Winnaar Nemo: "Ik hoop dat het Songfestival kan blijven staan voor liefde en vrede"

Nemo Mettler (24) won gisteren voor Zwitserland het 68e Songfestival met het lied 'The code'. Daarin zingt Nemo over de zoektocht naar zichzelf als non-binair persoon, iemand die zich niet identificeert als man of vrouw. Een boodschap in verschillende muziekstijlen, toonvast gezongen, in combinatie met een intense act op een draaiende schijf.

Het leverde Nemo 591 punten op, een van de hoogste scores van de laatste jaren. 355 punten kwamen van de internationale vakjury's van de deelnemende landen, Nemo kreeg van maar liefst 22 van de 37 vakjury's het maximum van 12 punten. Van het televotende publiek kreeg Nemo 236 punten.

Overweldigd en emotioneel nam Nemo (die zich identificeert als non-binair en de voornaamwoorden 'die' en 'hun' verkiest, red.) op het podium diens trofee in ontvangst. Al even overweldigd en emotioneel verscheen die op de persconferentie nadien. "Zoiets heeft mijn brein nog nooit eerder moeten verwerken. Ik ben dankbaar voor deze hele ervaring, voor alle vrienden onderweg."

'The code' gaat over "de weg die ik afgelegd heb toen ik me realiseerde dat ik me noch man, noch vrouw voelde", vertelde Nemo, die de voorkeur geeft aan genderneutrale voornaamwoorden. Het is een verhaal dat duidelijk aansloeg bij de jury en het publiek.

"Weten dat een lied dat mijn leven veranderd heeft en waarin ik spreek over mijn verhaal, zoveel mensen geraakt heeft, zoveel mensen inspireert om trouw te blijven aan hun eigen verhaal... Dat is het meest waanzinnige dat mij ooit overkomen is. What the f***!"

Nemo is de eerste non-binaire persoon die het Songfestival wint, en daarmee schrijft die geschiedenis. Die is trots dat die de trofee in ontvangst mocht nemen voor "mensen die zichzelf durven zijn, mensen die gehoord moeten worden, begrepen. We hebben meer compassie nodig, meer empathie."

Tijdens de openingsceremonie verscheen Nemo niet alleen met de Zwitserse vlag, maar ook met een vlag die de non-binaire gemeenschap vertegenwoordigt. De organisatie verbiedt nochtans elke vlag die niet tot een van de deelnemende landen behoort. "Ik moest de vlag mee naar binnen smokkelen", vertelde Nemo. Die betreurt dat. "Ik vind het gek dat zoiets niet mag."

Het was een op zijn zachtst gezegd een bewogen editie van het Songfestival. Er was heisa over de deelname van Israël vanwege de oorlog in Gaza. Tijdens de repetities, de halve finale en de finale werd zangeres Eden Golan uitgejouwd door de aanwezigen in de zaal. Daarnaast was er de onverwachte uitsluiting van de Nederlandse zanger Joost Klein, na een incident met een medewerkster van het Songfestival.

Tijdens de persconferentie verwees Nemo naar de hetze van de voorbije week. "Deze hele ervaring was intens, en niet de hele tijd aangenaam. Er waren heel wat dingen waardoor het leek alsof het niet allemaal om liefde en eenheid ging. Dat maakte me erg droevig."

"Tegelijk was hier ook veel liefde. Veel mensen die bij elkaar kwamen, veel verschillende culturen die elkaar ontmoetten, mensen die vol positiviteit naar muziek kijken. Dat geeft mij hoop."

"We moeten eraan werken om zo'n omgeving te creëren. We moeten onszelf afvragen wat zo'n omgeving betekent. En waar we voor willen staan. Ik hoop dat het Songfestival blijft staan en kan blijven staan voor vrede en liefde in de toekomst. Ik denk dat daar nog werk aan is."

Die kreeg ook een vraag over Joost Klein, maar wilde daar niet op reageren. "Ik heb me daar nog niet echt in verdiept. Ik denk niet dat ik er iets over kan zeggen, omdat ik de details niet ken. Ik kan er niks slims over zeggen."

In hun enthousiasme bleek Nemo al brokken gemaakt te hebben. "Ik brak niet alleen 'the code', maar ook de trofee. En ik heb mijzelf gesneden in mijn duim. Het deed nogal pijn, maar het is oké. Ik kreeg ook een nieuwe trofee, dus technisch gezien heb ik er nu 2."