Op Oscarjacht in Hollywood met Lukas Dhont (‘Girl’) en Felix van Groeningen (‘Beautiful Boy’): “Soms wil ik hier echt gewoon ‘cut the crap’ roepen”

“I know that most of you haven’t seen the film yet but I hope that you will be as enthusiastic about it as you are about this party.”

Lukas Dhont is even grappig als ontwapenend (en bloedeerlijk), wanneer hij op een frisse novemberavond in Hollywood een bonte menigte toespreekt die speciaal voor hem naar de eventruimte Voilà! is komen afzakken. Op de buitengevel: een gigantisch billboard van Girl, de Belgische Oscar-inzending die in de VS wordt verdeeld door het Oscar-hongerige Netflix. Binnenin: een paar honderd veelal onbekende acteurs, scenarioschrijvers, Astrid Bryan en minstens twee leden van de Oscars of Academy of Motion Pictures Arts & Sciences (AMPAS). Te weten: de plaatselijke Jacky Lafon, die in 1959 om een zonderlinge reden een lidkaart kreeg (ja, we hebben ze gezien), en Felix van Groeningen, die in 2014 werd gevraagd om toe te treden en niet geheel toevallig in town is – zijn Amerikaanse regiedebuut Beautiful Boy wordt eveneens getipt voor de Oscars.

Lees ook de review

‘Beautiful Boy’: de schoonheid en de horror van het ouderschap

Zal het dit feest zijn dat België straks zijn derde Oscar-nominatie bezorgt in minder dan tien jaar? Ongetwijfeld niet. Kan het kwaad? Evenmin. Als ons de daaropvolgende dagen één ding op het hart wordt gedrukt, dan is het dat Oscar-campagnes draaien om aanwezigheid. En hoeveel meer aanwezig kun je zijn dan met een billboard in Hollywood, en met Astrid Bryan?

“Oh, wordt Girl hier vanavond niet vertoond?”, vraagt een kortgerokte brunette die zich voorstelt als ‘an actress’, maar in werkelijkheid allicht de kost verdient als ‘a waitress’. Nee, dus. De film is vanavond de grote afwezige.

Maar het is toch veelzeggend dat iemand op een donderdagavond in Los Angeles liever naar een Belgisch transgenderdrama wil kijken dan cocktails drinken en delicieuze – “Are those vegan?” – aperitiefhapjes verorberen. Oké, dit is het hart van de Amerikaanse filmindustrie, maar in de woorden van Peter Debruge, de belangrijkste criticus van het Amerikaanse vakblad Variety (en grote Girl-fan): “Cinema leeft meer in Brussel en Parijs dan in LA.”

En toch is het vooral hier dat zowel Lukas Dhont als Felix van Groeningen de afgelopen weken hun zaak zijn komen bepleiten, en dat je ook effectief voelt dat er zowel voor Girl als voor Beautiful Boy liefde bestaat. In het geval van Girl draait alles rond de categorie Beste Niet-Engelstalige Film, in het geval van Beautiful Boy is alle hoop gevestigd op Timothée Chalamet voor Beste Mannelijke Bijrol. “Dat werd meteen duidelijk na de wereldpremière in september in Toronto”, vertelt Van Groeningen een paar dagen na de Girl-party aan de pool bar van het Roosevelt Hotel in Hollywood. “De eerste recensies waren oké, maar ze draaiden toch vooral rond de twee acteurs: Steve Carell en Timothée Chalamet. Over Steve wordt intussen alweer minder gesproken, maar Timothée blijft een kanshebber.”

Volgens het campagneteam van Amazon, dat Beautiful Boy in de VS verdeelt in de bioscoop en via zijn streamingplatform, maakt ook de feitelijke film nog kans op een Oscar-nominatie, net als Felix als scenarist of zelfs regisseur. “Maar ik voel dat zelf minder”, geeft Van Groeningen eerlijk toe. “Ik merk dat wie hem gezien heeft er kapot van is, en de feedback na de AMPAS-screenings is ook altijd enorm goed. Maar ondanks de goede start, is het in de VS niet de grootste kaskraker.” Hij pauzeert om van zijn glas water te drinken, terwijl Lukas Dhont al in de Smoky Margarita is gevlogen. “Maar onze publicist (een fancy woord voor pr-persoon, red.) verzekert mij dat je nooit iets mag uitsluiten: de word of mouth is goed, en er zijn altijd verrassingen.”

