Live Dodenherdenking | Lees hier terug hoe herdenking op de Dam verliep
- Nederlandse oorlogsslachtoffers herdacht
- Nationale Herdenking op de Dam
- Extra maatregelen uit vrees voor verstoring
- Twee minuten stilte om 20.00 uur
Hoe beleef jij Dodenherdenking? Stuur je video of foto naar redactie@nu.nl en laat het ons weten.
Liveblog
zaterdag 4 mei om 20:52
zaterdag 4 mei om 20:47
De man die eerder werd afgevoerd door de politie, werd aangehouden toen hij een spandoek wilde ontvouwen, meldt de politie. Hij werd vlak voor de twee minuten stilte meegenomen en heeft de stilte dus niet verstoord. Op de Dam was, net als vorig jaar tijdens de Dodenherdenking, een groepje demonstranten aanwezig dat aandacht vroeg voor de politieke situatie in Oeganda. De overgebleven betogers bleven stil tijdens de twee minuten stilte om 20.00 uur.
De demonstranten zijn boos dat "de genocide in Gaza veel aandacht krijgt, dat in tegenstelling tot de Oegandese genocides". Het legt volgens de betogers "de hypocrisie van het Westen" bloot. "Net als de ongewapende burgers van Gaza worden de Oegandezen geconfronteerd met wapens die door het Westen worden geleverd. Het neokoloniale beleid dat een heel continent verarmt en leidt tot stille genocides noemen we afrocide", zeggen ze.
zaterdag 4 mei om 20:31
Er worden opnieuw kransen gelegd, onder meer door vertegenwoordigers van de Staten-Generaal. Ook demissionair minister-president Mark Rutte legt een krans, net als burgemeester Femke Halsema.
zaterdag 4 mei om 20:28
zaterdag 4 mei om 20:27
In haar toespraak op de Dam vraagt de burgemeester om "een zacht gemoed voor al die mensen die de wond van oorlog elke dag voelen". "Wij, hier verzameld, zijn de erfgenamen van een zwaar bevochten vrede", zegt ze. "Laten wij die erfenis - onze open samenleving - beschermen."
In haar toespraak wijst Halsema op oorlogswonden - "pijn, een diep gevoel van verlatenheid, van onveiligheid" - die nooit helen. "Ook nu, onder ons, zijn er zovelen - van wie we de verhalen niet eens bekend zijn - die de last van oorlog met zich meedragen", zegt de burgemeester.
"Soms klinkt meningsverschil zo luid dat het ons mededogen overstemt", gaat ze verder. De burgemeester besluit haar toespraak met de woorden: "Laten we soms even stil zijn. Laten we elkaar tot troost zijn."
zaterdag 4 mei om 20:23
zaterdag 4 mei om 20:20
Femke Halsema is begonnen aan haar toespraak. De burgemeester van Amsterdam volgt daarmee komiek André van Duin op, die vorig jaar sprak tijdens de Nationale Herdenking.
zaterdag 4 mei om 20:16
- Een krans voor mensen die gevangen werden genomen en vermoord omdat zij in verzet kwamen en opstonden voor de rechten van anderen.
- Een krans voor de meer dan 100.000 Joden, Roma en Sinti die werden vervolgd en vermoord in concentratie- en vernietigingskampen enkel en alleen om wie zij waren.
- Een krans voor burgers die het leven verloren door onder andere oorlogsgeweld, bombardementen, willekeur, verwaarlozing, uitputting, honger, gebrek en schaarste.
- Een krans voor alle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië, als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld, uitputting, honger en dwangarbeid tijdens en direct na de Japanse bezetting en de daaropvolgende koloniale oorlog.
