Steun voor nieuwe gascentrales brokkelt af

Volgens minister Marie Christine Marghem (MR) zijn de nieuwe gascentrales nodig om de sluiting van de kerncentrales in 2025 op te vangen. Die gascentrales draaien weliswaar op fossiele brandstof, maar omdat ze constant grote hoeveelheden stroom opwekken, vormen ze volgens haar de beste aanvulling op onze windmolens en zonnepanelen.

Marghem werkt sinds het begin van de regeerperiode aan een steunmechanisme dat energiebedrijven moet overtuigen om nieuwe gascentrales te bouwen. Nu, in de laatste weken voor de verkiezingen, probeert ze het steunmechanisme goedgekeurd te krijgen in het parlement. Vandaag staat de eerste stemming in de commissie Bedrijfsleven gepland.

Minister Marghem dreigt geen meerderheid te halen bij de stemming. De afgelopen weken zijn steeds meer partijen zich vragen gaan stellen bij het nut van het steunmechanisme. Volgens een berekening van de consultant PwC bedraagt de totale factuur van het systeem goed 5,2 miljard euro. Maar een alternatieve berekening van de energiewaakhond CREG komt uit op minstens 9 miljard euro. In het slechtste geval kan de factuur oplopen richting 14 miljard euro.

De N-VA heeft ondertussen haar steun ingetrokken. “Zolang er niet meer duidelijkheid is over de kosten, stappen wij niet mee in dit avontuur”, benadrukt energiespecialist Andries Gryffroy. Ook elders heerst twijfel. Sp.a vindt het bij nader inzien toch geen goed idee meer om de bouw van een reeks nieuwe gascentrales te gaan subsidiëren. Volgens de partij dreigt dit de stroomfactuur van de gezinnen alleen maar verder de hoogte in te duwen. De socialisten pleiten er daarom voor om bestaande gascentrales langer open te houden, als goedkopere tussenoplossing.

Aanpassingen nodig

“Ook wij vinden dat het huidige voorstel te weinig garanties biedt dat we straks geen zotte kosten maken”, zegt Kristof Calvo, de groene kopman in de Kamer. “Er zijn absoluut nog aanpassingen nodig voordat we met deze tekst akkoord kunnen gaan.” Hij verbaast er zich bovendien over dat minister Marghem niet meer moeite doet om bij de oppositie steun te ronselen voor haar steunmechanisme. “Ze weet toch dat ze deel uitmaakt van een minderheidskabinet?” 

Zelfs binnen het minderheidskabinet slaat de twijfel toe. CD&V blijft loyaal aan Marghem, zij het met mate. De christendemocraten roepen alle partijen op “om eens goed na te denken” over het steunmechanisme. “Niets doen is geen optie. We kunnen het niet tot stroomtekorten laten komen”, zegt energiespecialiste Leen Dierick. “Maar ook wij hebben vragen over de betaalbaarheid.” Open Vld neemt een vergelijkbare houding aan. CD&V en Open Vld betreuren het dat Marghem tot de laatste weken van de regeerperiode heeft gewacht om dit miljardendossier voor te leggen aan het parlement.

Minister Marghem blijft er voorlopig kalm bij. “De enige manier om echt te weten of er een meerderheid bestaat voor het steunmechanisme, is erover stemmen”, reageert ze via haar woordvoerder. “Onder meer N-VA en Groen hebben een reeks amendementen ingediend op het voorstel. We zien dat als een positief signaal.”

Marghem denkt dat de twee partijen dus nog altijd bereid zijn om een, licht aangepast, voorstel goed te keuren. “We beseffen dat subsidies altijd een gevoelige kwestie zijn”, zegt haar woordvoerder. “Maar het is belangrijk om te beseffen dat we voorlopig niet precies kunnen zeggen hoe hoog de kosten zullen oplopen.” Dat hangt af van wat energiebedrijven straks vragen. Het zou sowieso aan de volgende energieminister zijn om de subsidiekraan definitief open te draaien.