In korte tijd doden drie vrouwen hun partner, en dat vindt ook experte “extreem opmerkelijk”
Dat een vrouw haar man doodt, is zeldzaam. En toch gebeurde het zondag in Antwerpen, afgelopen maandag in Burcht en vorige week in Gent. “Het is zo opmerkelijk dat we het verder gaan onderzoeken”, zegt criminologe Anne Groenen.
In een appartement in de Julius De Geyterstraat op het Kiel in Antwerpen is een 34-jarige man zondagochtend om het leven gekomen bij een steekpartij. Zijn partner, een 32-jarige vrouw, werd gearresteerd.
De oorzaak van de dodelijke steekpartij is nog onbekend, maar de man zou een messteek in de hals hebben gekregen. De feiten speelden zich af in een opvangappartement van het Centrum voor Integrale Gezinszorg (CIG) De Stobbe, een organisatie die wat verderop in de straat gevestigd is en die gezinnen met jonge kinderen in een moeilijke opvoedingssituatie begeleid.
© BFM
Het is al het derde feit op twee weken tijd. Deze maandag werd ook Burcht opgeschrikt door geroep en getier uit een appartement. De buren hadden nooit ruzie gehoord. “Behalve maandagavond dan.” Toen klonk er iets na 22 uur geroep en getier uit het appartement in Burcht waar Dimitri Van Den Borre (36) nog maar een week of vier woonde. Daarna werd het stil. Zijn vriendin, een vrouw van 24, belde nog zelf de hulpdiensten. Maar het mocht niet meer baten. De man overleed ter plekke aan de steekwonden. De vrouw – volgens dezelfde buren “een vriendelijk meisje” – werd opgepakt op verdenking van doodslag.
© ATV
Het doet denken aan nog geen week eerder. Toen stak Kimberly L. (32) ’s nachts haar vriend Sam De Pourck (33) dood in zijn appartement in centrum Gent na een hoogoplopende ruzie. Of eind februari, toen een Nederlandse vrouw van middelbare leeftijd haar partner doodstak tijdens een reisje naar Boedapest.
Drie vrouwen die er elk van worden verdacht hun partner gedood te hebben. “Dat komt niet vaak voor, zeker niet op zo’n korte tijd”, zegt criminologe Anne Groenen (UCLL en KU Leuven), die al jaren onderzoek doet naar gewelddadige relaties. “Als een vrouw vermoord wordt, is de dader in 40 procent van de gevallen een partner of ex-partner, zo weten we uit onderzoek. Maar slechts 6 procent van alle moorden op mannen worden door een vrouwelijke partner of ex-partner gepleegd. Dit is dus opmerkelijk. We gaan het zeker verder onderzoeken, en nagaan welke mechanismen meespelen, om beter te kunnen anticiperen en de evolutie kort op te volgen.”
LEES OOK. Kimberly L. (32), die vriend met mes neerstak, blijft een maand langer in de gevangenis
“Slechts 6 procent van alle moorden op mannen worden door een vrouwelijke partner of ex-partner gepleegd”
Anne Groenen
Criminologe
Op het eerste gezicht lijkt er een patroon te zijn. Drie keer na een ruzie die uit de hand loopt. Wil dat dan zeggen dat het bij vrouwen een impulsievere daad is? “Soms wel”, zegt Anne Groenen. “Maar het onderscheid is niet zo eenduidig.” Ze legt het uit met een korte geschiedenisles.
Criminologe Anne Groenen. — © Karel Hemerijckx
Het fenomeen van partnerdoding is zo oud als de mensheid zelf, zegt ze. “Denk maar aan de Griekse mythologie, waarin Heracles zijn vrouw en kinderen in het vuur gooide. Of hoe Shakespeare beschreef hoe Othello zijn geliefde vermoordde omdat hij ervan overtuigd was dat ze hem bedroog. Het aantal vrouwen dat hun partner of ex-partner doodde, kwam pas later in de geschiedenis meer naar voren.”
Doden uit zelfbescherming
De verklaringen daarvoor zijn sociologisch. “Enerzijds is er een patriarchale verklaring: de man die doodt om zijn dominantie te bevestigen. Daar zien we een sterke samenhang met eerder partnergeweld en is het doden het ultieme machtsbewijs van de man. Bij vrouwelijke daders spreken we vaak van de zelfbeschermingstheorie, waarbij vrouwen uit noodweer handelen, om zichzelf te bevrijden uit de dominantie van de man. Nu, in de praktijk blijkt die tweedeling veel te simpel. Elke partnerdoding is een complex geheel aan factoren. Er spelen persoonskenmerken mee, relatiekenmerken, de voorgeschiedenis en wat er specifiek op het moment van de feiten gebeurd is. Een écht impulsieve doding, zonder dat er bijvoorbeeld sprake is van psychose, is zeldzaam.”
“Een écht impulsieve doding, zonder dat er bijvoorbeeld sprake is van psychose, is zeldzaam”
Anne Groenen
Criminologe
Minder opmerkelijk dan de vrouwelijke dader, is het moordwapen. “Een mes of steekwapen is bij uitstek het meest gebruikte bij partnerdodingen”, zegt Anne Groenen. “Verder komt verwurging veel voor.” Agatha Christie zag haar vrouwelijke daders eerder voor vergiftiging kiezen. “Dat staat lager in de ranking, net als ernstige slagen en verwondingen. Vooral vrouwen kunnen maanden of soms jaren slachtoffer zijn van langdurig geweld, met combinaties van psychologisch, fysiek en seksueel geweld.”
