Ontslagen vrouwenbondscoach Marijne rehabiliteert in hockeygek India - en met succes

Na zijn ontslag als bondscoach van de Nederlandse vrouwenploeg, eind 2015, verloor Sjoerd Marijne binnen een half jaar zijn ouders. Deze week beleeft hij als coach van de Indiase hockeyers zijn ultieme en helende droom. Met een bronzen medaille bij de finale van de Hockey World League ontketenden de Indiërs een volksfeest in Bhubaneswar. 'Ik heb wel even naar boven gekeken', zegt Marijne, vechtend tegen de tranen.

In de hockeygekke deelstaat Odisha mocht India zondag niet verliezen van Duitsland, dat maar liefst vier spelers miste door ziekte en in pure nood reservekeeper Mark Appel als spits moest opstellen. Een farce wilde Marijne het duel om de derde plaats niet noemen. 'Ik hoor nu reacties dat het WK volgend jaar niet in Bhubaneswar zou moeten worden gehouden', zegt hij, na de 2-1-zege voor India. 'Dat is onzin, iedereen kan ziek worden. Het is echt niet zo dat ik hier constant mijn handen moest wassen.'

Zijn ontslagen voorganger Roelant Oltmans ervoer al in India hoe dun de scheidslijn is tussen verering en verguizing. 'De hockeyers kunnen in Bhubaneswar nauwelijks over straat', aldus Marijne. 'Ik had voortdurend een bodyguard naast me, al voelde ik geen gevaar. De beleving is intens en niet alleen in het stadion. De dag voor het duel tegen Duitsland stelde de Indiase bond de spelers een premie in het vooruitzicht bij een bronzen medaille. Ook met die druk moet je leren omgaan in India.'

Oltmans haalde Marijne als trainer van de vrouwen naar India. Toen de oud-bondscoach en technisch directeur van de Indiase hockeybond na de halve finale van de HWL in Londen werd ontslagen, schoof Marijne door als coach van het Indiase mannenteam. Bij de Indiase vrouwen beleefde hij al een cultuurschok. 'De relatie tussen coach en speelsters is zo anders in India. In Nederland zijn vrouwen veel mondiger. Hier werd van me verwacht dat ik boos werd en tegen die vrouwen ging schreeuwen. Ze zouden alles van mij accepteren.'

Het duurde even voor de 43-jarige Brabander de juiste toon vond. 'Bij de halve finales van de World League speelden de Indiase vrouwen matig. Net toen de puzzelstukjes in elkaar vielen, werd ik gevraagd om het mannenteam te coachen. Het is een uitdaging om de nummer zes van de wereld te begeleiden. We wonnen meteen de Asia Cup, maar na de groepsfase bij de HWL kwam de kritiek. Ik wist wat me van de media te wachten stond.'

140 verslaggevers

Liefst 140 verslaggevers volgden elke beweging van de Indiase hockeyers. Twee keer per week hield Marijne een persconferentie, die na nederlagen tegen Duitsland en Engeland een tribunaal werd. 'Het lijkt een beetje op de gekte in het voetbal. Ik blijf er redelijk nuchter onder. Nu we twee medailles op rij hebben gewonnen, zijn de verwachtingen voor het WK in 2018 enorm. Maar je weet als coach in India dat het ook zo weer afgelopen kan zijn. Ik heb geleerd om niet meer aan planning te doen, ik geniet van het moment.'

Voelt het succes met India als rehabilitatie na zijn gedwongen vertrek bij de KNHB? Marijne: 'Voor mezelf hoef ik niks te bewijzen. Maar het is wel fijn dat het nu goed gaat. En ik weet dat ik nooit mijn gelijk zal halen.'

In haar vorige maand verschenen biografie Altijd tot het uiterste vertelt Maartje Paumen, voormalig aanvoerder van het Nederlandse team, dat ze Marijne ongeschikt vond als bondscoach. 'Ik heb vanaf het begin geen goed gevoel gehad over zijn aanstelling.' En: 'Sjoerd miste de status en de uitstraling van een bondscoach.' Volgens Paumen lag het niet alleen aan hem. Elke coach na de geliefde en succesvolle Max Caldas 'stond met 2-0 achter'.

Marijne: 'Die scepsis was ook normaal. Ik zal ook nooit Raoul Ehren opvolgen als coach van het vrouwenteam van Den Bosch na elf landstitels in de laatste dertien jaar.' Zijn boezemvriend, met wie hij tevens een bedrijf heeft, fungeerde tijdens de eindronde van de HWL tijdelijk als assistent-coach van India. Paumen had haar toenmalige clubtrainer Ehren wel op een lijstje met potentiële opvolgers van Caldas gezet, Marijne niet.

Nadat het Nederlandse vrouwenteam in 2015 de slotfase van de EK-finale tegen Engeland uit elkaar was gevallen en slechts zilver won, eisten de routiniers het vertrek van Marijne. Het is geen litteken, bezweert Marijne. 'Dat is in mijn gesprek met Hockey.Nl te zwaar aangezet. Ik kan het heus wel loslaten. Ik vond het onrechtvaardig om mij weg te sturen. Mijn ontslag was onnodig, het onbegrip overheerst.'

Marijne zegt geen behoefte te hebben om het boek van Paumen te lezen. 'Ik ben niet zo geïnteresseerd in de waarheid van Paumen. Marjolein Bolhuis was destijds bestuurslid topsport van de KNHB. Alleen zij en ik kennen de werkelijkheid. Ik wil zelf nog een boek schrijven over die periode. Dan zullen de speelsters weten hoe het echt is gegaan.'

Na zijn pijnlijke afscheid incasseerde Marijne nog eens twee mokerslagen. 'Met het overlijden van mijn zieke moeder had ik rekening gehouden, het ging al een tijdje slecht met haar. De dood van mijn vader kwam heel plotseling. Ik heb hem zelf gevonden.'

Marijne snikt aan de telefoon. Na een korte pauze: 'Mijn vader was mijn allergrootste vriend. Ik heb tijd nodig gehad om zijn dood te verwerken. Daarom was ik ook geëmotioneerd na onze zege in de kwartfinales op het nog ongeslagen België. Ik keek omhoog en dacht: pa, ik hoop dat je meekijkt.'