verdwijning van de vorige president – de Chinees Meng Hongwei werd in oktober aangehouden door de Chinese autoriteiten – nam Yang het roer over als interim-president van Interpol. Daar is hij bekend vanwege zijn pogingen om Zuid-Koreaanse politietactieken te exporteren.
Toen Yang in 1985 toetrad tot de Koreaanse politie, zat de wereld niet te wachten op politielessen uit Seoul. Het Koreaanse korps had een gitzwarte reputatie: agenten werden gevreesd om hun martelingen van studenten die in 1980 in opstand kwamen tegen de regering. Maar tijdens democratische hervormingen werkte het korps aan een vrediger imago. Traangas werd in de ban gedaan en ongewapende vrouwelijke agenten werden ingezet om spanningen bij protesten te bedaren.
Sinds 2005 probeert Zuid-Korea zijn politietechnieken zelfs te exporteren. Het land trainde meer dan duizend agenten uit andere landen in trainingscentra in Korea en verdient miljoenen aan de export van benodigdheden voor agenten. Het doel is om minder ontwikkelde landen bekend te maken met vredige manieren om bijvoorbeeld demonstraties in de hand te houden, zegt het Koreaanse korps. ‘K-cop’ moet achter K-pop (Koreaanse popmuziek) aan de wereld over golven.
Yang was tijdelijk de aanvoerder van ‘K-cop’, als hoofd van het buitenlanddepartement van de politie. Later bracht hij Koreaanse agenten met zich mee naar Interpol, toen hij daar in 2015 vicepresident werd als vertegenwoordiger van Azië, zo schrijft The Korean Herald.
Maar macht om Interpol snel te hervormen, heeft Yang niet. De functie van president is voor een groot deel ceremonieel. De secretaris-generaal – op dit moment de Duitser Jürgen Stock – heeft meer invloed op de dagelijkse gang van zaken. Wel zit de president drie keer per jaar een commissie voor die ‘het beleid en de richting van de organisatie’ bepaalt en toezicht houdt op de uitvoering van besluiten van de algemene vergadering. Mede door de beperkte macht vond Rusland de westerse campagne tegen Prokoptsjoek ongepast. Putins woordvoerder Dmitri Peskov, die van westerse ‘inmenging in de verkiezingen’ sprak, zei woensdag niet verbaasd te zijn door de nederlaag van Prokoptsjoek. ‘Als je kijkt naar de reeks van partijdige verklaringen aan de vooravond van de verkiezingen, dan is het wel duidelijk dat de druk hoog was.’ <
Interpol is de grootste politieorganisatie ter wereld: 194 landen zijn aangesloten. Het belangrijkste doel van Interpol is om samenwerking te bevorderen tussen landelijke politiediensten. De organisatie richt zich op het tegengaan van terrorisme, cybercriminaliteit en georganiseerde misdaad. Interpol heeft geen bevoegdheid om mensen te arresteren. Lidstaten kunnen een arrestatieverzoek indienen bij Interpol. Keurt Interpol het verzoek goed, dan komt de verdachte in een internationale database met gezochte mensen. Vaak probeert een lidstaat daarmee om een verdachte uitgeleverd te krijgen. Over uitlevering beslist Interpol niet: daarover gaat het land waar de verdachte zich bevindt. Via het hoofdkantoor in Lyon beheert Interpol databases met persoonsgegevens van verdachten zoals vingerafdrukken.
Meng Hongwei (65) is van de aardbodem verdwenen en dat blijft voorlopig zo. Al was hij tot eind september hoofd van Interpol, wie in de verhoorkamers van de Chinese anticorruptieautoriteiten verdwijnt, komt er in de regel schuldig bevonden uit. Tot die tijd krijgt niemand toegang. De eerste zes maanden hebben verdachten geen recht op bezoek door een advocaat of familie. Verantwoording aan Mengs oude werkgever, Interpol, afleggen hoeft al helemaal niet. Een niet door Meng ondertekende ontslagbrief volstaat.
Interpol paste zich snel aan de Chinese manier van doen aan en stelde nauwelijks vragen toen Meng begin oktober niet terugkwam van een reis naar China. De Chinese regering zei dat hij verdacht werd van corruptie, de vaste aanklacht om ongewenste elementen in de partij uit te schakelen. Meng heeft als architect van het Chinese veiligheidsapparaat zijn hele carrière aan het vervolgen van andere Chinezen gewijd. Nu is hij zelf aan de beurt. Internationaal riep zijn verdwijning vragen op over de geschiktheid van Chinezen voor dit soort functies, als zelfs hooggeplaatste functionarissen zomaar, zonder transparante juridische procedures, van het pluche van een internationale organisatie worden geplukt.
