‘Schotland zal druk opvoeren’: uw vragen over het ontslag van May beantwoord door onze expert
De Britse premier Theresa May heeft haar vertrek als partijvoorzitter en premier aangekondigd. Op vrijdag 7 juni beginnen de verkiezingen voor haar opvolging. Wat betekent dit voor de brexit? Herlees hier de antwoorden van onze journalist Maarten Rabaey op lezersvragen.
Live
Komt David Cameron nog in aanmerking om May op te volgen? - Philippe Richard
Ex-premier David Cameron houdt zich volgens de laatste berichten bezig met het schrijven van zijn memoires, het geven van goedbetaalde lezingen en joggen. Zijn politieke rol bij de Conservatieven is uitgespeeld.
Bestaat de kans dat de EU de deal geheel/deels wil heronderhandelen? - Tom D.
De houding van de EU zal mee bepaald worden door de Europese parlementsverkiezingen van zondag. De uitslag daarvan zal de machtsverhoudingen tussen de politieke families en de lidstaten in de EU veranderen. Een nieuwe heronderhandeling lijkt op dit moment onwaarschijnlijk, omdat de Raad van regeringsleiders zich de komende maanden zal focussen op de verdeling van de nieuwe topjobs én de Europese agenda voor de komende vijf jaar. Niettemin zullen ze Mays opvolger over de vloer krijgen, en de nieuwe premier zal niet anders kunnen dan een voorstel doen om het huidige akkoord met de EU op een aantal vlakken aan te passen. Of dat aanvaardbaar zal zijn voor Brussel? Wait and see.
Het aangekondigde ontslag van de Britse premier Theresa May verandert volgens de Commissie niets aan het standpunt van de EU over het brexit-scheidingsakkoord. Dat zei een woordvoerster van Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker zopas. De Commissie gaat er nog altijd van uit dat de Britten de EU eind oktober verlaten.
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie.Beeld REUTERS Nieuw referendum?
Waarom willen de Britten geen nieuw referendum? De grote meerderheid wil niet uit de EU stappen? - Lut Scheelen
De steun voor een nieuw referendum groeit, maar er is vooralsnog geen parlementaire meerderheid om een volksraadpleging te organiseren. Peilingen zijn ook erg tegenstrijdig over hoe mensen zouden stemmen. Alles hangt af van de vraagstelling. Als de vraag zwart-wit Remain/Leave zou zijn, kan Remain volgens polls winnen. Maar de Conservatieven zouden wellicht eisen dat de vraag gaat over een zachte of een harde brexit.
Het Britse parlement stemde tegen een no deal-brexit. Wat is daar nog het gewicht van? Stel dat een harde brexiteer May opvolgt: moet die zich daar dan aan houden? - Pier
De moties die gestemd werden in het Lagerhuis, waren niet-bindend. De nieuwe premier hoeft zich daar dus juridisch gezien niet aan te houden, maar politiek zou het onverstandig zijn om dat niet te doen.
Wat met de Europese studenten die zich normaal in 2020 nog aan een verlaagd tarief konden inschrijven aan de Britse universiteiten? - Lotte
De Europese studenten zullen moeten afwachten of er nu alsnog een geordend vertrek komt (zachte brexit) of een no deal-brexit. Bij een geordend vertrek zouden in 2020 dezelfde regels als nu nog van kracht moeten blijven, omdat dit binnen de transitieperiode van twee jaar valt. Bij een harde brexit komt alles op losse schroeven te staan. Je kan in dat geval wel verwachten dat er over dergelijke zaken snel wederzijdse akkoorden zullen worden gesloten, omdat universitaire samenwerking zowel voor de EU als het VK van levensbelang is.
Wat zijn de gevolgen voor Ulster en Schotland? - Herman Weyn
Noord-Ierland (Ulster) heeft al een tijdje geen devolved government, een deelregering, door onoverbrugbare geschillen tussen unionisten en republikeinen. Premier May is er niet in geslaagd om dit op te lossen. Verwacht wordt dat de volgende premier hier wel in zal moeten investeren. Een akkoord over een nieuwe Noord-Ierse deelregering is eigenlijk cruciaal om bij een brexit een definitief vergelijk te vinden over de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek.
