Ouderen die op het zebrapad rechtsomkeer maken of die zich, plots opgejaagd, naar de overzijde haasten. De Franstalige ouderen­organisatie La CAS ziet het geregeld gebeuren. Vooral 80-plussers zoudenonvoldoende tijd krijgen om veilig over te steken, wat zorgt voor verwarring en paniek. In een aanbevelingsbrief aan de Waalse en Brusselse overheid vraagt La Cas daarom om de verkeerslichten aan te passen aan de tragere stapsnelheid van ­senioren.

De Vlaamse Ouderenraad onderschrijft dat. “Een op de drie ongevallen met ouderen gebeurt aan een kruispunt. De voetgangerslichten zijn niet altijd de oorzaak, maar lichten die tijdens het oversteken op rood springen, zorgen in elk geval voor angst en onzekerheid”, vertelt directeur Nils Vandeweghe.

Averechts effect

Een vergrijzende samenleving vraagt voetgangerslichten die daar rekening mee houden, vindt Vandeweghe. Hij kijkt daarvoor in de eerste plaats naar de steden en gemeenten. “Het is een goed aandachtspunt voor de nieuwe lokale besturen. Vaak kunnen zij bepalen hoe lang een licht groen blijft.”

Daarnaast bestaan ook tal van hulpmiddeltjes die de overstekende voetganger kunnen helpen. Zoals een infraroodcamera die het licht pas op rood laat springen als niemand nog oversteekt, of een drukknop die iedereen die dat wil extra tijd geeft. Tilburg experimenteert met een app waarmee gebruikers kunnen aangeven dat ze langer groen wensen.

Allemaal zinvolle experimenten als ze gericht toegepast worden, vindt verkeersveiligheidsinstituut VIAS. Maar simpelweg álle voetgangerslichten langer groen geven is geen optie. “Dan krijg je het averechtse effect dat bestuurders geïrriteerd raken en onveiliger gaan rijden”, klinkt het. Want rood geeft stress, ook aan de autobestuurder.

4,3 kilometer per uur

Voetgangerslichten worden afgesteld aan een maximumstapsnelheid. Die bedraagt 1,2 meter per ­seconde, of 4,3 kilometer per uur. Als het voetgangerslicht op rood springt, moeten voetgangers bovendien nog ­genoeg tijd krijgen om over te steken alvorens het weg­verkeer groen krijgt. “Die 1,2 meter per seconde is een maximum”, beklemtoont VIAS. “Wegbeheerders mogen de lichten ook instellen op een lagere stapsnelheid.”