Influencers zijn één pot nat: ze posten allemaal dezelfde foto's
Je zou denken: nu Instagram wereldwijd wordt gebruikt, moet het sociale medium wel creatief en inspirerend zijn. Wel, ehm...
Voor iedereen die weleens Instagram bezoekt, zullen de foto’s op deze pagina een feest der herkenning zijn. Voor wie de site of de app nog nooit heeft geopend: welkom in de wereld van Instagram. Hier worden elke dag miljoenen foto’s geplaatst. De app waarmee iedereen eenvoudig zijn foto’s kan bewerken en delen, is uitgegroeid tot een miljardenbedrijf. Voor sommigen is het big business om zo veel mogelijk mensen te laten zien wat er zoal in hun leven gebeurt; er zijn Instagram-supersterren ontstaan die miljoenen volgers hebben en sponsorcontracten. Het creëren van het perfecte plaatje is bittere ernst.
‘Alles voor de likes’ zou je kunnen afdoen als een domme en oppervlakkige manier om in het leven te staan, maar wanneer de foto’s je een baan opleveren die je de hele wereld rond brengt, met een salaris waarop menigeen jaloers zal zijn, kun je je afvragen wie hier nu het laatst en het best lacht.
Al jaren aanschouw en verzamel ik de beelden van deze malle, wondere wereld, bewonder ik de tot in detail geperfectioneerde poses en ensceneringen. Wie net als ik maar lang en vaak genoeg door de app scrolt, gaat al snel patronen zien. Want zodra het voorjaar aanbreekt, hollen alle Instagramsterren uit de lage landen naar de bollenstreek om daar allemaal vrijwel dezelfde foto te maken, waarop ze te midden van al die kleurrijke tulpen achteloos in de verte turen, alsof ze heel toevallig opeens in dat veld zijn terechtgekomen.
Hetzelfde plaatje
Of ze kieken idyllische picknickscènes, waarbij al het eten tot op de millimeter nauwkeurig is uitgestald. Of een foto voor de Eiffeltoren in Parijs, maar dan wel allemaal precies op dat ene randje waarop het uitzicht het mooist is en zijzelf ook goed in beeld komt. En natuurlijk de beroemde poolfloaties, waarop ze in hun beste bikini en met strakgepoetst lichaam nonchalant in een helderblauw zwembad dobberen. Het is opmerkelijk dat in een industrie die draait om het maken van de mooiste foto, originaliteit een rekbaar begrip is: waarom wil je exact hetzelfde plaatje maken als je concurrenten?
Ook in de ‘gewone’ wereld zijn dergelijke patronen zichtbaar. Al jaren maken hordes toeristen exact dezelfde knotsgekke foto voor de toren van Pisa, want beter goed gejat dan slecht bedacht lijkt ook hier het credo. Dat is bij Instagramsterren niet anders. Volgers lijkt het niet te deren dat ze bij verschillende accounts dezelfde plaatjes zien terugkomen. Begrijpelijk, want ook al gaat er nog zo veel werk in zo’n foto zitten, het kijken is snel en vluchtig. Herkenbare foto’s krijgen blijkbaar meer waardering dan abstracte beelden die men niet kent. Daar komt bij: wie snel veel likes krijgt, komt hoger in het algoritme, wordt vaker gedeeld, krijgt vaker een shout out van andere beroemde Instagrammers, wat weer meer volgers en dus ook sponsorgeld oplevert – en zo houdt het kopiëren van bestaand beeld zichzelf in stand.
Pizzatrend
Een mooi en gestileerd plaatje met veel likes kan dan zomaar de start zijn van een nieuwe Instagramtrend. Zo is de pizzatrend al een tijdje gaande: ultraslanke en bloedmooie vrouwen (een voorwaarde voor poseren met vet eten) met gigantische pizza’s voor hun neus, waarvan wordt gezegd dat het hun absolute favorite is, maar waar opvallend vaak geen hap van is gegeten, al wordt er nog zo verliefd naar gekeken, dapper met vorken naar gewezen of schaterlachend mee geposeerd.
Of de supermarkttrend: in je nonchalantste doch zeer stijlvolle outfit in een supermarkt poseren, terwijl je achteloos een pak muesli bestudeert of plagerig twee avocado’s voor je ogen of – voor wie echt durft – borsten houdt. Vergelijk het met een vriendin die een trui heeft gekocht, die jij ook meteen besluit aan te schaffen. In wezen ligt daar hetzelfde mechanisme aan ten grondslag: wat de ander met succes doet of heeft, wil jij net hetzelfde. En al helemaal als dat bijna gegarandeerd duizenden likes en evenveel klinkende euro’s oplevert.