Schotland zal de druk opvoeren op de nieuwe premier om tegemoet te komen aan hun eisen voor een zachte brexit of een nieuw brexit-referendum. Zoniet dreigt SNP-minister-president Nicola Sturgeon met een nieuw onafhankelijkheidsreferendum.
Sturgeon zei zopas: "Haar vertrek zal de brexit-janboel die de Tories hebben gecreëerd, niet oplossen. Dat kan alleen als we de kwestie weer aan het volk voorleggen. Het voelt in de huidige omstandigheden ook verkeerd aan dat er opnieuw een Tory het roer van Downing Street 10 in handen neemt zonder nieuwe verkiezingen. Het vooruitzicht op een hardline-brexiteer die premier zal worden en die kan dreigen met een no deal-brexit, is zeer verontrustend."
Wie volgt May op?
Kan iemand uit de oppositie de plaats van Theresa May innemen? - Sara
Nee. Ze wordt nu opgevolgd door de nieuwe partijleider van de Conservatieven, die vanaf 7 juni zal worden verkozen. Als hij of zij faalt en er volgen nieuwe verkiezingen, maakt de oppositie wel een kans om een premier aan te leveren, al zijn de peilingen voor bijvoorbeeld Labour op dit moment ook niet goed. De partij is ook verdeeld over de brexit.
Voor de opvolging van May is Boris Johnson topfavoriet, maar er zijn al 16 andere kandidaten die zijn kandidatuur nog zullen bestrijden. Daaronder bevinden zich gewezen brexit-minister Dominic Raab, huidig buitenlandminister Jeremy Hunt en huidig milieuminister Michael Gove. Hunt wordt door velen gezien als een pragmatische compromiskandidaat mocht Johnson het niet halen.
Boris Johnson is topfavoriet om Theresa May op te volgen.Beeld Thomson Reuters Zal de brexit nu nog langer uitgesteld worden? - Imke
Langer uitstel van brexit is mogelijk, maar dat moet dan overeengekomen worden tussen de nieuwe Britse premier en de Europese Raad van regeringsleiders en staatshoofden. Ook de houding van de nieuwe EU-Commissie en het nieuwe EU-parlement zal een rol spelen. De huidige onderhandelaars, Michel Barnier voor de Commissie en Guy Verhofstadt voor het Parlement, schuiven wellicht door naar andere posities. Barnier wordt bijvoorbeeld getipt als nieuwe Commissievoorzitter.
Michel Barnier wordt getipt als nieuwe voorzitter van de Europese Commissie.Beeld EPA Kan het VK beslissen om voor 31 oktober met een no deal op te stappen of hebben ze daarvoor het akkoord van de EU nodig? - Luc
De regering van het Verenigd Koninkrijk kan in theorie elk moment beslissen om met een no deal op te stappen. In de praktijk zou deze datum wellicht 31 oktober worden, omdat dan het uitstel afloopt dat Londen van Brussel kreeg om het brexitakkoord van ontslagnemend premier Theresa May goed te keuren. Zowel het VK als de EU hebben noodscenario's klaarliggen voor een 'harde brexit', zonder akkoord, al beseft iedereen dat er dan onbetreden paden worden ingeslagen. Dit zou immers betekenen dat er geen transitieperiode komt van 21 maanden, en er meteen onder meer douaneheffingen volgens de WTO-regels van kracht worden. Omwille van de voorspelde economische schade die een harde brexit met zich zou meebrengen, wordt er toch van uitgegaan dat Mays opvolger een compromis zal zoeken.
Komt er een nieuw referendum? - Freddy Vyvey
Een nieuw referendum is de wens van een deel van de oppositie, maar dat is nu onwaarschijnlijk. Een nieuwe Conservatieve premier zal zich eerst concentreren op het zoeken naar een compromis om de brexit mogelijk te maken. Pas als hij of zij zou mislukken in die opdracht en er nieuwe verkiezingen zouden volgen, zal een nieuw referendum opnieuw ter sprake komen.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