- Een krans voor alle militairen en al het koopvaardijpersoneel, omgekomen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog en nadien in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.
zaterdag 4 mei om 20:12
Verschillende groepen nabestaanden leggen kransen namens de eerste generatie oorlogsgetroffenen. Die zijn voor meerdere groepen oorlogsslachtoffers, zoals de mensen die omkwamen omdat ze in verzet kwamen. Ook wordt er een krans gelegd voor de meer dan 100.000 Joden, Roma en Sinti die werden vervolgd en vermoord.
zaterdag 4 mei om 20:06
Er was geen verstoring tijdens de twee minuten stilte. De vijftienjarige Marijn Spruit houdt nu haar voordracht. Ze vertelt het Indische familieverhaal van haar overgrootouders. Zij ontmoetten elkaar na de oorlog. Zij was verpleegkundige in het ziekenhuis waar hij werd opgevangen. Hij was een ondervoede soldaat in voormalig Nederlands-Indië.
zaterdag 4 mei om 20:03
zaterdag 4 mei om 20:00
zaterdag 4 mei om 19:58
zaterdag 4 mei om 19:53
zaterdag 4 mei om 19:49
Om 19.30 uur, een half uur voor het begin van de Nationale Herdenking, waren er zo'n tweeduizend toeschouwers op de Dam. Dat meldt het Comité 4 en 5 mei. Bezoekers moesten zich vooraf aanmelden en er zijn tienduizend mensen welkom. Eerdere jaren waren er zo'n twintigduizend mensen op de Dam.
Bezoekers zijn tot 19.45 uur welkom, dus er kunnen nu geen nieuwe toeschouwers meer aansluiten.
zaterdag 4 mei om 19:39
zaterdag 4 mei om 19:36
zaterdag 4 mei om 19:25
Op de Dam hebben zich inmiddels veel mensen verzameld.
zaterdag 4 mei om 19:19
"Ik herdenk iedereen die verloren ging. Iedereen die groot verlies heeft gekend", zegt Dido Michielsen in haar voordracht. "Herdenkingen zijn de ogenblikken waarop oorlogen kunnen stoppen. Twee minuten als een begin."
zaterdag 4 mei om 18:58
In de Nieuwe Kerk in Amsterdam is de herdenkingsdienst van de Nationale Dodenherdenking begonnen. Onder anderen koning Willem-Alexander, koningin Máxima en veel politici zijn aanwezig.
Schrijfster Dido Michielsen zal hier straks ook haar voordracht houden.
zaterdag 4 mei om 18:50
zaterdag 4 mei om 18:47
Op Nederlandse ambassades overal ter wereld is het straks twee minuten stil. Dat geldt tevens voor uitzendgebieden waar Nederlandse militairen werken en voor de erevelden met graven van oorlogsslachtoffers.
Ook in het Caribische deel van Nederland is het stil. Maar omdat dat onder een andere tijdzone valt, is de herdenking daar van 18.00 tot 18.02 uur.
zaterdag 4 mei om 18:44
zaterdag 4 mei om 18:41
zaterdag 4 mei om 18:38
De politie van Amsterdam heeft eerder vandaag een 41-jarige man gearresteerd. Hij plaatste opruiende berichten op sociale media over de Dodenherdenking. Deze verdachte werd rond 18.00 uur nog verhoord en een politiewoordvoerder kon niet zeggen of hij zaterdagavond nog wordt vrijgelaten.
Het is de enige aanhouding die de politie Amsterdam heeft verricht in aanloop naar de Dodenherdenking. Over de identiteit van de persoon kan de woordvoerder niets zeggen. Volgens De Telegraaf gaat het om Rachid El Ghazaoui, beter bekend als rapper Appa. Hij uitte zich op Instagram vaak solidair met de Palestijnen in Gaza. "Er is geen perfecter moment om de schreeuw van de genocide in Gaza te laten horen dan 4 mei tijdens de Dodenherdenking", zou hij volgens De Telegraaf op Instagram hebben gezegd.
zaterdag 4 mei om 18:25
zaterdag 4 mei om 18:18
zaterdag 4 mei om 18:08
Veel lezers denken tijdens de Dodenherdenking aan familieleden die tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben gevochten of moesten overleven met weinig eten. NUjij'er Doe_eens_rustig schrijft:
"Ik denk aan mijn opa's, die vochten met weinig materieel en na de overgave tewerkgesteld werden in Duitsland. Ook denk ik aan mijn oma's. Zij moesten het hele land door richting Drenthe om nog aan voedsel te komen. Gelukkig hebben zij het allen overleefd, maar ze zijn er nooit helemaal van hersteld."
