Taylor Swift in Stockholm: koppeltjes die elkaar snikkend in de armen vielen en dochters die huilend in de oksels van hun perplexe vaders kropen ★★★★★

De Alexandra de Grote van het hupse poprefrein toont nu ook in Europa - na Parijs was dit de tweede stop, Amsterdam volgt in juli - waarom haar Eras Tour rechtstreeks de geschiedenisboeken in mag.

Zoals u en ik op een gemiddelde vrijdagavond klaar zijn voor een paar pantoffels en een glas whisky, zo was Zweden kláár voor Taylor Swift. In de luchthaven werd de shuttle richting centrum, de Arlanda Express, aangekondigd als ‘the swiftest way to the city’. Op X had de stad zichzelf speciaal omgedoopt tot ‘Swiftholm’. In het straatbeeld zag je overal glitter, vriendschapsbandjes en roze cowboyhoeden, aan de hemel alleen de brandende zon. Alle hotels zaten vol. Voor twee nachten in een aftandse Ibis mocht je 1.000 euro neertellen - ook zo ongeveer de prijs van een pizzapunt en een pintje in de Friends Arena. Een swiftie heeft maar beter een buikige portefeuille.

Taylor Swift breekt records zoals ik cavaglazen tijdens het afdrogen. Ook vandaag: nooit eerder zat er méér volk in de Friends Arena. Op drie dagen tijd zal Zij daar - hou u vast - bijna 200.000 fans begroeten.

Het begin dan! Nadat het publiek al uitbundig had gedanst op ‘Applause’ van Lady Gaga, verscheen er een timer op het immense scherm. Tik-tik-tik. Hoe lager de teller, hoe luider de kuip. Toen het klokje op nul stond, barstte de aardkorst open.‘

“It’s been a long time coming”, hoorde je iemand grijnzen, en opeens stond Zij daar: Taylor Swift, in haar nu al iconische roze-blauwe bodysuit. Twee meter verderop herrees plots Jezus met drukke handgebaren (“Jongens, ik ben hier met een oplossing voor de klimaatproblematiek!”), maar geen kat die het wat kon schelen. “Ga nog wat wijn halen, baardmans!”

De Eras Tour is een reis in vogelvlucht door alle platen uit Taylor Swiftscarrière - of toch bijna allemaal: haar zelfgetitelde debuut laat ze nog steeds achterwege. Bij elk nieuw tijdperk hoort een totaal nieuwe set, en wisselt ze minstens één keer van kostuum. Als je even knipperde met je ogen, dan stond er effectief plots een volledige, met houten pilaren vastgesnoerde boshut op het podium, en anders wel een met mos begroeide vleugelpiano of een imposante metalen trappenconstructie. Alle fans kregen een lichtgevend polsbandje dat bij elk tijdperk van kleur veranderde: roze voor ‘Lover’, geel voor ‘Fearless’, rood voor - wie verzint het? - ‘Red’... Drieënhalf uur lang - meer dan 45 nummers: eat that, Bruce Springsteen! - testte Taylor de productionele limieten van een groots opgezette stadionshow.

Afijn, “it’s been a long time coming”, zong ze dus - dit was haar allereerste keer in Stockholm - waarop ze naadloos overging naar ‘Miss Americana & the Heartbreak Prince’. Na ‘Cruel Summer’ ging het applaus voor het eerst in overdrive: mijn trommelvlies ziet er nu uit als een nat velletje snoeppapier. Voor ‘The Man’ trok Taylor een kostuumvest aan met brede epauletten, om in het aangezicht van het meewarige patriarchaat (“Schrijft die eigenlijk wel zelf haar nummers?”) nóg duidelijker haar schouders te kunnen ophalen.

De roze glittergitaar van ‘Lover’ verruilde ze na vijf nummers voor de zilveren glittergitaar van ‘Fearless’ (‘verliefde highschool’-Taylor). Na drie nummers was het tijd voor wéér iets anders. En van ‘Speak Now’ (Disney-prinsessen-Taylor) speelde ze met ‘Enchanted’ zelfs maar één nummer. En toch is de Eras Tour geen veredelde medley. Ze speelde het overgrote deel van de songs wel degelijk integraal (opvallend voor een popshow van dit kaliber), zelfs de 10-minutenversie van ‘All Too Well’. Dit keer: een zwárte glittergitaar.

Taylor zong opvallend vaak zonder backingtrack. Haar stem was helder naar voren gemixt. Dat is bij de gemiddelde Ariana Grande of Rihanna óók weleens anders. Om te trainen voor haar dagelijkse uitputtingsslag zingt Taylor urenlang op de loopband: een zachte jog voor trage nummers, een stevige sprint voor de uptempo kleppers. (Voor een song van Ozark Henry bereid je je dan weer best voor door zo dood als een pier op de yogamat te gaan liggen.) Pluim ook voor de Zweedse klankman: vergeleken met het Koning Boudewijnstadion was het geluid hier helder als een Stradivarius-viool.

