Anna Mae Hays: de vrouw met ballen werd generaal
Als verpleegkundige bij het Amerikaanse leger was de stank van de oorlog haar vertrouwd. Anna Mae Hays diende zowel in WO II als in Korea en Vietnam. Ze overleefde dysenterie en malaria en schopte het – girl power! – tot de eerste vrouwelijke generaal.
Ze was de dochter van ouders die bij dat andere leger zaten: het Leger des Heils. Als kleine meid kon ze moeilijk kiezen tussen haar liefde voor muziek en haar neiging tot spalken, die ze volgens de overlevering botvierde op gebroken stoelpoten. Haar ouders konden zich een muzikale opleiding niet permitteren, dus werd het – voetjes op de grond – verpleegkunde. In 1941 studeerde ze af aan de Allentown Hospital School of Nursing.
Het waren woelige tijden, zeker toen de Japanners in december van dat jaar Pearl Harbor aanvielen. Als zus van een marinier besloot Anna Mae zelf ook bij het leger te gaan. Al vlug zag ze de krijgsverrichtingen van dichterbij dan haar lief was, toen ze werd overgeplaatst naar een militair ziekenhuis in India. “Het was een enorm avontuur voor iemand die nooit eerder van huis geweest was”, verklaarde ze later. “Een vreemde mengeling van schrik en opwinding.”
Ze wilde herinnerd worden als de eerste vrouwelijke generaal, maar ook als een eerlijk mens
Ze overleefde er dysenterie, malaria, bloedzuigers, moessonregens en knokkelkoorts en hielp de dokters bij het uitvoeren van amputaties van ledematen die door gangreen waren aangetast. Na de oorlog overwoog ze een rustiger job als luchtstewardess, waarvoor destijds vaak een diploma van verpleegkundige werd gevraagd.
Het leger bleef echter aan haar trekken. Ze tekende bij en kwam terecht in Korea, waar intussen ook een oorlog woedde. “Het was er nog erger dan de jungle in de Tweede Wereldoorlog”, zei ze later.
In de oorlog had ze meer geluk dan in de liefde, dat andere slagveld waar alles toegelaten is. In 1956 stapte ze in het huwelijksbootje met William Hays, die amper zes jaar later al stierf. Anna Mae zette alles op haar carrière en verwierf de rang van kolonel. Op het moment dat daar de meeste slachtoffers vielen, ging ze drie keer helpen in Vietnam.
In juni 1970 werd ze bevorderd tot generaal – de eerste vrouw in het Westen met die rang, merkte iemand op, sinds Jeanne d’Arc. Speciaal voor haar moest een nieuw protocol worden uitgewerkt. “Ik hoop dat je nog eens trouwt”, zei de vrouw van een collega-generaal tegen haar. “Ik wil dat een man eens ervaart hoe het is om getrouwd te zijn met een generaal.”
Ze was dertig jaar bij het leger, maar vond dat achteraf vooral te kort. Hoe ze het liefst herinnerd wilde worden, vroeg iemand haar toen ze al in de negentig was. “Natuurlijk als de eerste vrouwelijke generaal”, zei ze met onversneden trots. “Maar ook graag als een eerlijk mens. Als iemand die haar best wilde doen. En daar ook in is geslaagd.”