Dat laatste is ontegensprekelijk waar. Al zijn er elk jaar – tegen dat de Oscar-nominaties eind januari bekendgemaakt worden – toch misschien net iets meer zekerheden. Het circus is dan al zo lang bezig én iedereen praat hier dan al zo lang over niets anders dat je echt onder een steen moet hebben geleefd om niet te weten welke richting het uitgaat. (Het is nog relatief vroeg, maar dit jaar lijkt het in de belangrijkste categorieën op een strijd tussen A Star Is Born van Bradley Cooper, Green Book van Peter Farrelly, The Favourite van Yorgos Lanthimos en Roma van Alfonso Cuarón uit te draaien. Dat laatste is vervelend voor Girl, want Roma is ook de Mexicaanse Oscar-inzending voor niet-Engelstalige film, en hij zit eveneens in de portefeuille van Netflix.)

For your consideration

“Thank you, Brad.” We gaan er louter van uit dat Felix van Groeningen iets in die trant heeft gezegd, nadat hij op 4 november de Hollywood Film Award voor Breakthrough Director kreeg uit handen van Brad Pitt, want van de ceremonie bestaat geen video. “In feite is het ook geen echte award”, vertelt Peter Debruge. “Het maakt deel uit van een soort ecosysteem dat de voorbije decennia rond de Oscars is ontstaan, en dat bestaat uit filmfestivals en organisaties die een graantje van de Oscars willen meepikken. Ze delen gretig prijzen uit aan acteurs en filmmakers, die op hun beurt gretig op de uitnodigingen ingaan omdat ze in de aanloop naar Oscars zo veel mogelijk in de kijker willen lopen. En echt of niet: het is altijd beter dat iemand anders zegt hoe goed je bezig bent dan dat je dat zelf moet doen met een pagina advertentie in de vakbladen.”

Debruge voegt er eerlijkheidshalve onmiddellijk aan toe dat ook dat laatste nog veelvuldig gebeurt, en dat bladen als Variety en The Hollywood Reporter evengoed deel uitmaken van dat ecosysteem. “Die advertenties, waar in het groot ‘for your consideration’ op staat, zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van onze jaarlijkse inkomsten. En als iemand dan uiteindelijk een prijs wint, neemt iedereen die er ooit mee gewerkt heeft ook nog eens een advertentie om hem of haar te feliciteren.” Debruge ziet er vooral de humor van in. “Geen enkele andere industrie die zichzelf zo uitvoerig fêteert als de entertainmentindustrie.”

En daarvan zijn de Hollywood Film Awards dus een goed voorbeeld. De dingen zijn in handen van een bedrijf dat eveneens de American Music Awards (de Grammy’s van den Aldi) en de Golden Globes (de Oscars van den Aldi) organiseert, en niemand die precies weet hoe ze bij de winnaars uitkomen. “Behalve dat er wordt over onderhandeld”, aldus Scott Feinberg, de Oscar-watcher van The Hollywood Reporter. “En als je dan zegt dat Brad Pitt, die anders ver nooit ergens zijn gezicht laat zien, beschikbaar is om een award uit te reiken, dan verhoogt dat de kansen van Beautiful Boy.” Pitt is, moet u weten, een van de producenten van de film.

Feinberg beantwoordt de metersgrote frons op ons voorhoofd met een strenge ‘als je hier aan de bak wil komen, moet je het spel meespelen’-blik. Ja, het is goed mogelijk dat de meeste aandacht die avond ging naar Brad Pitt, “maar intussen is ook de titel van de film nog eens gevallen”, aldus de journalist, “en er zijn weer wat meer mensen in de industrie die weten wie Felix van Groeningen is.”