Voor het Europese luik van de Eras Tour bracht ze de zusterplaten ‘folklore’ en ‘evermore’ - de platen die haar geloofwaardig maakten bij het hippe publiek -in één luik samen. ‘Betty’, zowaar gespeeld op een gitaar zónder glitter, was het kostbaarste pareltje. ‘Willow’ was een majestueuze heksendans en ‘Champagne Problems’ een statige mars. Daarop volgde - ik wik mijn woorden, want met Joost Klein op het Eurovisiesongfestival is er natuurlijk óók goed geklapt geweest - het luidste applaus dat ik ooit heb gehoord.

Wat nog? ‘1989’, natuurlijk, dát nog! Taylor had speciaal een volledig nieuwe outfit, mét cheerleaderrokje, aangetrokken. Top, ik zit al tien jaar te wachten om ‘Bad Blood’, ‘Blank Space’ en ‘Shake It Off’ eens live te horen.

De grootste verrassing: het in Parijs voor het eerst toegevoegde luik van ‘The Tortured Poets Department’. Ik vind de nieuwe plaat - met het risico op een publiekelijke steniging morgen op het stadsplein van Stockholm - een dikke sof. Maar de kaduke grandeur, de plompe zinnen, het opgeblazen gevoel voor dramatiek wérkt wel als er 65.000 kelen meezingen. ‘Peter’ werd voor de allereerste keer live gespeeld en ‘Who’s Afraid of Little Old Me’ was oprecht opwindend. Visueel haalde Taylor tijdens dit luik (“mijn favoriet”, besliste ze) alles uit de kast. Een gekanteld decor met Duits-expressionistische visuals! Een circussegment waarin Taylor als levenloze pop werd uit- en aangekleed! Een stukje Fred Astaire-dans met pitteleers en Jansen-en-Janssen-wandelstokken! Heel ‘Tortured Poets’ was een luxueus cabaret.

De absolute, onmiskenbare, kippenvel opwekkende hoogtepunten? De momenten die ervoor zorgden dat - écht gebeurd - koppeltjes elkaar snikkend in de armen vielen en dochters huilend in de oksels van hun perplexe vaders kropen?

Eersten vooral maakten ‘22’, ‘We Are Never Getting Back Together’ en zéker ‘All Too Well’ het ‘Red’-luik ronduit fenomenaal. Maar eerlijk: ik heb nóg meer genoten van het pompende ‘Reputation’ en van het afsluitende ‘Midnights’. Het ligt misschien aan mij - “it’s me, hi, I’m the problem it’s me” - maar dat zijn niet mijn favoriete Taylor-platen. Live, daarentegen? Wowie zowie!

Wat een zicht om Taylor tijdens ‘Midnights’ - met de ijzersterke nummers ‘Lavender Haze’, ‘Vigilante Shit’ en ‘Anti-Hero’ - te zien rondparaderen in haar purperen bontjas. Of om haar als reuzin, King Kong-gewijs, helikopters uit het zwerk te zien meppen. En ‘Reputation’ was zelfs nog beter! Die loeihard invallende beat van ‘Are You Ready for It?’! Die wilde vocale uithalen in ‘Don’t Blame Me’! Dat bijna Denis Villeneuve-achtige decor van ‘Look What You Made Me Do’, waarbij alle danseressen plots in lichtgevende kooien zaten! Taylor zelf liep rond in een bodysuit met één blote arm en één bloot been: net een sexy Bond-slechterik - haar mimiek is tijdens het hele optreden een feest op zich. Opééns is het zelfs voor mij tandenknarsend wachten op de aankondiging - het kan elk moment gebeuren - van ‘Reputation (Taylor’s Version)’.

In ‘Karma’ mocht Taylor nog even een kushandje werpen naar haar beau Travis Kelce. Het dak mocht nog even naar beneden, de tranen mochten nog één keer van het puntje van zoveel wimpers bengelen. En dan was het ten langen leste gedaan. Zelfs de grootste Swift-twijfelaar zal moeten toegeven: wat een immense, overrompelende, productioneel schier onmogelijke onderneming - wat een wilskracht, wat een overgave, wat een lef.

In drieënhalf uur zit niet één dood moment. Net als je denkt dat je alles gezien hebt, springt Taylor, in een ronduit onvergetelijke choreografie, met een messcherpe snoekduik zomaar even ónder het podium. Je ziet haar onder de lichtgevende tegels door zwemmen en dan komt ze plots aan de andere kant van het podium weer boven, mét een nieuw kostuum aan. Hoe, dan? Van hoeveel popshows sta je zó te kijken? En hoe vaak valt het voor dat zulk immense spektakel toch nooit in de weg staat van de muziek - van de nummers en platen die vanavond niet alleen gevierd maar verééuwigd werden? Moet er nog glitter zijn?

Kijk, tenzij Taylor in Nederland om onduidelijke redenen op het allerlaatste moment gediskwalificeerd wordt: tot in Amsterdam!