Column Hilbrand Rozema: Twee mokerslagen
Het is stil op de tuin. De aardappelen zitten in de grond. De rulle aarde ligt in rijen. Dinsdag, de dag na de aanslag in Utrecht. Ik voel verdriet. Ik denk aan de nabestaanden van de vermoorde mensen. ‘April is the cruelest month …’ dichtte T.S. Eliot. Maar het klimaat verandert, en maart is nu de wreedste maand. Eerst Christchurch, daarna Utrecht. Twee mokerslagen.
De laatste grote Nederlandse ontdekkingsreiziger, Paul Julien (1901-2001), werd tijdens een tocht door het Afrikaanse regenwoud opgehouden, toen de dragers er pardoes bij gingen zitten. ‘Wij moeten’, legden ze Julien uit, ‘hier wachten tot onze ziel ons weer heeft ingehaald.’ Tuinieren, rommelen op de moestuin, dat kun je wel doen terwijl je wacht op je ziel. Tot je weer bij jezelf bent. De aanslagpleger in Utrecht, zei een buurtbewoner, was dat trouwens nooit: bij zichzelf.
Buiten het hek duikt een Afrikaanse vrouw op. Ze kijkt met grote ogen van herkenning naar de tuin. Ze mag van mij best een hoekje bewerken, maar ik ben slechts onderhuurder, dat gaat niet. De hoofdhuurder is EO-coryfee Maarten Vermeulen. Het is al de tweede keer dat er Afrikanen opduiken. Eerder kwamen er Kenianen langs. Zij komt uit ‘Coooongo’ en spreekt Swahili. Ze loopt met een zijwaartse beweging, haar wangen getekend door littekens. Ik hoop dat haar ziel haar inhaalt. Moestuinen voor asielzoekers, het klinkt als een goed idee.
Even later brengt een knul van Turkse afkomst zijn scooter tot stilstand om een sjekkie te draaien. Ik biets. Heeft hij ook een tuin? ‘Nee me moeddrr ..!’, zegt hij. En dan prevelt hij raadselachtig: ‘Eén tomaat … víér stukjes.’ Het klinkt plechtig-bezwerend, zoiets als: ‘Eén koninkrijk, vier naties’, dat is de slogan van Nederland bij de Verenigde Naties. Is Nederland na deze week nog één? Of bedoelt hij dat de mensheid één bol is? Of de planeet? Dat is wel zo. Alle stukjes passen en er kan genoeg zijn voor alle mensen.
Nee, de rouwtijd is nog niet voorbij. Het is deze week elke dag dinsdag. Voor woensdag en donderdag ontbreekt nog de ruimte. Respect voor politici die altijd maar dóór moeten. Samen naar de stembus gaan, dat is altijd fijn. Maar de uitslag wil ik nog niet zien, ik kijk naar de film Free Solo (National Geographic). Meer dan ooit voel ik hoe hard nodig het is om een binnenruimte te bewaren, waar de man en de partij van wie ik de naam niet zal noemen, niet kunnen komen.
