Ingestorte brug "gevolg van achterstallig onderhoud", drie kinderen onder dodelijke slachtoffers

Even voor 12 uur stortte het Morandi-viaduct op de autosnelweg A10 ten westen van het centrum van Genua in. De cruciale verkeersbrug van zo'n 90 meter hoog, met het wegdek op circa 45 meter hoogte, viel naar beneden over een afstand van 100 meter. 

Het hoofd van de Italiaanse burgerbescherming Angelo Borrelli zei tegen het Italiaanse persbureau Ansa dat er zeker 30 tot 35 auto's en drie vrachtwagens over het viaduct reden. De voertuigen stortten 45 meter de diepte in. De meeste brokstukken van de ingestorte snelwegbrug in Genua zijn in de rivier Polcevera gevallen, maar enkele brokstukken zijn ook op huizen, straten en loodsen terechtgekomen.

Francesco Bermano, hoofd van de noodhulpdiensten in Genua, spreekt tegenover Italiaanse media van een drama van een gigantische omvang. De ware omvang van de ramp is volgens hem nog niet te overzien.

Bij de instorting van de brug zijn minstens 35 doden gevallen, meldt de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini. "Daarenboven zijn er vele zwaargewonden", klonk het op een persconferentie in Sicilië. Er zijn er minstens drie minderjarigen van 8, 12 en 13 jaar omgekomen. Vijf lichamen moeten nog geïdentificeerd worden. Alle dodelijke slachtoffers zijn inzittenden van de auto's. 

Verschillende mensen zijn levend, maar gewond van onder het puin gehaald en per helikopter naar ziekenhuizen in de stad gebracht. Van de gewonden zijn er negen er zeer ernstig aan toe, zij verkeren in levensgevaar. Minstens tien betrokkenen konden met minder ernstige verwondingen de puinhopen op eigen kracht verlaten. Er zouden nog een tiental vermisten zijn. De hulpverleners werken 's nachts door.

Het dodental zal nog verder oplopen, vrezen de autoriteiten. Het is nog te vroeg om te weten of er ook Belgische slachtoffers zijn. 

De hulpdiensten zijn massaal uitgerukt. Ook Lombardije en Piemonte bieden hun steun aan. 300 reddingswerkers proberen mensen uit hun auto's te bevrijden en zoeken volop naar slachtoffers onder het puin. Daarbij worden ook speurhonden ingezet. Alle ziekenhuizen in de omgeving staan paraat. Bij de reddingswerken dwong een gaslek de brandweerlieden om het interventiegebied te evacueren. 

Technici van de snelwegbeheerder onderzoeken intussen de stabiliteit van de rest van de brug. Reddingswerkers vrezen dat de stukken hangbrug die nog overeind staan, het ook begeven. Ze hebben laten weten dat daarom panden in de omgeving van de brug worden ontruimd.

Salvini bedankte op de persconferentie vanmiddag de vele helpers. "Ik bedank de brandweerlui, de hulpdiensten en de vrijwilligers die sinds het begin aan het graven zijn en mensenlevens redden", klonk het. "Wij zullen er alles aan doen om de verantwoordelijkheid voor deze onmenselijke ramp uit te klaren."

De Italiaanse minister van Vervoer Danilo Toninelli zegt dat de ramp het gevolg is van achterstallig onderhoud. Dat zei hij tegen de Italiaanse staatstelevisie. Volgens Toninelli moeten de verantwoordelijken er voor boeten.

Eerder zei minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini al dat de schuldigen er voor moeten opdraaien. "Ze zullen moeten betalen, betalen voor alles, en veel betalen," zei hij.

Volgens Stefano Marigliani, regionaal directeur van snelweguitbater Autostrade per l'Italia, kwam de ineenstorting van de brug "onverwacht en onvoorspelbaar. De brug werd voortdurend gemonitord, zelfs meer dan de wet voorschrijft." Hij zei dat er "geen reden was om de brug als gevaarlijk te beschouwen". De constructie werd regelmatig onderhouden, klinkt het. Onderhoudswerkzaamheden die in 2016 begonnen zijn, waren bijna afgerond.

De snelweguitbater gebruikt naar eigen zeggen ook "de modernste middelen" om de veiligheid van de constructie te controleren. Er werden reflectometrische tests uitgevoerd om de binnenkant van het beton te controleren. "Bij de laatste testen van begin 2017 kwamen geen problemen aan het licht", zegt Marigliani.

Zeker is dat de Morandi-brug al van bij het begin een zorgenkind bleek en vaak onderwerp van debat is geweest, schrijft de Italiaanse krant 'Il Fatto Quotidiano'. Die discussies werden onder meer aangezwengeld door het vele onderhoud dat het bouwwerk jarenlang vergde. 

Verschillende Italiaanse media voeren in dat verband een ingenieur op die in 2016 waarschuwde voor de beruchte brug met de uit de pan swingende onderhoudskosten. "Die brug is een vergissing, vroeg of laat moet ze afgebroken worden", zei professor Antonio Brencich toen. Hij wees op constructiefouten en zei dat architect Riccardo Morandi verkeerd had ingeschat wat na verloop van tijd met de structuur van gewapend beton zou gebeuren. Er zou sprake zijn van betonrot. Sterker: volgens Brencich werd überhaupt de verkeerde betonsoort gebruikt. "Er wordt oplapwerk verricht, maar structureel verandert er niets", waarschuwde hij.

De brug zou zijn ingestort ten gevolge van een structurele verzakking. Media maken ook gewag van een hevig onweer op het moment van de ramp en een mogelijke blikseminslag. In de regio Ligurië regende het in ieder geval al uren onophoudelijk, de civiele bescherming had code oranje afgekondigd. Op de brug waren net ook werken aan de gang. 

De Ponte Morandi is niet de enige brug die zijn houdbaarheidsdatum overschreed. De Nationale Onderzoeksraad van Italië (CNR) pleit voor een rigoureuze operatie om tienduizenden Italiaanse bruggen te renoveren en te vervangen. Veel van deze bouwwerken werden opgeleverd in de jaren 1950 en 1960 en zijn niet meer veilig genoeg. 

De Ponte Morandi is een vierbaansviaduct dat ook als het Polcevera-viaduct wordt aangeduid. De brug is één van de belangrijke verkeersknooppunten in de Ligurische hoofdstad. 

Het viaduct werd ontworpen door Riccardo Morandi en werd tussen 1963 en 1967 gebouwd. Het is 1.182 meter lang, 90 meter hoog en de langste overspanning is 210 meter. Het wegdek is 45 meter boven de grond. De tuibrug had drie pylonen van gewapend beton. 

De brug werd ook wel de 'Brooklyn Bridge' genoemd door sommigen, wegens de verre gelijkenis met de beroemde Amerikaanse brug in New York. Het viaduct is bij ons min of meer te vergelijken met dat in Vilvoorde.

OPROEP: Ben jij (op vakantie) in Genua? Neem contact op met onze journalist ter plaatse via ken.standaert@persgroep.be.