45.456 goederen zijn er in één jaar gestolen uit winkels en supermarkten: vooral droge voeding, maar ook blikken bier, hemden en zelfs tv’s. De cijfers komen van de vzw Preventie en Veiligheid, waar 855 winkels bij zijn aangesloten. Onder andere Carrefour, Delhaize, Decathlon, Zara en Fnac. De tendens: wat handelaars ook ondernemen, ze krijgen de dieven niet klein.

“De stijging is te verklaren door de opkomst van rondtrekkende bendes. België komt weer vaker in hun vizier. Ze zijn professioneel: ze kennen elke uithoek van een winkel vooraleer ze toeslaan. We stellen vast dat de gelegenheidsdief zeldzamer wordt”, zegt Christine Mattheeuws.

De dieven zijn uit op dure spullen die ze kunnen doorverkopen. Tegelijk valt op dat veel droge voeding uit de rekken verdwijnt. “Bendes zijn vaak maanden aan een stuk in ons land. Ze moeten zelf natuurlijk ook eten en die voeding stelen ze.”

“Vaste klant vinden we zelf wel”

Bewakingsagenten, metaal­detectoren en zelfs snelrecht: het lijkt onvoldoende om af te schrikken. Het Neutraal Syndicaat van Zelfstandigen pleit er daarom bij de regering voor ­camerabeelden van niet-vaste klanten te mogen verspreiden via sociale media. “Een vaste klant die iets steelt, vinden de handelaars wel terug. Maar om onbekenden vlugger op te sporen willen ze zo snel mogelijk beelden verspreiden via Facebook of Twitter”, aldus ­Mattheeuws.

Volgens de Privacycommissie is dat strafbaar. Je mag de beelden wel bezorgen aan de politie.

Een proefproject – het Retail Information Network – kan daar verandering in brengen. Winkeliers kunnen foto’s van dieven uploaden naar een gemeenschappelijke website. Die is toegankelijk voor de politie. “We zijn tegen het verspreiden van beelden op sociale media. Maar binnen een afgebakend netwerk, in samenwerking met de politie, kan het wel. In de testfase heeft het systeem al zijn nut bewezen”, zegt minister van Binnenlandse Zaken Jambon (N-VA). Het platform is er gekomen op vraag van handelsfederatie Comeos.

De regering keurde in mei nog een voorstel goed om af te rekenen met winkeldieven. Dat kan – mogelijk vanaf volgend jaar – zonder tussenkomst van de politie. De dief moet dan een minnelijke schikking betalen. In Nederland ligt de vergoeding op 181 euro, ongeacht de waarde van het gestolen artikel. “Zo’n 80 procent van de dieven betaalt”, zegt Mattheeuws. “Ook dit kan handelaars helpen de diefstallenplaag aan te pakken.”