Onvolledige info op voedseletiketten vaak oorzaak van allergische reacties
Vier op de tien voedingsproducten bevatten allergenen maar dat staat niet op het etiket, zo toont Nederlands onderzoek. Ook bij ons is het niet verplicht 'kruisbesmetting' te vermelden, waardoor je bijvoorbeeld niet weet dat je chocoladebroodje sporen van hazelnoot bevat.
Bijna de helft (46 procent) van de 157 patiënten in het Nederlandse onderzoek (UMC Utrecht en TNO) kreeg tijdens de testperiode één of meer allergische reacties door verkeerde of onvolledige waarschuwingen op etiketten.
Die reacties door bijvoorbeeld noten, ei, melk of pinda's ontstonden vooral doordat informatie op de etiketten niet klopte of zelfs ontbrak. Zes patiënten met een specifieke gevoeligheid belandden daardoor op de spoeddienst. Bij vier op de tien producten zaten allergenen in het product terwijl die op het etiket niet als ingrediënt vermeld stonden. Of in een product zaten andere allergenen dan vermeld.
Zes patiënten met een specifieke gevoeligheid belandden op de spoeddienst omdat het risico niet, onvolledig of onjuist op het product stond
Onvermijdelijk
Nochtans houden producenten en distributeurs zich goed aan de Europese wettelijke verplichting die ook bij ons betekent dat veertien allergenen die een heftige schok kunnen veroorzaken verplicht moeten worden vermeld.
Maar het probleem is volgens de onderzoekers de 'kruisbesmetting’' waarbij sporen van ingrediënten tijdens het productieproces onbedoeld in voeding terechtkomen, wat zo goed als onvermijdelijk is.
'De informatie op de etiketten biedt te weinig houvast'
Die onbedoelde besmetting vermelden is echter niet verplicht en dat is ook in ons land zo. Europa legt het namelijk niet op. In de praktijk leidt dat tot overschatting en onderschatting bij de consument, stellen de Nederlandse onderzoekers. "De informatie op de etiketten biedt te weinig houvast", zegt toxicoloog Geert Houben (UMC).
Schadeclaims
Want enerzijds blijkt dus dat allergenen soms niet zijn vermeld. Anderzijds blijkt dat producenten soms een waarschuwing meegeven zoals "Kan sporen van noten bevatten", terwijl het risico niet reëel is. Vaak is dat om zich in te dekken tegen schadeclaims. Mensen met een allergie voelen dat ook zo aan of vinden "Kan sporen bevatten" al te vaag en negeren daarom die boodschap, waardoor ze soms toch onverwacht reageren op een product.
'Wij vragen de Europese Commissie dat ze de vermelding van het risico op kruisbesmetting verplicht, maar enkel wanneer het risico hoog genoeg is. Anders krijg je een explosie van onnodige waarschuwingen die enkel dienen om de fabrikant te beschermen'
Recent onderzoek bij ons door Testaankoop laat zien dat er al verbetering is als het gaat over de veertien allergenen die verplicht moeten vermelden, maar dat er op dat vlak wel nog werk is bij niet-voorverpakte producten. Hoe het precies zit met de kruisbesmetting is niet meteen duidelijk, maar de situatie is op zich dezelfde als in Nederland.
Groente-allergie door cannabis
Daarom stelt Katrien Renders, voedingsdeskundige bij Testaankoop: "Wij vragen de Europese Commissie dat ze de vermelding van het risico op kruisbesmetting verplicht. Ook moet ze erover waken dat het risico enkel moet worden vermeld als het allergeen onbedoeld in voldoende hoge mate aanwezig kan zijn om een allergische reactie te veroorzaken. Anders krijg je een explosie van onnodige waarschuwingen die enkel dienen om de fabrikant te beschermen."
'Als fabrikanten met alle mogelijke reacties door kruisbesmetting rekening moeten houden, zal er een half telefoonboek aan producten moeten hangen'
Kruisbesmetting is ook erg complex, reageert dokter Wilfried Staessen, gespecialiseerd in voedselaandoeningen. "Cannabisgebruikers krijgen bijvoorbeeld vaak een groenteallergie. Als fabrikanten met alle mogelijke reacties rekening moeten houden, zal er een half telefoonboek aan producten moeten hangen."
Maar dat is niet de bedoeling, reageert professor Jean Pottier, expert voedselwetgeving bij de FOD Volksgezondheid. "Europa werkt aan een verplichting, maar het vertrekpunt blijft die lijst met veertien allergenen."
'We weten nu nog onvoldoende tot welke dosering het bij kruisbesmetting veilig is voor mensen met een allergie. Ook zijn nog geen uniforme methodes voor analyse. Want of je een allergische reactie krijgt, hangt ook af van hoe iets is of wordt bereid'
Wel zijn er nog twee hindernissen. "Zo weten we nu onvoldoende tot welke dosering het bij kruisbesmetting veilig is voor mensen met een allergie. Ook zijn er nog geen uniforme methodes voor analyse. Want of je een allergische reactie krijgt, hangt ook af van hoe iets is of wordt bereid."
Wie allergisch is voor appels, is het bijvoorbeeld meestal niet voor appelmoes.
Ondertussen moeten de één à vijf procent van de mensen met een voedselallergie zich nu ook weer geen te grote zorgen maken. Staessens: "Reacties door kruisbesmetting zijn doorgaans een stuk milder dan de directe allergische reacties."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
