Luister naar

Nederland in trek als fiscale vluchthaven

Nieuws
Nederland is nog steeds veruit de populairste fiscale vluchthaven voor Amerikaanse bedrijven. Van de vijfhonderd grootste ondernemingen in de Verenigde Staten heeft meer dan de helft een of meer dochterondernemingen in Nederland.
Marc van den Eerenbeemt Robert Giebels redactie vk
vrijdag 20 oktober 2017 om 03:00
Bij belastingparadijzen wordt al snel gedacht aan tropische oorden als de Kaaiman Eilanden. Maar voor bedrijven uit de Verenigde Staten staat Nederland bovenaan het lijstje met landen om belasting te ontwijken.
Bij belastingparadijzen wordt al snel gedacht aan tropische oorden als de Kaaiman Eilanden. Maar voor bedrijven uit de Verenigde Staten staat Nederland bovenaan het lijstje met landen om belasting te ontwijken. ap / David McFadden

Amsterdam

Singapore, Hong Kong, Luxemburg en Zwitserland zijn andere populaire vestigingslanden om belasting te ontwijken. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek naar het gebruik van belastingparadijzen door de ‘Fortune 500’-bedrijven van een aantal kritische Amerikaanse organisaties, zoals het instituut voor fiscaal beleid ITEP en de burgerorganisatie voor fiscale rechtvaardigheid CTJ. Volgens de organisaties gebruiken de multinationals hun dochterondernemingen vaak voor het ontwijken van belastingen.

‘Nederland wordt internationaal steeds bekender als instrument voor belastingontwijking’, zegt onderzoeker Matt Gardner van ITEP. ‘Die bekendheid kan leiden tot kopieergedrag bij bedrijven, die ook een fiscale route via Nederland opzetten. Anderzijds zal het ook leiden tot meer druk op Nederland in de internationale discussie over de bestrijding van belastingontwijking.’ De onderzoekers weten niet hoeveel vermogen of inkomsten de bedrijven naar Nederland precies hebben overgemaakt. ‘Nederland wordt in ieder geval gebruikt als doorvoerpunt voor geld naar de echte belastingparadijzen, waar helemaal geen belasting meer wordt geheven.’

Het wordt steeds duidelijker dat Nederland een spilfunctie vervult, met name voor moedermaatschappijen van multinationals, zegt ook Eelke Heemskerk, onderzoeker van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij presenteerde in juli met zijn onderzoeksgroep Corpnet een wereldwijd onderzoek naar offshore belastingparadijzen. Nederland bleek met 23 procent van het totaalbedrag het meest populaire ‘doorstroomland’ voor geld richting belastingparadijzen als de Kaaiman Eilanden en Bermuda. Slechts vijf landen zijn verantwoordelijk voor 47 procent van de offshore-investeringen van multinationals richting belastingparadijzen.

uitbannen

Het nieuwe kabinet wil belastingontwijking, al dan niet onder druk van ‘Brussel’, zoveel mogelijk uitbannen. Uit het regeerakkoord: ‘We richten ons op bedrijven die echt een toegevoegde waarde hebben in plaats van bedrijven die Nederland alleen als postbus gebruiken.’ Tegelijk moet Nederland wel aantrekkelijker worden voor buitenlandse bedrijven, zeker nu het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stapt, vindt het kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie dat volgende week begint.

Brievenbusmaatschappijen – ‘firma’s die zich alleen op papier in Nederland vestigen om belastingvrij miljoenen te kunnen rondpompen’, zoals in het regeerakkoord staat – wordt de wind uit de zeilen genomen. Zij moeten bronbelasting gaan betalen over royalty’s en rente als die worden overgemaakt naar eigen vestigingen in belastingparadijzen. De belastinginkomsten van dit alles worden overigens geschat op 0 (nul).

Tegelijk zal De Nederlandsche Bank (DNB) strenger toezien op de trustsector – de kantoren die de belastingconstructies doorgaans tamelijk kritiekloos voor de bedrijven verzinnen en opzetten. Daar horen meer sanctiemiddelen voor de centrale bank bij. Ook krijgt de Belastingdienst meer opsporingscapaciteit. Rutte III wil een internationale zwarte lijst van landen die belastingontwijking niet aanpakken. Multinationals moeten bovendien rapporteren wat ze in die landen doen en daar gewoon ter plaatse belasting over betalen.

Onder de noemer ‘bevorderen vestigingsklimaat’ verlaagt het nieuwe kabinet de winstbelasting ter waarde van 3,3 miljard en schaft het de dividendbelasting af, wat 1,4 miljard kost. Dat laatste gebeurt op instigatie van werkgeversclub VNO-NCW. Daar staat tegenover dat er 1,4 miljard terug de schatkist instroomt doordat buitenlandse bedrijven de rente die ze op hun leningen betalen niet meer mogen aftrekken van hun winst als het saldo van de betaalde en ontvangen rente meer is dan 30 procent van het bedrijfsresultaat. Die maatregel is afgedwongen door de Europese Unie.