Lees hier wie andere lezers herdenken.
zaterdag 4 mei om 17:58
De eerste mensen die zich hebben aangemeld gaan nu naar binnen.
zaterdag 4 mei om 17:52
4 mei-voordracht in handen van schrijfster Dido Michielsen
Schrijfster Dido Michielsen zal dit jaar de 4 mei-voordracht houden, voorafgaand aan de Dodenherdenking. Ze neemt het stokje over van schrijver Marcel Möring die vorig jaar de lezing hield.
Recent verscheen van de 67-jarige Michielsen De erfenis van mijn vader, over haar eigen vader die in een krijgsgevangenkamp zat en vocht voor het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). De schrijfster zal Gaza niet direct noemen in haar lezing. Maar het was wel een van de situaties waar zij tijdens het schrijven aan moest denken.
"Ik heb zelf gemerkt dat mensen die getraumatiseerd waren door de situatie in Indonesië, hun haat en woede hebben overgedragen aan hun kinderen", legde ze eerder uit. "Dat werkt generaties lang door. En ik vind het een heel droevige gedachte dat dit ook zal gelden voor de oorlogen die nu in de wereld woeden."
zaterdag 4 mei om 16:42
zaterdag 4 mei om 16:37
zaterdag 4 mei om 16:34
De kans is groot dat het vanavond regent tijdens de Nationale Herdenking op de Dam. Rond 20.00 uur zijn hevige buien voorspeld in Noord-Holland, Flevoland, Utrecht en Gelderland.
Tijdens de Dodenherdenking zal de temperatuur op de Dam rond de 11 graden liggen en staat er weinig wind.
Voor Overijssel, Drenthe, Friesland, Groningen en de Waddeneilanden is het weerbeeld rond de Dodenherdenking positiever. In die provincies blijft het op de meeste plaatsen droog en worden temperaturen tussen de 13 en 15 graden verwacht.
zaterdag 4 mei om 16:31
zaterdag 4 mei om 16:29
NS laat alle treinen om 20.00 uur twee minuten stilstaan. Stadsvervoerders zetten trams, bussen en metro's stop en ook het vliegverkeer houdt rekening met de Nationale Dodenherdenking.
Weggebruikers wordt geadviseerd een parkeerplaats op te zoeken en vooral niet op de vluchtstrook naast de snelweg te gaan staan.
zaterdag 4 mei om 16:27
zaterdag 4 mei om 16:26
- Dit jaar is er plaats voor tienduizend mensen. Andere jaren was dat vaak het dubbele.
- Bezoekers moesten zich aanmelden via een online reserveringssysteem.
- Daarbij moesten bezoekers een ingang en tijdslot selecteren. Binnen één dag waren alle tienduizend plekken voor de Nationale Herdenking vergeven.
- De politie zal bij de drie entreepunten van de Dam fouilleren.
Lees hier meer over de maatregelen
zaterdag 4 mei om 16:24
Uit vrees voor protestacties of verstoringen vanwege de oorlog in Gaza neemt Amsterdam extra maatregelen tijdens de Nationale Herdenking. Zo worden er minder mensen toegelaten op de Dam, zijn vlaggen niet toegestaan en worden alle aanwezigen gefouilleerd. Ook versterkers en borden zijn niet toegestaan.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) en de politie benadrukken dat ze de kans op spontane protestacties of verstoringen aanwezig achten, maar dat de kans op een aanslag niet groter is dan in voorgaande jaren.
zaterdag 4 mei om 16:16
Op 4 mei ligt de nadruk dus op het herdenken van de Tweede Wereldoorlog en de oorlogen waar Nederland sindsdien bij betrokken raakte. Maar Dodenherdenking is dit jaar niet los te zien van de oorlog in Gaza, schrijft onze verslaggever Afran Groenewoud.
Lees hier meer
zaterdag 4 mei om 16:14
zaterdag 4 mei om 16:12
Op 4 mei herdenkt Nederland officieel "allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord, zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna".
Na de Tweede Wereldoorlog was Dodenherdenking het moment waarop men stilstond bij degenen die in de oorlog waren omgekomen. Sinds 1961 worden ook de slachtoffers herdacht van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog.
NUjij: Uitgelichte reacties