Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Wie o wie brengt Rajoy tot bezinning?

Koen Vidal.Beeld Eva Beeusaert

Koen Vidal is commentator bij De Morgen. 

Niets lijkt de Spaanse premier Rajoy nog tegen te houden om aanstaande zaterdag het artikel 155 in werking te stellen; het beruchte ‘nucleaire’ artikel van de grondwet waarmee de Spaanse regering kan inbreken in de Catalaanse autonomie.

In het Spaanse parlement beschikt Rajoy over een ruime politieke meerderheid en uit de peilingen blijkt dat 66 procent van de Spanjaarden voorstander is van een harde aanpak tegen de Catalaanse separatisten. Bij de kiezers van Rajoys eigen partij, de conservatieve Partido Popular, staat maar liefst 86 procent achter een ferme koers.

Als Rajoy zijn nationale tevredenheidsscore door het dak wil jagen, moet hij zaterdag de zogenaamde ‘atoombom’ op Catalonië smijten

Met andere woorden: als Rajoy zijn nationale tevredenheidsscore door het dak wil jagen, moet hij zaterdag de zogenaamde ‘atoombom’ op Catalonië smijten.

Haantjesgedrag

Maar bij de totstandkoming van de Spaanse grondwet van 1978 kreeg artikel 155 niet voor niets de bijnaam atoombom. Bijzonder veel Catalanen, ook de tegenstanders van de separatistische premier Puigdemont, zullen het bijzonder moeilijk hebben met een Madrileense beslissing waarbij de Catalaanse regering wordt afgezet, het regionale parlement ontbonden en de openbare orde volledig in handen komt van de Guardia Civil.

Het is een scenario dat niet thuishoort in het 21ste-eeuwse Europa en dat tot grote onzekerheid en onrust kan leiden: betogingen, verzet, spanningen tussen Spanjaarden, geweld.

Met zijn haantjesgedrag zal Rajoy misschien wel de populairste jongen van het land worden, de instabiliteit die hij met zijn harde hand creëert is een regeringsleider onwaardig.

Gezichtsverlies

Vraag is wie de Spaanse premier de komende dagen nog kan tegenhouden. De Belgische premier Charles Michel lijkt met zijn voorzichtige en terechte oproep tot dialoog vooralsnog alleen te staan en net dat verklaart waarom Rajoy zich de luxe kan permitteren om woest uit te halen naar Michel.

Met zijn haantjesgedrag zal Rajoy misschien wel de populairste jongen van het land worden, de instabiliteit die hij met zijn harde hand creëert is een regeringsleider onwaardig

Maar als op de Europese top, die in Brussel doorgaat, ook Angela Merkel en Emmanuel Macron de Belgische oproep tot dialoog zouden steunen, heeft Rajoy veel minder bewegingsvrijheid om gekke dingen te doen.

Die bemiddelingspogingen mogen gerust discreet en in achterkamertjes gebeuren. We begrijpen dat de Spaanse premier geen gezichtsverlies wil lijden. Zolang hij zijn atoombom maar in de kelder laat liggen.