Direct naar artikelinhoud
DM Antwoordt

“Waar blijft de politieke verontwaardiging over deze dure, militaire natte jongensdroom?” – Dit zijn de meest prangende vragen over de F-16-onthullingen

F-16.Beeld F-16

Vier hoge luchtmacht­officieren zetten tijdelijk een stap opzij na onthullingen over achtergehouden berichten over een langere levensduur van onze F-16’s. In onze allereerste interactieve DM Antwoordt beantwoordt Jonas Muylaert, chef politiek van De Morgen, de meest prangende vragen over deze onthullignen.

Live

  1. Bedankt voor de talrijke vragen tijdens deze eerste DM Antwoordt en bedankt aan Jonas Muylaert voor de boeiende antwoorden. Het is duidelijk dat dit onderwerp erg leeft. U kan hieronder alle vragen en antwoorden herlezen. 

    We blijven deze zaak zo goed en gedetailleerd mogelijk opvolgen. Schrijf u in voor onze nieuwsbrieven om op de hoogte te blijven. Volg ons ook op Twitter en op Facebook.

    Heel graag tot de volgende keer.

  2. Waarom komt De Wever uitleg verschaffen in plaats van de minister?

    Willem vraagt zich af: “Waarom moet een voorzitter zijn minister uit de wind komen zetten op tv? Is het niet logischer dat die minister zelf uitleg verschaft?”

    Jonas Muylaert: “Vandeput had de dag ervoor wel al uitleg verschaft op tv. Hij staat vandaag ook in verschillende kranten - ook in De Morgen. Maar uiteindelijk is het de voorzitter van zijn partij die beslist of de minister moet opstappen of niet. Het is dus logisch dat die vraag gesteld werd aan Bart De Wever.”

  3. Een belangrijke vraag

    Guy oppert: “Van 2014 tot 2017 was luitenant-kolonel Van de Voorde kabinetschef van minister Vandeput. Daarvoor was hij de baas van de luchtmacht. Het lijkt me dan ook erg onwaarschijnlijk dat hij - en dus ook de minister - niets wist van de mogelijkheid om de levensduur van de F16’s te verlengen.”

    Jonas Muylaert: “Dat is inderdaad een belangrijke vraag. Op dit moment weten we het antwoord daarop nog niet. Was Van de Voorde op de hoogte of niet? Zo ja, dan is de kans inderdaad zeer onwaarschijnlijk dat hij zijn minister niet zou hebben ingelicht. Maar dat weten we dus nog niet.” 

    “In ieder geval had hij het moeten weten. Een kabinetschef moet een zeer goede relatie hebben met zijn eigen administratie en dus weten wat er zich afspeelt. Zelden zijn dat mensen die uit die eigen administratie komen. Bij Van de Voorde was dat wél het geval. Hij had het dus zeker moeten weten.”


    Beeld BELGA
  4. Hoe belangrijk is deze discussie?

    Walter vraagt zich af hoe belangrijk deze discussie eigenlijk is. “Stel dat we de F-16's nog wat langer in dienst houden, wat zijn dan de consequenties?”

    Jonas Muylaert: “In se gaat het natuurlijk om de straaljagers zelf. Maar onderhuids is het vooral een discussie over het imago en aanzien van België in het buitenland.” 

    “We zijn als klein landje al niet zo populair bij de NAVO omdat we weinig geld besteden aan defensie. Vooral de Amerikanen zijn not amused dat zij wél miljarden in de NAVO pompen, terwijl de Europese landen zich er met kruimels vanaf maken. Deze aankoop was dus de perfecte manier voor de regering-Michel om te laten zien dat wij de NAVO wél belangrijk vinden. Dus voor de premier is dit al even slecht nieuws. Bovendien werken we als land samen met andere landen in de bewaking van ons territorium. De Nederlanders en Fransen verwachten dus ook van ons dat we met dergelijk materiaal hun territorium mee beschermen.”

  5. Probeert Bart De Wever de aandacht af te leiden?

    René vraagt: “Dat De Wever altijd probeert de aandacht af te leiden door de socialisten erbij te betrekken, is dat normaal?”

    Jonas Muylaert: “Het is slim, maar voorspelbaar. De sp.a staat historisch erg zwak door hun verleden in het Agusta-schandaal. Door daar subtiel op te wijzen, probeert De Wever de aandacht wat af te leiden van zijn eigen minister. Maar dat is een trucje dat de meerderheidspartijen al sinds 2014 toepassen: telkens wanneer de sp.a kritiek heeft op het beleid, wijzen de meerderheidspartijen haar op het verleden. Dat werkte de eerste jaren, maar het lijkt nog maar weinig uit te halen. Bovendien is het schandaal ondertussen zulke proporties aan het aannemen, dat een bliksemafleider nog maar weinig effect heeft.”

