De strijd om de 22 miljard van de staatsbon: banken doen er alles aan uw geld weer binnen te slepen

“Eenieder zit daarnaar te kijken.” KBC-topman Johan Thijs gaf donderdagochtend op de presentatie van de kwartaalresultaten van zijn bank grif toe dat de hele markt toewerkt naar september. Op 4 september verloopt de staatsbon van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) en valt er heel wat ‘vers’ geld te verdelen.

Pro memorie: de overheid lanceerde vorige zomer een staatsbon met de expliciete bedoeling de competitie aan te gaan met de spaarboekjes van de banken. Volgens Van Peteghem - en vele anderen met hem - wachtten zij veel te lang met het verhogen van de spaarrentes nadat de Europese Centrale Bank (ECB) haar beleidsrente had opgetrokken.

De staatsbon met een rendement van 2,81 procent bleek een schot in de roos - mede dankzij de lagere roerende voorheffing van 15 procent in plaats van de normale 30 procent. In totaal kochten Belgen voor 21,9 miljard euro aan staatsbonnen. Dat geld kwam in grote mate van bankbalansen. Zo werd de staatsbon een onverwachte ‘stresstest’ voor ons bancair systeem, aldus Steven Vanackere, vicegouverneur bij de Nationale Bank op een persconferentie gisteren.

Banken willen dat geld graag terug. “Zeker omdat verschillende van hen zelf veel geld verloren door de staatsbon”, zegt Gert-Jan Verdickt, professor financiële economie (University of Auckland).

Van die bijna 22 miljard euro is “destijds 5,7 miljard euro bij KBC weggevloeid”, weet Thijs. “Uiteraard bekijken we hoe dat geld kan terugkomen. Iedereen zit zich een beetje voor te bereiden op die vervaldag in september.”

“Ook is dit een manier voor hen om nieuwe klanten aan zich te binden”, zegt Verdickt. Als het even kan, plukken ze graag een deel van de oude klanten van concurrenten in. Belgen staan er nu eenmaal niet om bekend snel te veranderen van financieel product, en al zeker niet bij de groep defensieve beleggers op wie de staatsbon zich hoofdzakelijk richtte. Lees: de bank die nu beleggers weet te overtuigen, kan die wellicht voor enige tijd aan zich binden.

Kasbon

KBC begon recent zelf met het aanschrijven van klanten met een nieuw aanbod, zo berichten de kranten van Mediahuis eerder deze week. Klanten die intekenden op de staatsbon kregen het aanbod van de bank om nu al in te tekenen op een termijnrekening met het geld dat ze in de staatsbon investeerden. De bank biedt een rente van 3 procent voor een looptijd van zes maanden en 2,75 procent voor een jaar.

Officieel wil de bank niet reageren op die berichten en verwijst ze naar het hele gamma aan financiële producten die het aanbiedt. “De voorbije kwartalen is er voor de hele KBC Groep, dus niet alleen België, sowieso een verschuiving van zicht- en spaarrekeningen geweest naar termijnrekeningen, maar ook beleggingsfondsen en levensverzekeringen”, zegt woordvoerster Viviane Huybrecht.

Ook bij de andere grootbanken willen ze niet gezegd hebben dat ze zich specifiek richten op de mensen die binnenkort het geld uit hun staatsbon terugzien. Al lijken bijvoorbeeld Belfius en BNP Paribas dat wel te doen door nu al een kasbon in de markt te zetten. Dat uit onbruik geraakte product maakt recent plots opnieuw zijn opwachting.

BNP Paribas kondigde de kasbon deze week aan. De bank biedt ze aan met een looptijd van één jaar. Die krijgt een brutorente van 3 procent en nettorente van 2,1 procent. In de komende weken zullen er nog volgen, klinkt het. Daarmee volgde BNP eigenlijk in de voetsporen van Belfius, dat een maand eerder al zo’n kasbon had geïntroduceerd. Ook Belfius biedt het product met looptijd van een jaar aan. Al geeft de bank evengoed kasbonnen van twee, drie, vier tot zes en zeven tot tien jaar uit - telkens met een lagere rentevoet, van 3 procent bruto (een jaar) tot 2,3 procent bruto (zeven tot tien jaar).

Zakenkrant De Tijd merkte donderdag op dat ook verzekeraars AG Insurance en Ethias zich in de debatten mengen. Zij zouden via spaarverzekeringen, zoals de tak21-verzekeringen, proberen om kleine spaarders aan zich te binden. Die levensverzekering biedt een gegarandeerd rendement.

Vuurwerk

Erg happig om in hun kaarten te laten kijken, zijn de (groot)banken niet. “Ik verwacht nog wel wat, ook van kleinere spelers in ons land zoals Argenta, AXA of Deutsche Bank”, zegt Pascal Paepen, professor aan de KU Leuven en medeoprichter van Spaarvarkens.be. “Zij zetten een jaar geleden termijnrekeningen in de markt als concurrentie voor de staatsbon. Die zullen rond dezelfde tijd vervallen en bovenop de 22 miljard nog een paar extra miljard in de markt brengen.”

Is dit dan het moment om een afspraak te maken met uw bankdirecteur? Paepen is nog niet onder de indruk van het aanbod dat er nu is. Zijn advies? “Wacht rustig af, dat is in uw voordeel”, zegt hij. “Ik ben er redelijk zeker van dat geen enkele adviseur sparen en beleggen bij een bank vakantie zal kunnen nemen in augustus: dan verwacht ik nog vuurwerk.”

Al tempert hij in een adem de verwachtingen. Het is niet dat banken tegen dan een product zullen kunnen aanbieden aan dezelfde voorwaarden als de staatsbon destijds. “Naar alle waarschijnlijkheid begint de rente te zakken in juni”, zegt Paepen. “Banken zullen daardoor geen fenomenaal mooie voorstellen kunnen doen met een vergelijkbaar rendement zoals de staatsbon een jaar geleden.”