May kruipt door oog van de naald: regering keurt brexit-ontwerpakkoord goed
Het Britse kabinet steunt het ontwerpakkoord dat met de EU is overeengekomen. Dat heeft premier Theresa May bekendgemaakt buiten haar ambtswoning aan Downing Street 10. De regering heeft vijf uur vergaderd over het akkoord, waar meer dan een jaar over is onderhandeld.
May zei ervan overtuigd te zijn dat het akkoord “het beste was dat er te bereiken viel”. Volgens haar heeft het kabinet het besluit genomen na een “lang, gedetailleerd en gepassioneerd debat”. Ze noemde de uitkomst van het kabinetsberaad een “beslissende stap die ons in staat stelt voort te gaan”, maar erkende dat het akkoord de komende tijd ongetwijfeld uitgebreid onder de loep zal worden genomen. Het land zou nog “moeilijke dagen” voor de boeg hebben.
Aanvankelijk werd gespeculeerd dat sommige ministers zouden aftreden uit protest tegen de deal. Vooralsnog lijkt dat niet het geval. Wel staat de premier donderdag mogelijk een andere uitdaging te wachten. Naar verluidt is een groep harde Brexiteers onder leiding van Jacob Rees-Mogg bezig te proberen een stemming af te dwingen over Mays positie als leider van de Conservatieve Partij. Dat kan als 48 Conservatieve parlementsleden daarom vragen bij het zogenoemde ‘1922 Committee’.
Als de meerderheid van de Conservatieve parlementsleden tegen May stemt, moet de partij nieuwe interne verkiezingen uitschrijven. Dat zou maanden kunnen duren en een chaotische situatie veroorzaken in de Britse politiek. Het is echter de vraag of Rees-Mogg en zijn aanhangers, die het akkoord omschrijven als een capitulatie voor Brussel, voldoende stemmen hebben om May tot aftreden te dwingen.
Wat nu?
De volgende stap in het brexit-dossier is een Europese top waarop de EU-lidstaten zich over het akkoord moeten uitspreken. Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker vraagt de Europese staatshoofden en regeringsleiders alvast om formeel vast te stellen dat er bij de brexit-onderhandelingen “beslissende vooruitgang” is geboekt.
Het is nu aan Europese Raadsvoorzitter Donald Tusk om een extra Europese top over de brexit bijeen te roepen. “Er is pas een akkoord als er een akkoord is over alles”, aldus de Commissie.
Als de lidstaten instemmen met het ontwerp, volgt de volgende horde voor May: het Britse parlement achter het ontwerp krijgen. Dat wordt wellicht nog een grotere beproeving, want het is onzeker of de Noord-Ierse unionistische partij DUP zal instemmen met het akkoord. Ook het Europees Parlement moet instemmen met de deal.
Ook positieve geluiden uit parlement
Europees Parlementslid Guy Verhofstadt, verantwoordelijk voor het brexit-dossier in naam van het parlement, laat zich positief uit over het akkoord. Hij onderhandelde niet mee, maar omdat het parlement moet stemmen over het uiteindelijke akkoord, is zijn visie op het akkoord niet onbelangrijk.
“Het akkoord dat is bereikt, maakt het mogelijk om een hechte relatie te behouden tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk”, zegt Verhofstadt in een videoboodschap op Twitter en Facebook.
Verhofstadt is ervan overtuigd dat de noodoplossing voor de Ierse grenskwestie (de ‘backstop’) die de onderhandelaars overeenkwamen een harde grens tussen Noord-Ierland en Ierland voorkomt.
Wat houdt het ontwerpakkoord in?
Volgens het ontwerpakkoord dat het Verenigd Koninkrijk onderhandelde met de Europese Unie, blijven de Britten na de brexit in maart onderdeel van de douane-unie voor een voorlopige overgangsperiode. Dat moet vooral een ‘harde’ grens tussen Noord-Ierland en Ierland vermijden. Het plan is om een Brits-Europese commissie te laten bepalen wanneer de noodoplossing zal eindigen.
In die overgangsperiode zouden de Britten ook blijven financieel bijdragen aan de EU, maar niet meer aan de tafel zitten om de knopen door te hakken.