  6. Waarom F-16's en geen drones?

    Hans vraagt zich af waarom we met het Belgisch leger geen drones gebruiken. “Als je dan toch wapens nodig hebt, is het toch belachelijk om kwetsbare mensen te trainen en in straaljagers te zetten? Ze zijn waarschijnlijk nu al overbodig en over 10 jaar helemaal belachelijk en te duur.”

    Jonas Muylaert: “Dat is een goeie vraag. Je hebt voor- en tegenstanders van het snel opnieuw aankopen van gevechtsvliegtuigen.”

    “Voorstanders hebben ongetwijfeld gelijk dat je niet als enige land met verouderde vliegtuigen kan blijven werken terwijl je coalitiepartners over ander materieel beschikken. Maar tegenstanders hebben ook een punt: het militair materieel evolueert zo snel. Misschien is het slim om die aankoop nog even uit te stellen, zodat je over tien jaar een veel slimmere en technologisch geavanceerdere aankoop kan doen.”

  7. Kan Vandeput aanblijven als minister of niet?

    Een vraag van Annabel: “Kan Steven Vandeput minister van Defensie blijven, of niet?”

    Jonas Muylaert: “Dat is een vraag die enkel Vandeput kan beantwoorden. En bij uitbreiding de hele regering. Het lijkt me toch heel moeilijk.” 

    “Vandeput is beschadigd als minister, zoals ook zijn voorzitter Bart De Wever gisteren toegaf in Terzake. Overal waar Vandeput het komende jaar naartoe gaat, zal de vraag klinken: "Weet je dat wel zeker? Ben je zeker dat de legertop niet tegen je liegt?" Dat lijkt me toch heel moeilijk vol te houden. Vandeput is voor een groot stuk zijn geloofwaardigheid kwijt. Binnen het leger ongetwijfeld, maar ook binnen de regering. De grote vraag is of hij zonder die geloofwaardigheid kan blijven functioneren.”

    'Vandeput is beschadigd als minister, zoals ook zijn voorzitter Bart De Wever gisteren toegaf'
    Chef politiek Jonas Muylaert
    Minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) in de commissie Defensie.Beeld Tim Dirven
  8. Kan de minister (te) gemakkelijk om de tuin worden geleid?

    “Militairen en hun geheimen, het is zo oud als straat”, beweert lezer Guido. “Het parlement (en ook de minister?) kan dus gemakkelijk om de tuin geleid worden door documenten niet openbaar te maken of achter te houden. Hoe kunnen wij dan wel de parlementaire controle verbeteren zonder gevoelige documenten in het rond te slingeren?”

    Jonas Muylaert: “Het is op zich bijzonder dat een minister geen controle heeft over zijn eigen administratie. In dit geval: het leger. Grote vraag is dan hoe het nu verder moet. Kan Vandeput verder als minister van Defensie? En zo ja, met deze legertop? Het lijkt mij van niet. In verband met je vraag over de parlementaire controle: die lijkt me net sterk genoeg aangezien een oppositiepartij erin geslaagd is iets te weten dat de minister zelf nog niet wist.”

  9. Is een motie van wantrouwen mogelijk?

    “Kan het parlement een motie van wantrouwen tegen minister indienen?”, vraagt Stavros zich af.

    Jonas Muylaert: “Zeker. Alleen heeft dat weinig zin als de meerderheid haar vertrouwen in de minister - en dus de regering - behoudt. Dan wordt de motie immers snel weer weggestemd en bevestigt dat enkel het vertrouwen in de minister. De motie zou dus contraproductief zijn.”

  10. Duidt het lek door sp.a op kwaad opzet?

    “Het feit dat belangrijke informatie achtergehouden wordt voor de minister is verontrustend”, vindt Jan. “Maar het feit dat interne militaire informatie naar buiten komt via een oppositiepartij, duidt dit niet op kwaad opzet?”

    Jonas Muylaert: “Sp.a heeft de studie blijkbaar niet enkel via het leger kunnen bemachtigen, maar ook via vliegtuigfabrikant Lockheed Martin. Het leger wilde de studie net stil houden. Maar het lijkt me geen probleem dat een oppositiepartij dit naar boven spit. Integendeel, het is net de rol van het parlement - en dus in eerste plaats de oppositie - om controle te oefenen op de regering.”

