'Het is geweldig een record te hebben. Iedereen weet: dat doe je niet zomaar'
De jonge Oegandees Joshua Cheptegei, tweevoudig winnaar van de Zeven heuvelenloop, ging voor het wereldrecord op de 15 kilometer. Hij moest het al snel alleen doen, maar hield het publiek tot het laatst in spanning.
Direct na de start op de Groesbeekseweg nemen ze afstand van alle andere lopers, de vier hazen van het NN Running Team. In hun kielzog Joshua Kiprui Cheptegei. De Oegandees is nog maar 21, maar hij won de Zevenheuvelenloop al twee keer. Hij is degene die het moet gaan doen zondagmiddag.
Met enig aplomb had de organisatie het aangekondigd: het zeven jaar oude wereldrecord op de 15 kilometer, 41 minuten en 13 seconden, moet er maar eens aan. De verwachting dat Cheptegei in staat is de grens te verleggen, stoelt meer nog dan de zeges in Nijmegen op zijn tweede plek op de 10.000 meter tijdens het WK in Londen, afgelopen augustus. Hij eindigde enkele seconden achter de keizer van de lange baan, de Brit Mo Farah. Hij is de coming man.
Er is een levend scherm voor hem opgetrokken om het tempo op peil te houden en hem uit de wind te zetten, zeker op de Zevenheuvelenweg, waar de noordwestelijke bries pal tegen staat en beschuttend herfstbos op afstand blijft. Twee atleten uit zijn land lopen mee, Abel Sikowo en Stephen Kissa, en twee Kenianen, Noah Kipkemboi en Victor Chumo. Een hazenlegertje van een zeer behoorlijk kaliber, verzekerden de organisatoren vooraf.
De praktijk is weerbarstiger. De eerste kilometers verlopen volgens schema - de eerste gaat zelfs in 2.35, veel sneller dan voorzien. Maar er is een prijs: twee van de vier gangmakers haken al af als het oker van het najaar het decor kleurt.
Cheptegei is zelfverzekerd. Hij voelt zich dit jaar sterker dan ooit en de kennis van het parcours is in zijn voordeel. Bovendien, zegt hij, 7 is hier een magic number. Het is de Zevenheuvelenloop, het huidige record is zeven jaar oud en het record van daarvoor dateert ook nog eens uit 2003, weer zeven jaar eerder. Hij neemt de poging uiterst serieus. Dat het op een wat minder courante afstand is, doet hem weinig. 'Het is geweldig een record te hebben. Iedereen weet: dat doe je niet zomaar.' In zijn gebeden, zegt hij, hoopt hij op meer records, eerst op de baan, dan op de marathon.
Tot degenen die deze zondag Cheptegei c.s. al snel moeten laten gaan, behoort Leonard Komon, 29 jaar, Keniaan, en tot dan toe de houder van het wereldrecord uit 2010. Hij heeft er vrede mee als hij het deze dag zou kwijtraken. 'Zo hoort het te gaan in de sport: nieuwe gezichten komen, andere gaan. It's okay.' Hij heeft er veel aan gehad. 'Het maakt je beroemd. Iedere loper wil een record. Zo'n prestatie geeft je vertrouwen, je bent er trots op.'
Cheptegei is zelfverzekerd. Hij voelt zich dit jaar sterker dan ooit en de kennis van het parcours is in zijn voordeel
Op het moment dat Cheptegei de Zevenheuvelenweg op draait en hij het meest steun zou moeten hebben van de hazen, loopt alleen Kipkemboi bij hem. Het duurt niet lang. De winnaar van het zilver in Londen oogt al snel eenzaam in de open vlakte, op zijn feloranje schoenen. Komon had het hem op het hart gedrukt: loop je eigen race. Zo had hij het ook gedaan, zeven jaar geleden.
Het is geen parcours waar je wereldrecords verwacht. Het gaat er geregeld omhoog, langs de Langenberg, de Vlierenberg en de Engelenberg, met 102 meter het hoogste punt onderweg. Dat het er geregeld toch zo snel gaat, hangt volgens directeur Ronald Veerbeek samen met het gunstige profiel: de laatste vijf kilometer zijn bergaf. Het ergste is dan achter de rug. Verloren tijd wordt hier goedgemaakt.
De zwaarte van de klimmen moet ook niet worden overdreven. Veerbeek: 'We hadden hier Haile Gebrselassie een paar keer. Die zei: bergen? Welke bergen?' Nee, misschien is er wel een veel belangrijker oorzaak van de goede tijden: er zijn maar weinig runs die het budget hebben om wereldtoppers uit te nodigen. De Zevenheuvelenloop heeft anderhalve ton aan startgeld beschikbaar.
Alleen en met de wind op kop lijkt het voor Cheptegei zondag uit te draaien op een vergeefse missie. De achterstand op het recordschema loopt op tot 10 seconden. Maar op 10 kilometer klokt Cheptegei 27.44. Dan zijn er volgens het draaiboek nog maar vier seconden terug te winnen. Vanaf dat punt gaat het naar beneden, terug naar de Groesbeekseweg. Zal hier andermaal worden bewezen dat het profiel toptijden faciliteert?
Achteraf zei Cheptegei dat hij gedurende de wedstrijd er altijd in is blijven geloven. Hij was wel teleurgesteld dat de hazen snel pasten. Kipkemboi had hem tussen de 7 en 10 kilometer uit de wind moeten houden, maar na 7,5 was het al voorbij. Hij had al veel krachten verspeeld door eerder dan voorzien veel op kop te lopen.
Alleen en met de wind op kop lijkt het voor Cheptegei zondag uit te draaien op een vergeefse missie
Bij de finish durft de speaker het nog niet aan. Cheptegei is volgens hem op 'weg naar een prachtige tijd'. 'Gaat hij het halen?' De atleet staart gebiologeerd naar de klok als hij de laatste restjes energie uit zijn benen perst. Op 41.13 weet hij dat het voorbij is. Drie seconden later komt hij over de finish. Geen wereldrecord, geen cheque van 50.000 euro.
Met een handdoek om de schouders loopt hij nog even door. Op zijn gelaat vechten ongeloof en teleurstelling om voorrang. Atletenmanager Jos Hermens snelt op hem toe en neemt liefdevol zijn hoofd in zijn handen. 'Fantastische tijd, Joshua, fantastische tijd!' Zie zijn winnende tijden hier: van 42.39 via 42.08 naar 41.16.
Ja, hij wil desgevraagd best trots zijn op de progressie. En ja, als de gelegenheid zich voordoet, komt hij volgend jaar graag terug, van een aanval op een wereldrecord heeft hij bepaald nog niet genoeg. Maar of het elke keer zo spannend moet zijn, daar is hij nog niet over uit.