De Belgische regisseur vindt het zelf ook prima. “Je staat er toch maar”, grinnikt Van Groeningen, “voor een zaal vol celebrity’s. Want dat is het maffe aan heel dat awards season: iederéén komt ervoor naar buiten.” Meer nog, zegt Feinberg: “Het Oscar-seizoen is dé tijd van het jaar geworden om deals te maken en projecten in gang te steken.” Een bekend voorbeeld: na een Oscar-screening van 12 Years a Slave, die een paar maanden later als grote winnaar uit de bus zou komen, geraakt de moderator van de aansluitende Q&A aan de praat met de producenten van de film over zijn eigen project. De man heette Barry Jenkins en zijn project Moonlight. Feinberg: “Drie jaar later snoepten ze er de Oscar van La La Land mee af.”

“Het gaat écht niet enkel om winnen”, voegt Peter Debruge toe. “Ja, natuurlijk wou Michaël Roskam een Oscar winnen voor Rundskop. Maar door zo hard campagne te voeren en overal aanwezig te zijn, gaf hij ook aan dat hij uit het juiste hout gesneden was om in deze stad te werken. Hij had aan de lopende band meetings met agentschappen en productiehuizen, las alle scenario’s die hem werden toegestopt, was aanwezig toen Michael Mann (de maker van onder meer ‘Heat’ en ‘The Insider’, red.) de shortlist voor niet-Engelstalige film bekendmaakte, en nog geen jaar later was hij samen met Mann een tv-serie voor HBO aan het voorbereiden. De serie is er nooit gekomen, de film The Drop wel. Dus als Lukas Dhont geïnteresseerd is in een Amerikaanse carrière, dan kunnen dit de belangrijkste weken uit zijn leven zijn.”

Amazing

“Hi, Lukas. I’m here to take you to your meeting.”

Het fijne aan een week met Lukas Dhont in LA optrekken, is hoe vaak je te horen krijgt dat de Belgische Oscar-inzending van dit jaar ‘amazing’ is. Het minder fijne is dat je geen gesprek van vijf minuten met hem kan voeren, zonder dat iemand hem komt wegsnoepen. Voor een vergadering, om hem “vijf minuten” aan iemand voor te stellen of voor een van de 137 Q&A’s die zijn leger publicisten op zijn planning heeft gezet. “Ik weet zelfs niet hoeveel publicisten er precies aan Girl werken”, geeft de regisseur toe. “Bij Netflix lijken ze erin te grossieren. Er is zelfs iemand die zich specifiek met de lgbtq-gemeenschap bezighoudt. Maar Lisa Taback is degene die alles leidt.”

We hebben Taback, die van 1996 tot 2014 bij verschillende succesvolle Oscar-campagnes voor Harvey Weinsteins Miramax betrokken was en sinds enkele maanden exclusief voor Netflix werkt, een aantal mails gestuurd, maar nooit antwoord gekregen. Volgens de ene lag dat aan “de drukke tijd van het jaar”. De andere was wellicht eerlijker: “Niemand wil luidop gezegd hebben dat het niet louter draait om de beste film, dat er een hele machine achter zit.”

In een van de zeldzame interviews die er met haar op het net te vinden zijn, stelt Taback dat ze niet kan werken zonder een sterke film. En hoe je het ook draait of keert: weinig Oscar-winnaars die het de afgelopen jaren niet verdienden. Tegelijkertijd is het geen toeval dat ‘haar films’ altijd zo veel nominaties en beeldjes vergaren. Twee jaar geleden was ze zelfs zo succesvol dat ze twee compleet uiteenlopende films in polepositie bracht: La La Land en Moonlight. Toen duidelijk werd dat beide ook effectief kans maakten, kon ze niet anders dan één ervan naar een concurrerende publicist doorschuiven. Taback bleef werken op La La Land… en werd tot ieders verbazing geklopt door Moonlight.