  11. Blazen de media dit dossier niet op?

    Frederick vraagt: “Blazen de media het belang van dit dossier niet op? Als we de legertop geloven, was dit rapport het niet waard om naar de minister te sturen. Als een kolonel dat zo beslist, wat is daar dan mis mee?

    Jonas Muylaert: "We leven nog altijd in een democratie, waarbij zulke beslissingen - het gaat hier over miljarden - door de politiek beslist moeten worden. Uiteraard zal de legertop een mening hebben over de aanschaf van die vliegtuigen, maar het is en blijft nog altijd aan de politiek om die beslissing te nemen. Uiteindelijk is dat een beslissing die door de hele ministerraad goedgekeurd moet worden, en dus niet alleen door Vandeput, laat staan door het leger."

    Beeld REUTERS
  12. Moeten die officieren niet voor de krijgsraad?

    Paul vraagt: “Kristof Calvo spreekt van een putsch. Is het achterhouden van het rapport inderdaad een vorm van landsverraad? Moeten die hogere officieren dan niet voor de krijgsraad?”

    Jonas Muylaert: “Dat denk ik wel. Dit is ongehoord. Zeker omdat uit e-mails gisteren bleek dat de legertop de informatie heel bewust uit handen van Vandeput wilde houden. Vier militairen staan nu tijdelijk op non-actief, maar er gaan zeker nog koppen rollen binnen het leger.”

  13. Waar blijft de verontwaardiging?

    Dirk vraagt: “Waar blijft de politieke verontwaardiging over deze dure, militaire natte jongensdroom?” Jonas, heeft de politiek al voldoende gereageerd?

    Jonas Muylaert: “Die politieke verontwaardiging is er toch? Er is dinsdag in spoedzitting een commissie bijeengeroepen. De oppositie is verontwaardigd, maar ook regeringspartijen Open Vld en CD&V hebben van zich laten horen. Jammer genoeg heeft de meerderheid wel een hoorzitting, waarbij de legertop zich zou komen verantwoorden in het parlement, uitgesteld tot midden april.”

  14. Had de minister niet beter zijn werk moeten doen?

    Jinling vraagt: “Dat de luchtmacht cruciale informatie heeft achter gehouden is één zaak. Maar had de minister als goede huisvader niet beter zijn werk moeten doen? Waarom heeft hij nooit zelf onderzocht wat de alternatieven waren voor de F16? Waarom heeft hij nooit zelf gevraagd of het mogelijk was om ze langer in dienst te houden? Dan was die heisa er toch niet geweest?”

    Jonas Muylaert: “Dat heeft hij op een bepaald moment wel gedaan. In 2015, toen nog niet beslist was om voor een vervanger van de F-16 te gaan, heeft Vandeput een studie voorgesteld aan de regeringstop waarbij hij stelde dat een levensduurverlenging tot 2035 zo'n 2,2 miljard kostte.” 

    “Vreemd genoeg is daar nooit verder op ingegaan en is de studie in de schuif beland. Nochtans werd daarin al geopperd dat er een haalbaarheidsstudie nodig was om dat verder te onderzoeken. Maar dat is dus nooit gebeurd.”

    Minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA).Beeld Tim Dirven
  15. Waarover gaat dit eigenlijk?

    Goeiemiddag en welkom bij deze allereerste DM Antwoordt. Jonas Muylaert, chef politiek is er bij ons komen bijzitten om uw vragen over deze F-16-hetze te beantwoorden.

    Jonas, misschien moeten we eerst kort even schetsen waar deze hetze precies over gaat. Wat is er aan de hand en waarom is dit dossier zo belangrijk? 

    Jonas Muylaert: "De kat is de bel aangebonden toen sp.a dinsdag het bestaan van een studie aankondigde naar een eventuele levensduurverlening van de F-16’s. Daaruit bleek dat het mogelijk is om de gevechtsvliegtuigen betrekkelijk langer te laten vliegen. Nochtans had minister Vandeput altijd ontkend dat er zo’n studie bestond. Dat die studie dan toch besteld was door het Belgische leger terwijl de minister dat altijd had ontkend, wekt tenminste de schijn op dat de minister ofwel loog in het parlement, ofwel niet op de hoogte was."


    Het wekt de schijn op dat de minister ofwel loog in het parlement, ofwel niet op de hoogte was
  16. DM Antwoordt vanaf 12 uur

    Vanaf 12 uur beantwoordt onze chef politiek hier de meest prangende vragen van onze lezers over de hetze rond de Belgische F-16's.

    Het inzenden van vragen is nu afgesloten.