UvA-wetenschapper Heemskerk noemt het afschaffen van de dividendbelasting juist een aanmoediging voor bedrijven om Nederland op te nemen in hun fiscaalvriendelijke structuren. ‘Natuurlijk neemt het kabinet zo’n maatregel omdat het bedrijven meer in Nederland wil laten investeren. Die investeringen groeien ook wel een beetje. Maar het schrappen van de dividendbelasting heeft voornamelijk fiscaal effect. Nederland speelt gewoon een hoofdrol in die fiscale structuren. En dat blijft zo.’

kleine landen

Uit het Amerikaanse onderzoek blijkt dat de 500 grootste Amerikaanse bedrijven gezamenlijk 43 procent van hun buitenlandse inkomsten in slechts vijf kleine landen aangaven voor belastingheffing: Bermuda, Ierland, Luxemburg, Nederland en Zwitserland. In deze landen is echter slechts 4 procent van de buitenlandse werknemers actief. Ook slaat in die landen slechts 7 procent van hun buitenlandse investeringen neer. Slechts 14 procent van de bedrijfswinsten werd gerapporteerd in Australië, Canada, Groot-Brittannië, Duitsland en Mexico. Daar zijn de belastingen hoger, maar is wel 40 procent van hun buitenlandse werknemers actief.

De vijfhonderd bedrijven hebben gezamenlijk omgerekend 2,2 biljoen euro winst geparkeerd in belastingparadijzen. Apple, Pfizer, Microsoft en General Electric nemen daarvan een kwart voor hun rekening. Pfizer, de grootste medicijnenfabrikant ter wereld, heeft 157 buitenlandse dochters, waarvan 64 in Nederland. President Trump heeft aangekondigd dat hij bedrijven wil overhalen dat geld naar de Verenigde Staten te halen, onder meer door ruime halvering van de winstbelasting. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Het is niet per se moeilijk om zonder makelaar een huis te kopen of verkopen, zegt Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis.

Zonder makelaar een huis (ver)kopen: hoe doe je dat? 'Een makelaar is geen tovenaar'

Een huis kopen of verkopen zonder makelaar scheelt kosten. Maar het vraagt ook meer van kopers en verkopers. Hoe pak je dat aan en waar moet je op letten?

Algemeen directeur en medeoprichter van Roetz Tiemen ter Hoeven in de werkplaats in Amsterdam-Noord waar de sociale onderneming op duurzame wijze fietsen een tweede leven biedt.

Roetz bouwt hippe nieuwe fietsen door onderdelen te 'oogsten' van wegroestende wrakken

Waar veel oude of kapotte fietsen een lot op de schroothoop beschoren is, krijgen deze bij Roetz een nieuw leven. Zo repareert de sociale onderneming onder andere ov-fietsen van NS, met ‘geoogste’ onderdelen uit andere rijwielen.

Tjerk 't Lam en zijn vrouw Lydia in Plus-filiaal Bieshof in Dordrecht. Aanstaande maandag krijgt de winkel een nieuwe eigenaar. Zonder koopzondag ziet de ondernemer geen perspectief op lange termijn.

Tjerk stopt met zijn supermarkt, omdat hij niet op zondag open wil. 'Alles jaagt steeds meer door'

De christelijke ondernemer Tjerk ‘t Lam uit Dordrecht ziet geen toekomst meer voor zijn supermarkt zonder open te gaan op koopzondagen. Daarom stopt hij. Principieel was dat geen lastig besluit, zegt hij, maar emotioneel wel.

Gedupeerden met protestborden demonstreren op het terrein van verzekeraar Achmea. ‘Terugkijkend had klanten niet zo veel leed toegebracht mogen worden.’

De woekerpolis was het grootste financiële schandaal ooit. Kan zoiets weer gebeuren?

Met de laatste grote schikkingen in zicht, loopt de woekerpolisaffaire na dertig jaar ten einde. Hoe kon het ‘grootste financiële schandaal uit de Nederlandse geschiedenis’ zo ontsporen? En kan het weer gebeuren?

De architecten van Bureau B+B houden zich bezig met stedenbouw en landschapsarchitectuur.

Het Nederlandse landschap vraagt veel: duurzaam, klimaatbestendig én natuurinclusief

In een land dat worstelt met ruimtegebrek en klimaatverandering zijn de uitdagingen voor landschapsarchitecten veel complexer geworden. Bureau B+B legt de lat extra hoog. 'Als het werk af is, is het nog niet af.'

Bedrijfsterrein van chipmachinefabrikant ASML in Veldhoven.

Kabinet probeert uit alle macht de chipindustrie in Nederland te houden

Het demissionaire kabinet loopt zich het vuur uit de sloffen om de Nederlandse chipindustrie comfort te bieden. ASMI, NXP en paradepaard ASML dreigen namelijk hun koffers te pakken.