“De truc is om een film te laten leven”, vertelt Van Groeningen, “en daarvoor moet je niet alleen zo veel mogelijk screenings organiseren, je moet er ook zo veel mogelijk zelf bij zijn en met het publiek in gesprek gaan.” Zoals Lukas Dhont op een woensdagnamiddag in november doet in de belachelijk luxueuze privébioscoop van UTA (United Talent Agency), het agentschap van onder meer Angelina Jolie, Guns N’ Roses en Ai Weiwei. UTA wil ook Dhont érg graag tekenen, maar dat willen nog meer grote agentschappen, en dus heeft UTA voor zijn ‘talenten’ een privéscreening van Girl georganiseerd. Om te tonen dat het hen menens is.

Hoeveel van de aanwezigen lid zijn van AMPAS, is niet meteen duidelijk. Maar op zich doet dat er niet toe: het zijn allemaal mensen die in de industrie werken, en als die iets goed vinden, vertellen ze dat – “I just saw this amazing movie today!” – sowieso verder. Voor Dhont en de campagne van Girl is het sowieso ook een serieuze opsteker om door een entertainmentreus als UTA ondersteund te worden. Die vist lang niet naar elke regisseur die meedingt naar de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film. Integendeel.

Of Dhont daarmee straks ook bij UTA tekent? “We zullen zien”, zegt hij stoïcijns kalm, nadat hij na de screening een Q&A heeft gedaan en een stevig rondje handen heeft geschud. “Mijn manager is ermee bezig.”

Nu nog een privéchauffeur.

“Die heb ik hier ook.”

Van Groeningen moet erom lachen: “Toen we hier in 2010 met De helaasheid der dingen zaten, hadden we echt geen idee waarmee we bezig waren. We hadden een slechte verdeler, een slechte publicist, ‘en we zullen wel zien wat er gebeurt’. De Oscar-campagne van Rundskop was de eerste die professioneel is aangepakt en waar we allemaal veel van hebben geleerd.” En natuurlijk moet je dan ook nog altijd chance hebben, gelooft Van Groeningen – er zijn dit jaar 87 niet-Engelstalige films ingestuurd. Maar met een film die vlot over de tongen rolt, zoals Girl, en een verdeler als Netflix kom je een heel eind.

Harvey Weinstein

“Er zijn weliswaar twee manieren om over de tongen te rollen”, waarschuwt Peter Debruge. “Een goede en een slechte. Harvey Weinstein was een meester in het binnenhalen van Oscars – enerzijds omdat hij zijn sterren overuren deed kloppen, anderzijds omdat hij negatieve verhalen over de concurrentie de wereld instuurde.” Het bekendste en láng niet enige voorbeeld is Shakespeare in Love, een sympathiek filmpje dat op vraag van Weinstein ‘een Oscar-vriendelijker einde’ kreeg en waarvan de volledige cast vervolgens een planning in de bus vond om drie maanden lang – langer dan de opnames hadden geduurd – handjes te schudden. Op hetzelfde moment was een pr-bedrijf bezig met een anti-campagne tegen de gedoodverfde favoriet Saving Private Ryan.

“And the Oscar goes to … Shakespeare in Love!”

De tactieken die Weinstein heeft ontwikkeld zijn vandaag veelal de norm geworden. “Maar dat weet je dan ook op voorhand”, zegt Scott Feinberg zonder verpinken. “Als jouw Oscar-campagne van de baan wordt gereden door geruchten of negatieve verhalen, dan betekent dat maar één ding: je had een betere publicist moeten inhuren. In een Oscar-race moet je op alles kunnen anticiperen.”

Lukas Dhont weet er intussen alles van. “Onze strategie bestaat uit Girl aan zo veel mogelijk mensen laten zien – want wie hem heeft gezien, is meestal superenthousiast – en uit problemen tackelen.” De ‘problemen’ waar hij het nog vrij eufemistisch over heeft, zijn giftige artikels en reacties op sociale media die in hoofdzaak gaan over het feit dat Dhont geen transgender heeft gecast voor de hoofdrol én dat hij als cisgender duidelijk niet snapt hoe het is om transgender te zijn – “anders zou hij veel minder met de penis van zijn protagonist bezig geweest zijn”.

