Van berichtje onder in de krant naar nationale storm: Bart De Wever over Mawda

Het was een kort bericht onderaan pagina 15 in de Sud Press-kranten donderdagochtend: "Gezin van Mawda eerder gevat in koelwagen." Dat feit grijpt Bart De Wever (N-VA) aan om erop te wijzen dat ook de ouders hun verantwoordelijkheid hebben bij het tragische overlijden van hun 2-jarige dochter. Waren ze niet te ver gegaan in hun pogingen tot in de VK te geraken? Het meisje stierf door een politiekogel in een busje met mensensmokkelaars. 

Als het interview donderdagavond op de nieuwssite van VTM komt, barst een storm aan reacties los. Zowel meerderheid als oppositie reageert verontwaardigd. "Het is niet het moment om te polariseren", zegt Open Vld-vicepremier Alexander De Croo. "Dit is een moment van mededogen", stelt zijn CD&V-collega Kris Peeters. Premier Charles Michel (MR) roept op tot sereniteit. 

De Wever zelf blijft bij zijn punt en zegt dat hij niet meer heeft gedaan dan relevante feiten benoemd. "Het is niet de eerste keer dat men de dood van een kind instrumentaliseert om de opengrenzenlobby te laten draaien", zei hij aan de VRT. De advocaten van Mawda noemen de woorden van De Wever "een laaghartige provocatie", maar willen voorts geen reactie kwijt. 

Maar mag hij zomaar persoonlijke informatie over het gezin van Mawda delen? "Het is in elk geval bijzonder onkies", zegt Kati Verstrepen, voorzitter van de Liga van de Mensenrechten. "Als politicus heb je een vooraanstaande rol in de samenleving. Iemand als Bart De Wever beschikt mogelijk over meer informatie, via partijgenoten als staatssecretaris Theo Francken en Jan Jambon. Net daarom moet je daar omzichtig mee omgaan. Je schendt hier wel degelijk de privacy van de mensen. Dit heeft nog weinig te maken met de grond van de zaak, hoe het meisje is overleden."

Strafbaar

De informatie zomaar verspreiden zou strafbaar zijn, stelt ze. "Maar nu niet, aangezien de feiten al in de krant hebben gestaan. Ze behoren al tot de publieke ruimte." Eenzelfde geluid bij communicatiespecialist Jan Callebaut. "Formeel gezien doet De Wever niets fout, het is in de eerste plaats een morele kwestie."

Partijwoorvoerder Joachim Pohlmann benadrukt dat De Wever zich enkel gebaseerd heeft op info uit het artikel. "Die was publiek", zegt hij. "En volgens ons zeker en vast relevant. Het is belangrijk dat het debat wordt verlegd. De politie werd geculpabiliseerd en uitgemaakt voor moordenaars. Er zijn andere kanten aan dit verhaal en daar hebben we op gewezen."

Toch valt het op dat De Wever in zijn interview net iets meer details geeft dan wat in de krant stond. Zo stelt hij dat het gezin al drie keer is opgepakt sinds eind vorig jaar, terwijl Sud Press het slechts over één aanhouding heeft. Bovendien zou het verbazen dat een toppoliticus als De Wever de informatie niet heeft gecheckt en dubbelgecheckt, bij zijn partijgenoten of elders. Het lijkt sterk dat hij zomaar een artikel zou napraten, ook circuleerde het intussen al op Twitter.

Gelekt

Alexis De Swaef, de voorzitter van de Franstalige mensenrechtenliga, gaat een stap verder. Hij stelt dat ook de oorspronkelijke informatie aan Sud Press is gelekt door N-VA. Het kabinet-Francken speelde de feiten door, waardoor De Wever op basis daarvan zijn punt kon maken. N-VA zou via die manier de familie in diskrediet willen brengen. "Daar zou ik voorzichtig mee zijn", zegt Kati Verstrepen. De journalist in kwestie geeft aan dat hij twee bronnen geraadpleegd heeft en simpelweg zijn werk heeft gedaan.

Speculaties over zulke strategieën zijn sowieso heel moeilijk hard te maken. Blijft wel de vaststelling dat De Wever de megafoon heeft gezet op particuliere informatie. Gisteren bevestigde zowel Francken als Jambon zijn uitspraken. Maar was het niet het ordewoord om nooit publiek commentaar te geven op individuele dossiers? Onder meer bij Open Vld bestaat daar wrevel over. Maggie De Block, Franckens voorganger, deed zoiets nooit, klinkt het. Ook niet als zowat alle info al in de kranten had gestaan.