President Vucic van Servië organiseert eigen demonstratie om aandacht af te leiden van maandenlange anticorruptieprotest

President Vucic was er kennelijk op gebrand om gisteravond zoveel mogelijk aanhangers samen te brengen voor het parlementsgebouw in Belgrado. Naar verluidt bracht regeringspartij SNS mensen uit verschillende delen van het land per bus naar de hoofdstad, maar ook uit Kosovo en Bosnië en Herzegovina.

Volgens 'Arhiv javnih skupova' (Archief van Publieke Bijeenkomsten), een onafhankelijke groep van journalisten en intellectuelen die sinds begin jaren 90 deelnemers van openbare bijeenkomsten telt, daagden uiteindelijk zo'n 55.000 mensen op.

De nationalistische bijeenkomst was er vooral op gericht om het massale antiregeringsprotest van het voorbije halfjaar de wind uit de zeilen te nemen en duidelijk te maken dat president en regering nog altijd voldoende steun krijgen.

Tijdens een toespraak noemde Vucic het antiregeringsprotest antidemocratisch. Hij beschuldigde de betogers ervan dat ze een staatsgreep willen plegen met de hulp van het buitenland, zonder daar bewijzen voor te leveren. Vucic wil dat er een einde komt aan de betogingen. "Wij eisen dat de bevoegde instanties en de openbaar aanklagers hun werk doen, binnen hun grondwettelijke bevoegdheden, om de vrede in het land te herstellen."

De Servische president, die sinds 2017 aan de macht is en de onafhankelijke media in het land aan banden heeft gelegd, kondigde daarnaast ook een nieuwe politieke beweging aan, "over de partijgrenzen heen": 'Beweging voor het Volk en de Staat'. Volgens de president is iedereen er welkom.

De aanleiding voor het door Vucic verguisde antiregeringsprotest is de instorting van een betonnen luifel aan het pas gerenoveerde treinstation van Novi Sad, op 1 november vorig jaar. 16 mensen kwamen daarbij om het leven. 

Sindsdien komen in Novi Sad, maar ook in andere delen van het land, geregeld duizenden, tienduizenden of zelfs honderdduizenden mensen op straat om te betogen. De demonstranten wijten de instorting van de stationsluifel aan de wijdverspreide corruptie binnen de overheid. Ze hebben ook geen vertrouwen in het onderzoek naar de ramp.

Op 15 maart vond een grote betoging plaats in Belgrado. Volgens 'Arhiv javnih skupova' namen daar tussen de 275.000 en 325.000 mensen aan deel, waardoor het de grootste betoging ooit in het land zou zijn geweest. De autoriteiten hielden het op 107.000 aanwezigen.

Ook gisteren was er antiregeringsprotest: duizenden studenten kwamen samen in de stad Novi Pazar. Zij eisten dat Vucic verantwoordelijkheid neemt voor de ramp.

In Novi Pazar liepen de spanningen op tussen voor- en tegenstanders van Vucic. Tegenstanders probeerden te voorkomen dat aanhangers van de president per bus naar Belgrado werden gebracht.

Op de bijeenkomst in Belgrado was ook een rol weggelegd voor de Hongaarse premier Viktor Orbán. In een videoboodschap haalde hij uit naar "buitenlandse mogendheden die willen bepalen hoe de Serviërs moeten leven". Hij verzekerde ook dat "Servische patriotten kunnen rekenen op Hongaarse patriotten".

Maar de opvallendste aanwezige was Milorad Dodik, de politieke leider van de Bosnische Serviërs. "Vucic is vandaag de enige man die in staat is om een sterk en krachtig Servië te handhaven, zowel intern als extern. Ik ben me daar volledig van bewust, vooral in deze zeer instabiele tijden", sprak Dodik de aanwezigen toe. "Dankzij Vucic kunnen we vandaag vrijuit spreken."

Het is niet de eerste keer dat Dodik zijn steun uitspreekt voor Vucic sinds de start van het anticorruptieprotest. Dodik is omstreden in eigen land. Het Bosnische gerecht voert een onderzoek naar hem, omdat hij de Servische Republiek zou willen afscheiden van Bosnië en Herzegovina, waar ook Kroaten en Bosnische moslims wonen. Sinds midden maart geldt er een aanhoudingsbevel tegen hem. 

Dodik staat aan het hoofd van de Servische deelrepubliek en liet het regionale parlement een aantal wetten aannemen die bepalen dat de centrale politie en justitie geen bevoegdheid meer hebben in het Servische gedeelte van het land. Die wetten zouden een reactie zijn op een eerdere veroordeling van Dodik door het Bosnische gerecht.

Dodik kreeg toen 1 jaar cel omdat hij de internationale Hoge Vertegenwoordiger in het land zou hebben tegengewerkt. Hij mag ook 6 jaar lang geen politieke functie uitoefenen. Desondanks is hij nog steeds aan de macht in de Servische deelrepubliek.