De Stemwijzer corrigeert de illusie van ethische consensus
Bart Eeckhout is hoofdredacteur van De Morgen.
Er valt goed nieuws te rapen in De Stemwijzer die vandaag gelanceerd wordt. De Stemwijzer is een initiatief van de organisaties Vrouwenraad, Sensoa en Cavaria, in samenwerking met deze krant. Hij lijst de concrete standpunten van politieke partijen op over thema’s als vrouwen- en holebirechten, de man-vrouwverhouding en seksuele gezondheid. U kan De Stemwijzer hier invullen en uw mening vergelijken met die van de partijen.
Het goede nieuws is dat er een meningsverschil ís over die thema’s. Over ethische dilemma’s, zoals De Stemwijzer er een aantal aanhaalt, hangt een illusie van consensus. Op ethisch vlak speelt ons land in de internationale voorhoede. Of het nu over abortus, euthanasie, homohuwelijk of transgenderrechten gaat: telkens was België bij de eerste om een wettelijk kader te voorzien. Daar zijn velen, terecht, trots op.
Land van hoge emancipatie
Die internationale positie is er een om te koesteren, wat ons betreft. België is een land met vele uitdagingen, maar het is ook een land van hoge emancipatie en redelijk gelijkwaardige behandeling, ongeacht geslacht of seksuele voorkeur.
Het probleem is dat die positie durft te verblinden. De indruk ontstaat dat zowat iedere Belg hetzelfde hooggestemde progressief-liberale standpunt deelt. Andere stemmen worden gemarginaliseerd. Dat kan mensen die hun mening niet vertolkt weten frustreren.
Op ethisch vlak speelt ons land in de internationale voorhoede. Het probleem is dat die positie durft te verblinden
De Stemwijzer corrigeert die illusie van consensus. Ook al loopt zowat elke partij tegenwoordig mee in de Gay Pride en pronkt elke partij met haar eigen variant op het feminisme, ook bij vraagstukken over man-vrouwverhoudingen of holebirechten is er wel degelijk een breuklijn tussen progressieven en conservatieven.
Aan conservatieve zijde vinden we niet enkel het radicaal-rechtse VB, maar ook vaak N-VA. Zij staan dan op het standpunt dat het “nu wel welletjes” is geweest met al die nieuwlichterij. Dat is niet per se een mening die wij delen, maar het is belangrijk dat ook de andere mening niet enkel bij extremisten te beluisteren valt. Onze democratie is robuust genoeg om dit beschaafde meningsverschil de baas te kunnen.
Teruggeworpen op moederrol
Een tweede illusie die De Stemwijzer ons ontneemt, is dat we er al zijn. Een samenleving die zich nog altijd een hoedje schrikt als een intelligente, ambitieuze jonge vrouw behalve moeder ook procureur des Konings kan zijn, zoals Ine Van Wymersch deze week overkwam, is een samenleving die de gelijke behandeling van vrouw en man nog niet helemaal in de vingers heeft.
Dat vrouwen meer dan hen lief is teruggeworpen worden op hun moederrol, heeft wel degelijk ook structurele oorzaken. Een ongelijke regeling voor ouderschapsverlof leidt er bijvoorbeeld toe dat moeders veel vaker de loopbaanklim moeten lossen dan vaders. Ook daar verschillen partijen van mening over, ook daar staat de N-VA als conservatieve partij wat geïsoleerd. Ook dat valt te leren uit De Stemwijzer.