Drie doden door CO-vergiftiging in drie dagen tijd: hoe kan je zo’n drama vermijden?

“En ook al is de trend dalend, CO-vergiftiging blijft de belangrijkste vorm van dodelijke intoxicatie in ons land”, klinkt het bij het Antigifcentrum.

Het geurloze en kleurloze gas ontstaat bij onvolledige verbranding van gas (aardgas en butaan- of propaangas), kolen, stookolie, petroleum, benzine of hout. De belangrijkste potentiële bronnen van CO in onze woningen zijn verwarmings- en warmwatertoestellen zonder zuurstoftoevoer van buitenaf.

LEES OOK. De stille doder: wat te doen bij een CO-vergiftiging?

Drie doden in drie dagen tijd, wat is er aan de hand?

“Een combinatie van twee fenomenen: de plotse koude en de temperatuurinversie”, zegt dokter Marijke Fortuin van het Antigifcentrum. “Door de plotse koude zijn we meer gaan verwarmen. Verbranding vergt zuurstof, en als het toestel de vereiste zuurstof niet van buitenaf aangevoerd krijgt, haalt het die in de kamer. Om de kou buiten te sluiten, houden we bovendien ramen en deuren potdicht en dekken we zelfs kieren en spleten af. Maar zo kan er geen verse zuurstof meer binnen. Onbewust creëren we een toestand van ‘onderdruk’, waardoor we de rookgassen eigenlijk terug de kamer intrekken. Als er dan ook nog eens sprake is van temperatuurinversie, dan trekt de schoorsteen minder goed en kan die de verbrandingsgassen nóg moeilijker afvoeren.”

Hoe herken je een CO-intoxicatie?

“CO-vergiftiging geeft weinig specifieke symptomen”, zegt dokter Fortuin. “Bij volwassenen gaat het doorgaans om hoofdpijn, een loom gevoel, moeheid; bij kinderen leidt CO-intoxicatie vaak tot braken en misselijkheid. Wanneer je dit merkt bij meerdere personen in de kamer, moet je aan CO denken.”

“Koolstofmonoxide mag dan al een kleur- en geurloos gas zijn, dat neemt niet weg dat er bij de verbranding nog andere gassen ontstaan die wel een bepaalde geur hebben. Zodra je een verbrande geur in huis ruikt, zit daar dus ook CO in”, zegt dokter Fortuin. “Dat betekent niet dat er direct intoxicatiegevaar is, maar het wijst wel minstens op een terugslagprobleem bij het toestel in de kamer.”

Wat te doen als je een CO-intoxicatie vermoedt?

“Voorkom dat je zelf bevangen raakt. Ga dus nooit zomaar binnen in een ruimte waar een bewusteloos slachtoffer ligt. Bel in dat geval onmiddellijk de hulpdiensten, vermeld dat het vermoedelijk om een CO-intoxicatie gaat”, luidt het advies van het Antigifcentrum. “Verlucht de kamer door vensters en deuren open te zetten en schakel, indien mogelijk, de toestellen uit die vermoedelijk de oorzaak zijn. Evacueer het slachtoffer uit de kamer en probeer de persoon te reanimeren indien hij niet meer ademt of leg hem in zijdelingse veiligheidshouding om te vermijden dat hij stikt in zijn eigen braaksel.”

Hoe kan je CO-intoxicatie voorkomen?

“De beste preventie is een goede verwarmings- en warmwaterinstallatie die aan de normen voldoet en die onderhouden wordt zoals wettelijk voorgeschreven, samen met een schoorsteen die goed trekt en die je geregeld laat nakijken”, zegt dokter Fortuin. “En kleine kieren of spleten hoeven niet per se potdicht te worden gemaakt; zo komt er toch nog wat verse lucht binnen.”

Kunnen CO-detectoren soelaas brengen?

“Dergelijke detectoren bieden hoogstens een secundaire bescherming. Wij adviseren om eerst het probleem bij de basis aan te pakken. Zo’n detector kan hooguit een vals gevoel van veiligheid bezorgen. Bovendien zijn er nogal wat vraagtekens te plaatsen bij de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de detectoren op de consumentenmarkt”, aldus nog dokter Fortuin.