Veel politici denken te veel als bestuurders. Managers van nv Samenleving
De politieke actualiteit volgens Carl Devos.
Hier kon een stuk staan over het spel der effectentaks. Het schrijft zich, bij wijze van spreken, met de vingers in de neus. Na het advies van de Raad van State is er discussie over de vraag of en hoe het Zomerakkoord aangepast moet worden. Deze discussie heeft stilaan nog weinig met redelijkheid of werkelijkheid te maken. Ze is losgeslagen, vastgereden in symboolpolitiek en perceptiebeheer.
Behalve direct belanghebbenden kunnen enkel professionele Wetstraat-watchers zich opladen om erover te schrijven. Daarbuiten: effectentaks, who gives a shit? Wie gelooft nog dat die detailhandel veel verschil maakt? Hoewel een essentiële vraag – fiscale rechtvaardigheid – ten gronde ligt, is het in theorie principiële debat over de effectentaks verworden tot een hallucinogene hoogmis van politique politicienne. Re-enactment met plastieken ornamenten, voor freaks. Electorale drijfveren zogen dat principiële debat leeg. Het implodeert in apathie. Zelfs in antipolitiek.
Hoewel een essentiële vraag – fiscale rechtvaardigheid – ten gronde ligt, is het debat over de effectentaks verworden tot een hallucinogene hoogmis van politique politicienne
Het gebeurt vaker dat politieke rekenkunde het haalt van inhoudelijk beleidsdenken. Ook bij Michel I: die is te veel optelling van vier partijen met elk hun ding, vertrekt te weinig vanuit een gedeelde beleidsvisie. Het geheel is minder dan de som der samenstellende delen. Meesterdiplomaat Michel, gedreven door de bewijslast dat hij Grote Beslissingen neemt, verzoent losse onderdelen. Met kunde en politieke handigheid. Meer gedreven door dagjespolitiek dan door langetermijndenken. Tuurlijk zijn er 'jobs, jobs, jobs', besparingen eerder dan belastingen, hervormingen allerlei. Maar de existentiële vraag op welke wijze deze regering de vaart der volkeren precies wil bijsturen verdient een ambitieuzer antwoord dan ‘meer loon naar werken’. Hoe waardevol ook. Dat is niet eigen aan Michel I. Hoewel ze bij Bourgeois I, meestal onder de aandachtslijn, forser ingrijpen dan velen denken.
Veel politici denken te veel als bestuurders. Managers van nv Samenleving
Ferme standpunten
Veel politici denken te veel als bestuurders. Managers van nv Samenleving. Nochtans staan we voor veel uitgesproken ideologische keuzes. We zijn vaak principiëler over buitenlandse dan over binnenlandse kwesties. Wapenleveringen aan Saudi-Arabië? Ferme standpunten! Al gaan Waalse leveringen om economische redenen door. De Catalaanse kwestie? Rücksichtslos voor liberale rechten en vrijheden. Voor democratische inspraak, ook als die buiten de constitutionele orde om loopt. Hoewel. Damien Thiéry, MR-kamerlid en voorzitter van de gemeenteraad in Linkebeek, kondigde aan vandaag Nederlands te spreken op de gemeenteraad. Gesterkt door de Raad van Europa. Zullen we tegen zijn. En Thiéry moet er niet aan denken een referendum – dat hij zou winnen – over de verhuis van Linkebeek naar het Brussels Gewest te organiseren, dat kan enkel via tweederde meerderheden.
Over binnenlandse kwesties smoort pragmatisme en realisme sneller de discussie. Buiten de politiek is disruptief denken bijna een religie, binnen de politiek moet men zich aan budgettaire, wettelijke, procedurele, en zo veel andere lijntjes houden. Er blijft weinig marge over. Als Di Rupo een boekje voorstelt, worden zijn voorstellen – zonder echt inhoudelijk debat – binnen het uur via sociale media afgemaakt. Als Gwendolyn Rutten fiscale regels wil hervormen zodat er, onder andere, op dat vlak minder discriminatie is van eenoudergezinnen en vrouwen gestimuleerd worden om te werken, wordt haar voorstel om het huwelijksquotiënt in de toekomst te schrappen instant afgebrand. Ook wegens de inderdaad onverstandige, zelfs beledigende beeldvorming over huisvrouwen.
Buiten de politiek is disruptief denken bijna een religie, binnen de politiek moet men zich aan budgettaire, wettelijke, procedurele, en zo veel andere lijntjes houden
Open Vld wil iedereen twee jaar laten studeren met een vervangingsinkomen. Tegenover een uitkering moet gemeenschapsdienst staan. Het lijkt onwaarschijnlijk dat haar voorstellen veel debatruimte krijgen. Ondertussen is immers al gezegd dat Annemie Turtelboom op overheidskosten in Amerika studeert, maar werkende huisvrouwen hier gestraft worden. Het was nochtans interessant geweest te vernemen wat de schrapping van het huwelijksquotiënt of gemeenschapsdienst met liberalisme en vrijheid te maken had. Waarom veel andere fiscale voordelen wel blijven.
Tribalisering
Nochtans moeten we dat soort fundamentele gesprekken meer voeren. We staan voor veel essentiële keuzes. Vergrijzingskosten zijn heus betaalbaar, als we bijvoorbeeld sociale bijdragen of andere inkomsten daarvoor verhogen. Enzovoort.
Het antwoord op politieke apathie, wantrouwen of radicalisme is: de politisering van de politiek. Politici moeten duidelijker maken waar ze voor staan, moeten fundamentele keuzes die ze voor de samenleving ook op lange termijn maken helder en beargumenteerd voorstellen. Praktische uitvoering en budgettaire impact zijn meer dan bijzaak, maar ook niet de hoofdzaak die wij ervan maken.
Politici moeten duidelijker maken waar ze voor staan, moeten fundamentele keuzes die ze voor de samenleving ook op lange termijn maken helder en beargumenteerd voorstellen
Het is onzeker, onwaarschijnlijk dat zo’n gesprek lukt. Walter Pauli beschreef onlangs in Knack de tribalisering van de politiek: de Wetstraat in een permanente staat van oorlog, politieke tegenstrevers zijn echte vijanden geworden. Nieuwe scheidingslijnen zijn identitair. Tom Naegels beschreef afgelopen weekend in De Standaard treffend de segregatie die ‘immateriële thema’s’ in bijvoorbeeld Antwerpen tussen tegenstanders oproept. Iedereen sluit zich op in eigen gelijk.
We willen politici die anders over ons praten. Misschien kunnen we alvast ook zelf anders met elkaar praten.