Nederland erg terughoudend over oplossing IJzeren Rijn, maar hebben ze gelijk?

LEES OOK: Internationale studie ontwart moeilijkste knoop IJzeren Rijn

De discussie over de heropening van de goederenlijn tussen de Antwerpse haven en het Ruhrgebied spitst zich toe op de kosten-batenanalyse van de zogenaamde ‘Derde Weg’ langs Venlo. Aangezien die langer is dan de andere twee opties (het historische tracé en het A52-tracé) én er omgekeerd moet worden in Venlo, liggen de baten van het 3RX-tracé een pak lager. De kosten-batenratio wordt door de onderzoekers op 0,16 geschat.

“Dat betekent dat elke 6 euro die geïnvesteerd wordt 1 euro oplevert”, rekent de Nederlands-Limburgse gedeputeerde voor Mobiliteit Hubert Mackus (CDA) voor. “Met een economische potentie van 23 treinen per dag is investeren in deze infrastructuur moeilijk uit te leggen.”

Ook de Nederlandse staatssecretaris voor Infrastructuur Stientje Van Veldhoven (D66) wees daarop: “Terugkerend knelpunt is altijd deze kosten-batenverhouding geweest. Op basis van de nu uitgevoerde analyse concludeer ik dat dit knelpunt nog altijd niet is opgelost.”

Onmogelijk gemaakt

De vraag is of deze Nederlandse kritiek terecht is. Het klopt dat de kosten-baten van het historische tracé (0,45) en het A52-tracé (0,89) een pak hoger liggen dan de 0,16 van het 3RX-tracé. Maar beide alternatieven (en dan vooral het historische tracé) werden net door verzet van Nederlandse kant onmogelijk gemaakt.

Daar komt nog bij dat bij de berekening van de kosten-baten van het 3RX-tracé enkel het effect op het goederenverkeer in rekening werd gebracht. Nochtans zou een groot deel (213 van de 590 miljoen) van de kostprijs van het 3RX-tracé ook dienen voor de verdubbeling van de Maaslijn Roermond-Venlo. Dat zou ook het Nederlandse passagiersvervoer ten goede komen.

In Nederland vragen ze zich ook af waarom België niet gewoon gebruik kan maken van de Montzenroute via Aken en Luik, waar volgens gedeputeerde Mackus “nog voldoende capaciteit op zit”.

Dat de Montzenroute nog niet verzadigd is, wordt bevestigd in de 3RX-studie. Maar met het toenemende goederenverkeer over het spoor, komt dat punt wel dichterbij. De IJzeren Rijn zou de Montzenroute substantieel kunnen ontlasten, zo zeggen de onderzoekers. En dat zou dan weer de passagiersverbindingen in ons land ten goede komen. Zo is er nu geen rechtstreekse intercity Hasselt-Antwerpen net omdat die lijn vol zit met goederenverkeer.

Lokaal verzet

In Nederland blijft er tot slot ook lokaal veel verzet tegen de heropening van de IJzeren Rijn. “Als regio zitten we niet te wachten op doorgaande goederentreinen door onze kernen. Onze inwoners ondervinden alleen de lasten”, liet de Roermondse wethouder Raja Fick (VVD) gisteren weten. Ook de Venlose wethouder Jos Teeuwen (CDA) ziet er niets in. “Zo’n grote investering voor alleen maar doorgaande treinen door de stad is voor Venlo een no-go.”