Bekende koppen zoals Mathias Vergels en Stephen Fry spreken openlijk over hun bipolariteit. Maar wist je dat 1 op de 50 Vlamingen ook deze kwetsbaarheid deelt? Gemiddeld duurt het acht jaar voor de diagnose wordt gesteld. “Iedereen ervaart weleens een mindere dag of een moment van intense vreugde. Maar voor mensen met een bipolaire kwetsbaarheid komen deze stemmingswisselingen frequenter voor, duren ze langer en zijn ze extremer. Dit heeft een aanzienlijke impact op hun leven”, legt UPC Duffel uit.

LEES OOK. “Ze zitten in alle lagen van de bevolking, op alle posities”: psychiater over de hoge pieken en diepe dalen van een bipolaire stoornis

World Bipolar Day

Tatjana Gauwloos, psycholoog en onderzoekster bij UPC Duffel, legt uit hoe het idee tot stand kwam. “Ik zit zelf in een young science netwerk van het kenniscentrum bipolaire stoornissen in Nederland. Over heel Nederland organiseren ze events naar aanleiding van World Bipolair Day met een vast thema. Dit jaar dachten we samen met UPC Duffel en Ups&Downs om het ook eens samen te organiseren hier in België. Dus het is de eerste keer dat het hier plaatsvindt. Wij hebben 250 inschrijvingen ontvangen, dus we kunnen al spreken van een succes.”

Bipolaire stoornissen hebben weinig bekendheid, maar ze kunnen iedereen overkomen.“Dat kan door een biologische aanleg of door sociale omstandigheden. Door levensincidenten maak je bijvoorbeeld een burn-out of zware depressie mee, waarop stemmingswisselingen kunnen volgen”, legt Patrick Colemont, ondervoorzitter Ups & Downs (Vlaamse vereniging voor mensen met een bipolaire kwetsbaarheid) uit.

Niet zwak

“Dat bekende koppen zoals Mathias Vergels openlijk praten over hun bipolaire kwetsbaarheid is zeer belangrijk. Zij tonen dat het mogelijk is om te leven met bipolariteit. Er is een pad naar herstel. Mijn oproep: mensen met bipolariteit zijn niet zwak. Zij zoeken naar harmonie en stabiliteit. En daar is heel veel hoop voor weggelegd.”

In vergelijking met onderzoek naar andere psychiatrische aandoeningen is deze naar bipolariteit nog erg beperkt. “In veel opleidingen ontbreekt nog voldoende educatie. Medicatie is belangrijk en vaak noodzakelijk, maar niet dé totaaloplossing. Dat werd wel lang gedacht”, zegt Tatjana. “De vier pijlers die ik gebruik is: erover praten, medicatie, zelfinzicht of zelf-management en contact met lotgenoten. Dat zijn manieren om er goed mee te leren leven en het herstel te bevorderen. Herstellen betekent voor mij dat je probeert je leven weer in handen te nemen zodat je weet wat je triggers zijn en signalen kan opvangen”, legt Patrick uit.

“Extra bekendheid en onderzoek - ook op het vlak van vroegtijdige detectie - zijn zo belangrijk. Zeker als je ziet wat voor impact bipolariteit heeft op iemands leven. Gemiddeld duurt het acht jaar voordat de diagnose wordt gesteld. In die tijd kan er veel gebeuren. Er kunnen veel brokken gemaakt worden. In manische episodes wordt er soms veel geld uit gegeven of relaties lopen op de klippen. Het is daarom belangrijk om het op tijd aan te pakken.”

“Gemiddeld duurt het acht jaar voordat de diagnose wordt gesteld. In die tijd kan er veel gebeuren. Er kunnen veel brokken gemaakt worden”

Patrick Colemont

Ups & Downs

Zlatan is gek

Om aandacht te vragen voor deze aandoening en het belang van onderzoek hiernaar, organiseerden vzw Ups & Downs en UPC Duffel een druk bijgewoonde Vlaams première van de film ‘Zlatan is gek!’. “De film brengt het verhaal van Jöran. Omdat hij vaak te horen krijgt dat hij fel op Zlatan Ibrahimovic lijkt, heet de film zo”, vertelt Patrick. “De docufilm belicht bipolariteit vanuit verschillende perspectieven. Ondanks het heftige verhaal, is het een hoopvolle boodschap.”

Meer dan 250 lotgenoten, naasten en zorgverleners kwamen samen om meer inzicht te krijgen in bipolariteit en tegelijk een boodschap van hoop te zien. Hiervoor werkten ze samen het Nederlands Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBis). “De sterkte van de avond is dat we het zowel met het ziekenhuis organiseren als met de lotgenoten, en dat is echt de kracht van het project”, legt Tatjana uit.

Mensen die met vragen zitten kunnen terecht op de website van upsanddowns. Waar ze een praktische gids kunnen vinden. “Ik ben ervaringsdeskundige en ik leef zelf al 25 jaar met een bipolaire stoornis. De laatste tijd is deze heel stabiel. Daarnaast ben ik ook ondervoorzitter van Ups & downs. Het is belangrijk dat mensen weten dat ze ergens terecht kunnen.”