De regisseur zucht. “Ik probeer daar allemaal vree strategisch mee om te gaan, maar soms wil ik echt gewoon ‘cut the crap’ roepen. Je zit met een president die transgenders niet eens bestaansrecht wil geven, en Girl is het probleem?! En het is niet dat ik het totaal niet snap: mensen zijn kwaad dat ze als transgender niet genoeg kansen krijgen, en natúúrlijk is het verhaal van de film niet het verhaal van elke transgender. Maar er zijn wel degelijk ook transgenders die mij komen vertellen dat ze zich in de gevoelswereld van de protagonist herkenden, en er zijn cisgenders die zeggen dat ze door naar de film te kijken anders over transseksualiteit zijn beginnen nadenken. Maar als dat allemaal niet belangrijk is omdat het jouw verhaal niet is, of omdat ik de hoofdrol niet aan jou heb gegeven…”

“Serieus?”, reageert Van Groeningen vol ongeloof op de perikelen van zijn jonge collega. “Dan valt hij bij ons precies nog mee. Al zijn er ook al artikels over Beautiful Boy verschenen waar ik niet echt vrolijk van word.” Hij heeft het over artikels die kritiek uitten op het feit dat Van Groeningen in Beautiful Boy het verhaal vertelt van een drugsverslaafde met rijke, blanke ouders. “Zo kunnen we ook afkicken, hoor.”

“Al heel mijn leven krijg ik te horen dat ik moet stoppen met films te maken over marginalen”, reageert Van Groeningen gelaten. “Dan maak ik er een over rijke mensen, en krijgen we dit! Terwijl ik vooral wou duidelijk maken dat drugs iederéén treffen. Ja, die personages zijn rijk. Ja, ze zijn blank. En nóg geraken ze er niet uit! Dat is toch een ongelooflijk straf verhaal? Maar dan zeggen de publicisten van Beautiful Boy mij dat ik dat zo niet mag zeggen, want dan gaan sommigen zich beledigd voelen. Man, alles ligt hier zó gevoelig. Ik heb er het schijt aan.” Hij schatert, en Dhont ook.

“Nog een cocktail, gasten?”

Scorsese op de rode loper

Wanneer we Lukas Dhont twee dagen later terugzien, weet hij te vertellen dat intussen ook Cate Blanchett en Nicole Kidman Girl hebben gezien. Van Peter Debruge horen we dan weer dat Netflix ook de campagne van Roma flink aan het opdrijven is. “Ze hebben net een screening georganiseerd waarvoor Martin Scorsese op de rode loper is verschenen.” Dhont: “En ik hoor hier ook steeds meer mensen bezig over The Guilty, de Noorse Oscar-inzending.” Het is nog meer dan een maand voor de bekendmaking van de shortlist van de negen niet-Engelstalige films (17 december) en nog meer dan twee maanden voor de bekendmaking van de finale nominaties (22 januari), maar in de loopgraven van Hollywood woedt de pr-oorlog hevig.

“En wie weet,” zegt Debruge, “duikt er de komende dagen nóg een stevige concurrent op. Van de 87 niet-Engelstalige Oscar-inzendingen heb ik er zelf misschien dertig gezien, en ik doe dit voor mijn beroep. Hoeveel films denk je dat de meeste Oscar-leden elk jaar zien?”

Van Groeningen beaamt. “Ik breng sowieso elk jaar mijn stem uit voor Beste Film en Beste Regisseur, maar hoeveel films ik effectief zie, verschilt sterk van jaar tot jaar. Als ik bezig ben met het schrijven van een scenario, zie ik er haast geen. Maar als ik tijd heb, jaag ik er in recordtempo al die Oscar-screeners door.” Oscar-leden krijgen van bijna elke belangrijke film een dvd of ‘screener’ toegestuurd. “Maar mijn screeners worden naar mijn adres in België opgestuurd, en ik heb de afgelopen maanden vooral hier gezeten.” Hij lacht. “Ik heb dus in feite geen flauw idee hoe sterk de concurrentie is.”