Kan Rutte vandaag de oppositie overtuigen van het goede nieuws?
De economie groeit, maar de gewone burger merkt daar weinig van. Investeer in de publieke sector, vindt de oppositie.
Het kabinet treft woensdag en vrijdag bij de Algemene Beschouwingen een vrijwel unaniem kritische oppositie tegenover zich. Dat is een tegenvaller; vorig jaar nog zei premier Mark Rutte tijdens het debat over de regeringsverklaring dat hij de oppositie de hand wilde reiken. “De deur van de Trêveszaal staat op een ruime kier.”
Ook ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers zei indertijd dat de coalitie op zoek zou gaan naar ruimere politieke meerderheden voor zijn plannen. “Dit wordt niet het dictaat van 76 Kamerzetels.”
Het kabinet moet meer luisteren naar de mensen in de kantine en minder naar de boardrooms
De vier coalitiepartijen moeten zich bovenal verweren tegen kritiek dat zij te weinig investeren in de publieke sector. “Deze Miljoenennota is een gemiste kans,” concludeert PvdA-fractievoorzitter Lodewijk Asscher. Volgens hem ‘verkwanselt het kabinet een gouden kans’ door in tijden van economische voorspoed te weinig geld uit te trekken om ‘ongezonde werkdruk’ onder bijvoorbeeld leraren, politieagenten en verpleegkundigen te verminderen.
Miljarden cadeau
Het debat over de publieke sector wordt gekoppeld aan de geplande afschaffing van de dividendbelasting. Volgens GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver moet het kabinet ‘meer luisteren naar de mensen in de kantine en minder naar de boardrooms’. Lilian Marijnissen (SP) vindt dat ‘de grote bedrijven miljarden cadeau krijgen’ terwijl burgers meer geld kwijt zijn aan hun zorgpremie, boodschappen en energierekening.
Afgelopen zondag dreigde Klaver al om in de Eerste Kamer geen wetsvoorstel te steunen zolang de dividendbelasting niet in stand blijft of weer wordt ingevoerd. Zelfs Kees van der Staaij, fractievoorzitter van de regeringsgezinde SGP, is kritisch over de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting. “Liever zien wij die twee miljard euro ten goede komen aan gezinnen en aan kleine ondernemers.”
Geert Wilders (PVV) wil op een andere manier de koopkracht van burgers vergroten. Van het begrotingsoverschot van acht miljard euro kan volgens hem zes miljard gebruikt worden om de stijging van de btw en de ziektekostenpremie niet door te laten gaan.
Volgens Thierry Baudet (FVD) laat Rutte dan juist weer een ‘klassiek links verhaal’ horen in de troonrede: ‘meer geld naar asielopvang, ontwikkelingssamenwerking prijzen, klimaatveranderingsverhaal, pro-EU’.
Reacties uit het land
Hoger onderwijs verrast door extra bezuiniging
“Een klap in het gezicht van studenten en docenten”, noemt Pieter Duisenberg, voorzitter van universiteitenvereniging VSNU, de extra bezuiniging die op Prinsjesdag uit de hoge hoed van het kabinet kwam. “Onverwacht en onbegrijpelijk”, valt zijn collega van de Vereniging Hogescholen Thom de Graaf bij. Het kabinet kondigde een extra doelmatigheidsheffing aan waardoor komend jaar 65 miljoen euro zal worden bezuinigd op het hoger onderwijs. Onbegrijpelijk, zeggen Duisenberg en De Graaf, gezien de noodzaak te investeren in kennis en gezien de ruimte die er is nu het economisch beter gaat.
Schuldenhulp blij met extra budget
De NVVK, branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren, is blij dat het kabinet extra middelen vrijmaakt voor schuldhulpverlening. Een punt van zorg voor de NVVK is de snelle economische groei. Daardoor zullen mensen weer makkelijker leningen afsluiten. De NVVK vraagt om maatregelen tegen overkreditering.
Rover: Zo komt het openbaar vervoer niet verder
Reizigersorganisatie Rover is teleurgesteld in de plannen van het kabinet. Er komen geen nieuwe investeringen in het openbaar vervoer, terwijl die nodig zijn om de groei van het aantal reizigers op te vangen, zegt de organisatie.
De sector deelt de kritiek. Brancheorganisatie OV-NL is bovendien bang dat het opening vervoer minder aantrekkelijk wordt als de btw omhooggaat. “Dat staat haaks op de keuze van dit kabinet om duurzaam vervoer te stimuleren.”
Eigen Huis mist plan woningbouw
Vereniging Eigen Huis (VEH) mist maatregelen om het woningtekort aan te pakken. Ook hekelt de VEH dat de energierekening omhooggaat door extra belasting, maar dat er nog geen afspraken zijn over een overgang naar energieneutraal wonen met gelijke woonlasten. Daarmee ondermijnt het kabinet het draagvlak voor verduurzaming.
Oxfam hekelt bevroren budget
Oxfam Novib heeft geen goed woord over voor het kabinetsbeleid in ontwikkelingssamenwerking. “Er komt nauwelijks budget bij om de grote ambities voor de meest kwetsbare landen waar te maken”, zegt directeur Farah Karimi. Van de terugkeer naar een budget van 0,7 procent van bbp, die werd beloofd in het regeerakkoord, komt niets terecht.
Alle stukken over Prinsjesdag 2018 leest u in ons dossier.
Lees ook:
Economen adviseren Rutte III: Doe niet zo voorzichtig
De regering zou veel meer moeten investeren in de economie, vinden economen. Het geld is er nu. "En als je geld over hebt, moet je het zeker niet besteden aan afschaffing van de dividendbelasting", zegt hoogleraar Lex Meijdam.