Waarom NASA de haarscherpe versies van de eerste maanfoto's niet wilde prijsgeven
Ruim vijftig jaar geleden cirkelden vijf onbemande satellieten rond de maan, die beelden met een extreem hoge resolutie maakten van het maanoppervlak. Toch waren de foto's die het grote publiek in die tijd te zien kreeg korrelig en van een zeer lage resolutie.
De satellieten Lunar Orbiter I tot V, die in 1966 en 1967 gelanceerd werden, moesten gegevens verzamelen om de perfecte landingsplaats te vinden voor de Apollo-missies. De foto's die dat opleverde, waren zo scherp dat ze vergroot konden worden tot 16 bij 12 meter.
Na gebruik werden de beelden achter slot en grendel bewaard, ver weg van het publiek. De reden? Als de foto's wereldkundig gemaakt werden, zouden ze de superieure technologie verraden van de camera's op de Amerikaanse spionagesatellieten, waarop de apparatuur van de maansatellieten gebaseerd was.
Lees verder onder de foto.
Aan het einde van de jaren 60, na het Apollo-tijdperk, werden de gegevens op analoge tapes opgeslagen in Maryland. In de jaren 80 werden ze overgebracht naar het Jet Propulsion Laboratory (JPL) in Californië, om in de jaren daarop van de ene na de andere plaats te verhuizen. Tot Nancy Evans, medestichter van het Planetary Data System (PDS) van NASA, besliste de beelden te digitaliseren.
McMoon
Haar team kreeg een leegstaand McDonalds-restaurant ter beschikking, dat voor de gelegenheid 'McMoon' werd gedoopt. Het doel was de tapes te digitaliseren voor ze onbruikbaar geworden waren of de technologie waarmee ze uitgelezen konden worden niet meer bestond.
Toen de NASA-ingenieurs de foto's in de jaren 60 afdrukten, moesten ze die in een kerk ophangen omdat ze zo enorm waren
De bestanden die dat opleverde waren gigantisch, zelfs naar huidige normen. De beste beelden zijn tot twee gigabyte groot en kunnen zonder kwaliteitsverlies uitvergroot worden tot een enorm aanplakbord. Toen de NASA-ingenieurs ze in de jaren 60 afdrukten, moesten ze de foto's in een kerk ophangen omdat ze zo enorm waren.
Mozaïek
Het Lunar Orbiter Image Recovery Project (LOIRP) heeft in totaal tweeduizend beelden van 1.500 analoge tapes gerecupereerd. Naast de allereerste foto van een 'aardopkomst', de aarde die opkomt aan de horizon van de maan (zie boven), bevat de verzameling bijzonder gedetailleerde foto's van Orbiter IV.
Die had als opdracht één groot beeld te schetsen van de volledige voorzijde van de maan. Tussen 11 en 25 mei 1967 nam de Orbiter een reeks foto's die het hele gebied van de noord- tot de zuidpool en van de west- tot de oostzijde omvatten. Dat leverde een mozaïek op van 12 bij 13 meter.
De toenmalige ingenieurs legden het beeld als een plattegrond op de grond en alle onderzoekers – ook de astronauten – moesten hun schoenen uittrekken om het te verkennen. Zelfs op deze grootte waren de beelden zo goed dat de onderzoekers met vergrootglazen aan de slag konden.
Dit gigantische beeld werd gebruikt om de locaties te bepalen die Orbiter V in nog hogere resolutie ging fotograferen. De beelden van Orbiter V leidden uiteindelijk tot de definitieve locatie waar Apollo 11 zou landen.