Direct naar artikelinhoud
Top Trump-Poetin

Trump toch niet akkoord met plan Poetin om Amerikaanse Kremlin-critici door Russen te laten verhoren

President Trump donderdag in het Witte Huis.Beeld Photo News

Na een storm van kritiek heeft president Trump toch een voorstel van de Russische leider Poetin afgeschoten voor het verhoren van Amerikanen die gezocht worden door Moskou. Poetin lanceerde dit idee tijdens de top in Helsinki. Een van hen, Kremlin-criticus Bill Browder, vreesde voor zijn dood als Trump had ingestemd. 

"Als ik zou worden overgedragen aan Rusland, zou ik gedood worden", aldus zakenman Browder, een felle tegenstander van Poetin. Hij zorgde er mede voor dat de VS strenge sancties troffen tegen Russische functionarissen wegens mensenrechtenschendingen. "Dit is absurd", zei Browder tegen de Franse zender France 24 over het 'voor wat, hoort wat-'plan van Moskou.

Poetin lanceerde het opmerkelijke idee maandag tijdens de persconferentie na afloop van de top met Trump in Helsinki. Hij stemde er toen mee in dat de Amerikaanse justitie aanwezig mocht zijn bij het verhoor van twaalf Russische inlichtingenfunctionarissen die betrokken zouden zijn geweest bij de inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. 

Speciaal aanklager Robert Mueller maakte de aanklacht tegen hen vorige week bekend. Als tegenprestatie wilde Poetin wel dat de Russische justitie elf Amerikanen mocht horen die volgens hem ooit betrokken waren geweest bij "illegale acties" in Rusland.

Hij noemde onder andere Browder, die als medeoprichter van het investeringsfonds Hermitage Capital Management ooit een van de grootste buitenlandse investeerders in Rusland was. Browder kreeg het echter in de loop van de jaren aan de stok met de regering-Poetin omdat hij met name de corruptie in Rusland aan de kaak stelde. 

De Amerikaanse zakenman Bill Browder tijdens een hoorzitting in het Nederlandse parlement.Beeld Freek van den Bergh

"Ongelooflijk aanbod"

Zijn advocaat, Sergej Magnitsky, overleed in 2009 in de gevangenis. Vier jaar later werd Browder bij verstek veroordeeld voor onder andere belastingfraude. Een Amerikaanse wet tegen Russische mensenrechtenschenders, genoemd naar Magnitsky, werd mede dankzij de zakenman in het Congres aangenomen.

"Ik krijg doodsbedreigingen, word gevolgd, ontvang waarschuwingen dat ze me willen kidnappen", zei Browder onlangs in een interview met De Volkskrant over zijn leven sinds hij door Poetin tot staatsvijand is verklaard.

Tot verbazing van Congresleden en Poetin-critici wees Trump de door Poetin geëiste tegenprestatie niet direct van de hand. De president noemde het Russische voorstel zelfs een "ongelooflijk aanbod". Ook in de dagen daarna nam hij geen afstand van het plan. Op woensdag zei Trumps woordvoerder, tot grote irritatie van Kremlin-critici en Amerikaanse parlementsleden, dat de president het voorstel in het Witte Huis zou bespreken.

Maar nadat ook minister Pompeo van Buitenlandse Zaken het idee had afgewezen, nam Trump afstand van het plan. "Het was een voorstel dat in alle oprechtheid door president Poetin werd gedaan, maar president Trump is het er niet mee eens", aldus Witte Huis-woordvoerder Sanders.

President Trump schudt de hand van de Russische leider Poetin vlak voor hun ruim twee uur durend gesprek in Helsinki achter gesloten deuren.Beeld AFP

"Lachwekkend idee"

 Kort daarvoor hadden belangrijke leden van de regering Poetins idee afgewezen. "Ja, dat gaat dus echt niet gebeuren", aldus Pompeo. Ook FBI-directeur Wray torpedeerde het plan. "Het idee dat je toelaat dat Amerikaanse burgers worden verhoord voor strafbare feiten die gewoon lachwekkend zijn, is absurd", betoogde de Republikeinse senator Lindsey Graham, een bondgenoot van Trump. Hij kon niet geloven dat het Witte Huis het voorstel dagenlang serieus nam.

Mede dankzij de steun van de Republikeinen, man de Senaat donderdag met 98 tegen nul stemmen een motie aan waarin het overdragen van Amerikaanse diplomaten voor een Russisch verhoor werd afgewezen. Een van de Amerikanen die Poetin ook op zijn lijst heeft staan, is namelijk de voormalige Amerikaanse ambassadeur in Moskou, Michael McFaul. 

Officieel wil het Russische OM de oud-ambassadeur, die tot 2014 twee jaar diende in Moskou onder de regering-Obama, verhoren in het kader van het onderzoek naar Browder. Maar bekend is dat McFaul zich de woede op de hals haalde van Poetin door indertijd op de ambassade critici van de regering te ontvangen.

"Een belachelijk verzoek", zo noemde hij in een tweet Poetins idee voor een verhoor door Russische aanklagers. De beschuldigingen tegen hem en de andere Amerikanen waren volgens McFaul "dwaas en volledig verzonnen door Poetin".  De oud-ambassadeur werd de afgelopen dagen overstelpt met steunbetuigingen, onder andere van oud-minister van Buitenlandse Zaken Madeline Albright. "Alleen al dit idee overwegen, is verraad aan onze diplomaten", haalde zij uit naar Trump. "Het ondermijnt onze belangen en het geeft Poetin weer een propaganda-overwinning in handen."